د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت ویلي چې ایران به تردې وروسته افغان سوداګرو، کارګرانو او کډوالو ته په عاجل ډول ویزې ورکوي. پاکستان هم ورته ژمنه کړې، خو پر ژمنو یې تر کومه بریده باور کېدای شي؟
انځور: Gibran Peshimam/REUTERS
اعلان
د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزارت وايي، امیرخان متقي په کابل کې د ایران د بهرنیو چارو وزارت د قونسلي چارو له مرستیال سره په کتنه کې افغانانو ته د ویز په صدور غږېدلی. د دغه وزارت یوه ویاند حافظ ضیا احمد وویل: «تر دې وروسته به په افغانستان کې د ایران ټولې قونسلګرۍ اړمنو افغانانو ته ویزې په عاجل ډول اجرا کوي.»
ضیا احمد د ایران د بهرنیو چارو وزارت د قونسلي چارو د مرستیال علی رضا بیګدلي، له قوله زیاته کړه چې افغان سوداګرو، کارګرانو او کډوالو ته د ویزو عاجل صدور به دغه هېواد ته د ناقانونه تګ راتګ مخنیوی وکړي. د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر له ایراني چارواکو غوښتي چې ایران کې میشتو افغانانو ته دې د کارموندنې اسانتیاوې هم رامنځته کړي.
د ۲۰۲۲م کال له پاره د نړۍ تر ټولو پياوړي پاسپورټونه
د هېنلي پاسپورت اندکس وېبپاڼې د ۲۰۲۲م کال له پيل سره سم د ۱۹۹ هيوادونو پاسپورتونه ارزولي دي چې پرې څومره هيوادونو ته بې له وېزې سفر کيدلای شي. دا چې افغانستان او ګاونډي هيوادونه یې کوم ځای لري، دلته يې وګورئ:
انځور: Fotolia/chrisdorney
۱۰ مقام ـ سلوانیا، لاتویا او استونيا (۱۸۱ هيوادو ته بې وېزې)
د دغو درو هیوادونو پاسپورت لرونکي کولی شي، بې له کومې مخکینۍ ویزې ۱۸۱ هیوادونو ته سفر وکړي.
انځور: picture alliance/dpa
۹ مقام ـ سلواکيا او لیتوانیا (۱۸۲ هيوادو ته بې وېزې)
دوه اروپايي هيوادونه سلواکيا او ليتوانيا لسم ځای لري او پاسپورټ لرونکي يې ۱۸۲ هيوادونو ته بې له مخکنۍ ويزې سفر کولای شي.
انځور: Fotolia/whitelook
۸ مقام ـ هنګري او پولنډ (۱۸۳ هيوادو ته بې وېزې سفر)
د هنګري او پولنډ هیوادونو وګړي، ۱۸۳ هيوادونو ته بې له مخکنۍ ويزې سفر کولای شي.
انځور: AP
۷ مقام ـ آسترالیا، کاناډا، چک جمهوریت، یونان او مالتا (۱۸۵ هيوادو ته بې وېزې سفر)
د آسترالیا، کاناډا، چک جمهوریت، یونان او مالتا هیوادونو پاسپورټ لرونکي کولای شي چې ۱۸۵ هيوادونو ته بې له دې چي مخکې له مخکې يې ويزه ولري سفر کولای شي.
انځور: picture-alliance/All Canada Photos
۶ مقام ـ بیلجیم، نیوزیلنډ، ناروې، سویس، بریتانیا او امریکا متحده ایالات (۱۸۶ هيوادونو ته بې وېزې سفر)
د غو شپږو بیلجیم، نیوزیلنډ، ناروې، سویس، بریتانیا او امریکا متحده ایالات په ګډه اووم مقام خپل کړی دی او پاسپورت لرونکي يې بې له مخکنۍ ويزې ۱۸۶ هيوادونو ته سفر کولای شي.
انځور: Getty Images/AFP/P.J. Richards
۵ مقام ـ آیرلنډ او پورتګال (۱۸۷ هيوادونو ته بې وېزې سفر)
آیرلنډ او پورتګال بیا په دغه نوملړ کې پنځم ځای لري او اتباع یې کولی شي پرته له کومې مخکینۍ ویزې ۱۸۷ هیوادونو ته سفر وکړي.
انځور: imago/AFLO/blickwinkel
۴ مقام ـ اتریش، ډنمارک، فرانسه، سويډن او هالنډ (۱۸۸ هيوادونو ته بې وېزې سفر)
د دغو پنځو هيوادونو تابعيت او پاسپورت لرونکي کولای شي چې ۱۸۸ هيوادونو ته بې له ويزې سفر وکړي. تر دې دمخه کال کې فرانسې او سویس ۶ مقام درلود.
انځور: dapd
۳ مقام ـ فنلنډ، ایټالیا، لوګزامبورګ، او هسپانیا (۱۸۹ هيوادونو ته بې وېزې سفر)
دغه څلور هیوادونه فنلنډ، ایټالیا، لوګزامبورګ، او هسپانیا بیا د سږني شاخص په لومړۍ ربع کې دریم مقام لري او اتباع یې ۱۸۹ هیوادونو ته کولی شي بې له ویزې سفر وکړي.
انځور: Alfonso de Tomás/Fotolia
۲ مقام ـ آلمان او سويلي کوريا (۱۹۰ هيوادونو ته بې ويزې سفر)
سويلي کوريا او آلمان د اعتبار لرلو له مخې د قوي پاسپورتونو په دغه سيالي کي دويم مقام خپل کړی او وګړي يې ۱۹۰ هيوادونو ته بې له مخکینۍ ویزې سفر کولای شي. تر دې دمخه آلمان په دغه نوملړ کې دریم ځای درلود.
انځور: Getty Images/M. Cardy
۱ مقام ـ جاپان او سنګاپور (۱۹۲ هيوادو ته بې ويزې سفر)
جاپانيان کولای شي چې ۱۹۲ هيوادونو ته بې له مخکنۍ ويزې سفر وکړي. جاپان تیر ځل هم په دغه مقام وو او دا ځل سنګاپور له دوهم مقام څخه د جاپان ترڅنګ لومړی ځای خپل کړی دی. جاپان د نړۍ له اکثرو هيوادونو سره ښې اړيکي لري او له دې کبله يې وګړو ته حتی بې له ويزې په اکثرو هيوادونو کې ښه راغلاست ويل کيږي.
انځور: imago/AFLO
۸۴ مقام ـ هند، موریتانیا او تاجیکستان (۵۹ هيوادو ته بې ويزې سفر)
د دغو درو هیوادونو اتباع د نړۍ ۵۹ هيوادونو ته بې له ويزې سفر کولای شي، خو تر دې دمخه کال کې هند په دغه نوملړ کې ۹۰ مقام درلود.
انځور: Fotolia/Arvind Balaraman
۱۰۱ مقام ـ ايران او د کانګو دیموکراتیک جمهوریت (۴۲ هيوادو ته بې ويزې سفر)
د دغو درو هیوادونو وګړي و ۴۲ هيوادونو ته بې له مخکنۍ ويزې سفر کولای شي.
۱۰۸ مقام ـ پاکستان (۳۱ هيوادونو ته بې ويزې سفر)
د پاکستان وګړي ۳۱ هيوادونو ته بې ويزې سفر کولای شي او په دې توګه د دغه هيواد پاسپورت هم په دغه نوملړ کې د وروستیو څلورو هیوادونو په ډله کې دی.
د دغې ارزونې له مخي د افغانستان پاسپورټ د نړۍ تر ټولو کمزوری پاسپورټ دی چې پرې يوازې ۲۶ هيوادونو ته بې له مخکنۍ ويزې سفر کيدلای شي. خو په افغانستان کې لا هم د تیر حکومت پاسپورتونه ویشل کیږي. تر افغانستان دمخه په ترتیب سره عراق او سوریه دي.
انځور: Getty Images/AFP/A. Majeed
انځورونه1 | 14
ایران کې د افغان سوداګرو ستونزې څه دي؟
د اقتصادي چارو یو شمېر کتونکي بیا کډوالو او سوداګرو ته د ویزو د صدور د اسانتیاوو په اړه د چارواکو په رسنیزو بیانیو ډېر باور نه کوي. په ایران کې د کډوالو د حقونو فعالې اصفه ستانکزۍ، دویچه ویله ته وویل، همدا اوس په ایران کې د افغان سوداګرو شتمنۍ کنګل دي او دوی له ستونزو سره مخامخ دی. هغې دویچه ویله ته وویل: «هغه مسایل چې د ایران د مرکزي بانک له خوا ابلاغ شوي دي، د بهرنیو وګړو، افغان سوداګرو او نورو بانکي حسابونه تړل شوي، د پیسو مینځلو او یا د نورو مالي مسایلو له امله دا ارزونې او څېړنې به یې وخت ونیسي.»
اغلې ستانکزۍ زیاتوي چې په ایران کې افغان سوداګرو پروړاندې بل ستر خنډ دا دی چې هلته د اقامت او نورو اسانتیاوو څخه د برخمن کېدو د پاره باید د ۹۰ زره یورو په لګښت پانګونه وکړي. تردې وړاندې د پانګونې دا اندازه ۲۵۰ زره د شرط په توګه مطرح وه، سره له دې چې په نوې طرحه کې ۹۰ زره یورو ته راښکته شوې، خو بیا هم تراوسه هیڅ افغان سوداګر نه دی توانېدلی او یا یې زړه نه دی ښه کړی چې د دغومره پیسو په اندازه په ایران کې پانګونه وکړي.
د ننګرهار د سوداګری او پانګونې خونې د مشرتابه پلاوي غړي زلمي عظیمي دویچه ویله ته وویل، پاکستان د ویزو د صدور سیستم تردې بریده پیچلی دی چې ان سوداګر هم باید یو میاشت انتظار وباسي. هغه دویچه ویل ته ویول: «کله چې یو تجار یو میاشت ویزې ته په تمه کښیني او هغه ویزه نه شي ترلاسه کولای نو دا خو هیڅ ډول سهولت نه دی، حکومتونو همیش په رسنیو کې د سهولت خبره کړې خو هیڅ ډول سهولت نه دی ایجاد شوی.»
په وروستیو څو لسیزو کې په میلیونونه افغانان ګاونډیو هیوادونو پاکستان او ایران ته کډه شوي دي. د ملګرو ملتونو د شمیرو له مخې په افغانستان کې څه باندې یو میلیون ثبت شوي افغان مهاجرین میشت دي او د غیر رسمي شمیرو له مخې ښايي دغه شمیر له دې هم لوړ وي. د افغانستان په بل ګاونډي هیواد ایران کې هم په میلیونونو افغان مهاجرین میشت دي چې وخت ناوخت د ایران د حکومت له بد چلند څخه شکایت کوي.
