د امریکا ولسمشر جو بایډن ویلي دي چې کیدای شي په نږدې راتلونکي کې د اړیکو عادي حالت ته راوستلو په خاطر د سعودي عربستان او اسرائیلو ترمنځ یوه هوکړه رامنځته شي. بایډن دغه څرگندونې په جده کې له سعودي چارواکو سره د امریکا د امنیتي سلاکار تر لیدنې کتنې وروسته کړي دي.
سعودي عربستان د اسرائیل پر وړاندې خپل هوایي قلمرو پرانیزي
د امریکا ولسمشر جو بایډن د دغه هیواد د ۲۰۲۴م کال د ولسمشریزو ټاکنو د کمپاین له پاره د بسپنې را ټولولو مراسمو ته په وینا کې ویلي «احتمال لري د روغې جوړې بهیر دوام وکړي.» خو هغه په دې اړه نور جزویات وړاندې نه کړل.
امریکایي چارواکي د څو میاشتو راهیسې په سیمه کې د دوو پخوانیو سیالیو هیوادونو سعودي عربستان او اسرائیلو ترمنځ د یوې تاریخي هوکړې رامنځته کولو له پاره کوښښ کوي، خو د سعودي رهبرۍ تر اوسه پورې له دې بهیر سره مخالفت کړی دی.
هغه هيوادونه چي هوايي قلمرو يې پر اسرائيلو بند دی
په نړۍ کي ځيني داسي هيوادونه سته چي نه پريږدي خپل هوايي قلمرو يې اسرائيلو ته د تيريدو له پاره وکارول شي. افغانستان هم يو له دغو هيوادونو څخه دی. انځور: picture-alliance/blickwinkel افغانستان هم په هغو هیوادونو کي دی چې اجازه نه ورکوي هوایې قلمرو یې د اسرائیل له پاره وکارول شي.
انځور: picture alliance/dpa/S. Sabawoon پاکستان هم نه پرېږدي چې هوایې قلمرو یې د اسرائیل له پاره وکارول شي.
انځور: picture-alliance/dpa/W. Khan بنگله دېش هم ورته کار کوي. (اسرائیلو ته د تيريدو له پاره خپل هوايي قلمرو چا ته په اختيار کي نه ورکوي.)
انځور: dapd ماليزيا هم له هغو هيوادونو څخه دی چي له هوايي قلمروه يې څوک اسرائيلو ته د تيريدو اجازه نه لري.
انځور: Reuters/E. Su قطر هم چاته اجازه نه ورکوي چي له هوايي قلمروه يې اسرائيلو ته تير شي.
انځور: Getty Images/AFP/K. Jaafar سوماليا هم له خيل هوايي قلمرو څخه هيڅ الوتکي ته اسرائيلو ته د تيريدو اجازه نه ورکوي.
انځور: AP عمان هم هغه هیواد دی چې اجازه نه ورکوي هوایې قلمرو یې د اسرائیل له پاره وکارول شي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/Oman News Agency بحرين هم په هغو هیوادونو کي راځي چې اجازه نه ورکوي هوایې قلمرو یې د اسرائیل له پاره وکارول شي
انځور: Getty Images/AFP/M.Al-Shaikh ايران هم په يادو هيوادونو کي دی.
انځور: picture-alliance/dpa/Parspix/P. Isna کويټ هم په دې برخه کي د نورو هيوادونو لار تعقيب کړې ده.
انځور: Imago/R. Wölk د لبنان له هوايي قلمرو څخه هم څوک اجازه نه لري چي اسرائيلو ته تير شي.
انځور: picture-alliance/AP لیبیا هم ورته بنديز لگولی دی.
انځور: dapd مراکش هم په دې ليست کي دی.
انځور: Reuters انځور: picture-alliance/dpa هغه هیوادونه چې اجازه نه ورکوي هوایې قلمرو یې د اسرائیل له پاره وکارول شي
انځور: AP الجزاير هم ورته اقدام کړی دی.
انځور: Alexander Klein/AFP/Getty Images هغه هیوادونه چې اجازه نه ورکوي هوایې قلمرو یې د اسرائیل له پاره وکارول شي
انځور: picture-alliance/dpa/EPA/Str يمن هم هيڅ هوايي شرکت ته اجازه نه ورکوي چي هوایې قلمرو یې د اسرائیل له پاره وکاروي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/Mohammed برونای هم په دغو هيوادونو کي دی.
انځور: Getty Images/D.Purcell عراق هم يو له هغو هیوادونو څخه دی چې اجازه نه ورکوي هوایې قلمرو یې د اسرائیل له پاره وکارول شي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/Khalid Mohammed
د امریکایي ورځپاڼې «نیویارک تایمز» لیکوال تهامس فریډمین د پنجشنبې په ورځ په خپل یوه خپاره کړي مضمون کې لیکلي دي چې ولسمشر بایډن پر دې خبرې غور کوي چې د امریکا او سعودي ترمنځ یو داسې گډ امنیتي تړون ته وده ورکړای شي، چې له برکته یې د سعودي عربستان او اسرائیلو ترمنځ دوه اړخیزې اړیکې عادي حالت ته را وگرځي.
د سپينې ماڼۍ د ملي امنیت سلاکار جیک سلیوان چې د بایډن یو له تر ټولو باور وړو کسانو څخه دی د منځني ختیځ له پاره د امریکا متحده ایالاتو له ځانگړي استازي بریت میک گرک سره یوځای، په همدې روانه اونۍ کې په جده کې د سعودي عربستان او اسرائیلو ترمنځ د اړیکو عادي حالت ته راوستلو له پاره د یوې احتمالي هوکړې په هکله خپل نظرونه تبادله کړل.
«عربستان خلک له اسرائیل سره د روابطو عادي کیدو ته آماده کوي»
د امریکا د پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ په دور کې مراکش، سوډان، بحرین او متحده عربي اماراتو له اسرائیلو سره همداسې یو تړون لاسلیک کړی و چې له اسرائیلو سره د دغو هیوادونو د اړیکو عادي حالت ته د را گرځیدو سبب شو.
اوس امریکایي چارواکي د سعودي عربستان او اسرائیلو ترمنځ هم د داسې یوې موافقې رامنځته کیدل له امکان څخه لیري نه بولي.
رویټرز: ش.ن/ ن.ص
