د اروپايي کميسيون رئيس، ژن کلود يونکر، د بيلد ورځپاڼې ته وويل: «کله چې څوک له دوشنبې تر شنبې پورې اروپا ته بد رد وايي، نو د يکشنبې په ورځ به څوک ورسره ونه مني چې دی د زړه له کومي د اروپا څخه ملاتړ کوي.»
يونکر په دې ترتيب د ټولپوښتنې په ترڅ کې د ډيويډ کېمرون پر نقش انتقاد کوي. د بريتانيې صدراعظم دغه ټولپوښتنه رابللې وه، خو ورسره يې تل په دې ټينګار کړی وو چې لويه بريتانيا دې په اروپايي ټولنه کې پاته هم شي. دا چې د بريتانيې ولس بل ډول پرېکړه کړې ده، نو کېمرون د اکتوبر له پاره له خپلې چوکۍ څخه استعفا اعلان کړې ده.
«اروپايي ټولنه د يرغمل په توګه»
د اروپايي ټولنې د پارلمان رئيس، مارتين شولڅ، د دغه کار تر سره کېدل لا وختي غواړي. د آلمان په تلويزيون کې يې دغه خبره «شخړه يزه» وبلله چې کېمرون يوازې په مني کې له خپلې دندې څخه په شا کيږي. نوموړي سياستوال نيوکه وکړه چې په دې ترتيب «يو ځل بيا ټوله اروپا د بريتانيې د محافظه کار ګوند د داخلي چارو له پاره د يرغمل په توګه نيول کيږي.»
شولڅ زياته کړه چې درې کاله مخکې آن کله چې کېمرون د «برېکسيټ» ټولپوښتنې د رابللو اعلان وکړ، تر څو په ګوند کې دننه مخالفين آرام کړي، ده «يوه بشپړه لويه وچه د خپلو تاکتيکي خبرو اترو له پاره» يرغمل کړې وه.
اوس چې بريتانيې د ده د هيلو پر ضد له اروپايي ټولنې د وتلو رايه کارولې ده، نو کېمرون اروپا بيا صبر کولو ته اړ باسي او غواړي چې په اکتوبر کې د محافظه کار ګوند تر کنګرې پورې انتظار وباسي.
د آلمان د بهرنيو چارو وزير، فرانک والتر شتاينماير، د بريتانيې پر حکومت نيوکه کوي چې په اروپايي ټولنه کې غړيتوب يې په ناپامۍ سره له لاسه ورکړی دی. شتاينماير وويل چې «حکومت د اروپا له برخليک سره لوبې وکړې چې دا لوبه يې وبايلله.»
يونکر ډېر ژر څرګنده پرېکړه غواړي
د اروپايي کميسيون مشر، يونکر، له لويې بريتانيې وغوښتل چې له اروپايي ټولنې څخه د وتلو په هکله دې ژر خبرې اترې پيل کړي. ده وويل چې دی نه پوهيږي چې د بريتانيې حکومت ولې تر اکتوبره پورې وخت ته اړتيا لري څو د وتلو له پاره هغه برخليک ټاکونکی خط واستوي. د اروپايي کميسيون رئيس د آلمان په تلويزيون کې وويل چې «زه هغه سمدلاسه غواړم.»
د وتنې په رسمي غوښتنليک سره به لويې بريتانيې ته دوه کاله وخت ورکړل شي چې په ترڅ کې يې اروپايي ټولنه او لندن بايد د خپلو اړيکو د څرنګوالي په هکله خبرې سره وکړي. د برېکسيټ پلوو په منځ کې د خبريالانو د راپورونو له مخې داسې خلک هم شته چې غواړي دغه انتقالي دوره تر ۲۰۱۹ م کاله پورې وغځوي.
ايا له برېکسيټ وروسته نېکسيټ او فرېکسيټ هم راځي؟
پرکسيټ اروپا ته لوی ټکان دی. ښي اړخي ولس پارونکي او د اروپايي ټولنې منتقدين ورڅخه ګټه پورته کوي. آيا نور هېوادونه به هم له اروپايي ټولنې ووځي؟ له نيدرلند (هالنډ) تر فرانسې پورې د دغسې ګوندونو انځورونه دلته ليدلی شئ.
انځور: Reuters/T. Melvilleد لويې بريتانيې يوکيپ وايي: «اروپايي ټولنه ناکاميږي او هغه مري»
د بريتانيې د «يوکيپ» خوځښت مشر، نايجل فراج، چې د برېکسيټ کلک طرفدار و، د جون ۲۳مه په تويتر کې د بريتانيې د «خپلواکۍ ورځ» داسې اعلان کړه، ويې ليکل: «اروپايي ټولنه ناکاميږي او هغه مري». هغه له اروپايي ټولنې څخه ډېر ژر وتل غواړي.
د هالنډ د آزادۍ ګوند: نيدرلند (هالنډ) په ورپسې ووځي
د نيدرلند ښي اړخی ولس پارونکی، خېرت ويلدرز، وايي چې «نيدرلند (هالنډ) په ورپسې ووځي»! نوموړی له اوږې مودې راهيسې په اروپايي ټولنه کې د غړيتوب په سر په خپل هېواد کې ټولپوښتنه غواړي. د نظرپوښتنو له مخې اکثريت نيدرلنديان غواړي چې د «نېکسيټ» په هکله رايه اچونه تر سره کړي.
د فرانسې فرون ناسيونال: «دا د آزادۍ بريا ده»
د فرانسې ښي اړخي هم غواړي چې له برېکسيټ ګټه پورته کړي: «دا د آزادۍ بريا ده»، د فرون ناسيونال مشرې، مارين لې پين، په تويتر کې وليکل. له اروپايي ټولنې څخه د فرانسې وتل يا فرېکسيټ کېدای شي هغې ته د ۲۰۱۷ کال په انتخاباتو کې ډېرې رايې په لاس ورکړي. لې پين غواړي چې د فرانسې ولسمشره جوړه شي.
د آلمان آی اف دي: «د اروپايي ټولنې له غلامۍ څخه وتل غواړو»
د آی اف دي مشره، فراوکه پېتري، په تيوتر کې په سړه سينه ليکي: «د يوې نوې اروپا له پاره اصلي وخت راغلی دی.» په تيورينګن آيالت کې د دغه ګوند مشر، بيورن هويکه، ډېره تنده لهجه خپلوي او وايي: «زه پوهيږم چې د آلمان ولس د اروپايي ټولنې له غلامۍ څخه وتل غواړي.»
د دنمارک ولسي ګوند: «اروپايي ټولنه اوس د خپلو کړنو پايله ويني»
کريستيان تولېسن دال، چې د دنمارک د ولسي ګوند مشر دی، د فيسبوک د لارې د برېکسيټ مبارکي و رکړه: «اروپايي ټولنې د وګړو شکمنتوب سپک ګڼلی دی. هغې ملي دولتونه بې واکه کړي چې د خپلو کړنو پايله اوس ويني.» دال غواړي چې دنمارکيان هم دې ته وهڅوي چې له اروپايي ټولنې څخه ووځي.
د اتريش اف پي او: «د کډوالۍ د لېونتوب پر ضد مهم ګام»
د اف پي او ګوند مشر، هاينڅ کريستيان شتراخه، د تويتر د لارې په اروپايي ټولنه کې د اصلاحاتو راوستلو او د شولڅ او يونکر استعفا وغوښتله. د اتريش ښي اړخي هم پر ټولپوښتنې غور کوي. د دغه ګوند پر ويبپاڼه راغلي دي چې برېکسيټ په اروپا کې «د کډوالۍ د روان لېونتوب پر ضد» يو مهم ګام دی.
د هنګري د فيدېس ګوند:«د کډوالو ستونزه بايد جدي وبلل شي»
د هنګري ښي اړخی محافظه کار لومړی وزير، ويکتور اوربان، د برېکسيټ پايله د خپل کډوالو ضد سياست څخه ملاتړ بولي. دی وايي چې اروپا يوازې هغه مهال پياوړې وي، چې «د کډوالو په څېر اصلي ستونزو له پاره د حل لارې موجودې وي.»
د چک شفق نومی ګوند: د چېکسيټ غوښتنه ناکامه شوه
د چک جمهوريت د ښي اړخو ولس پالونکو په اند له برېکسيټ وروسته «چېکسيټ» هم راځي. د اروپايي ټولنې يو تر ټولو کلک منتقد، پخوانی ولسمشر، واسلاف کلاوس، دی. د می مياشتې په پیل کې د «اوسويت» يعنې شفق په نوم د ښي اړخي ګوند هغه غوښتنليک رد شو چې غوښتل يې په پارلمان کې د چېکسيټ په هکله خبرې اتررې تر سره کړي.
