په افغانستان کې د المان پوځ د ماموریت مشر د پنجشنبې په ورځ (۲۰۲۴م کال د مارچ ۱۴) د دغه هیواد په پارلمان کې څېړنیزې کمیټې ته له افغانستان څخه د تخلیې د عملیاتو د یوه عیني شاهد په توګه وویل: «ټیم ته یوه داسې دنده سپارل شوې وه، چې حل یې نه درلود.»
نوموړي زیاته کړه چې د بل هیڅ داسې پوځي ماموریت سره نه شي پرتله کولی، چې تر اوسه پورې یې په نظامي برخه کې تجربه کړې وي. برید جنرال ارلټ وویل مختلف عوامل د دې سبب شول چې ونه توانیدلو ټول هغه ځواکونه چې په افغانستان کې یې د المان له پاره کار کړی وو [په افغانستان کې د المان پوځ سیمه ایز همکاران] تخلیه کړای شي.
کله چې له ارلټ څخه پوښتنه وشوه چې ستاسې له نظره څه شي باید بل ډول شوی وایي، هغه وویل: «کوم څه چې په هغو شرایطو کې ممکن ول، موږ وکړل.»
په افغانستان کې د المان د پوځي ماموریت لوړې ژورې
آلماني سرتیري کابو له ۲۰ کلونو راهیسې په افغانستان کې د ناټو ماموریت په چوکاټ کې حضور لري. که څه هم د آلماني ځواکونه د ماموریت نیټه د مارچ مياشتي پر ۳۱مه ختمیږي، خو په پام کې ده چې وغځول شي. انځور: Deshakalyan Chowdhury/AFP/Getty Images د ۲۰۰۱م کال په دسمبر کې د آلماني ځواکونو ماموریت تائید شو د آلمان فدرال پارلمان د ۲۰۰۱م کال په دسمبر میاشت کې له هیواده د باندې د آلماني ځواکونو ماموریت تائید کړ. د آلمان د پارلمان د پریکړې له مخې، آلماني ځواکونه د «آیساف» نړیوال ماموریت په ترڅ کې په افغانستان کې ګمارل شوی وو.
انځور: Shah Marai/AFP/Getty Images ۲۰۰۳: آیساف د ماموریت پراخیدل د ملګرو ملتونو امنیت شورا، له کابله د باندې د آیساف ماموریت د غځولو پریکړه وکړه. د آلمان فدرال پارلمان هم په کندز ولایت کې د خپل هیواد د ځواکونو ماموریت تائید کړ. آلمان په ۲۰۰۶م کال کې د افغانستان په نهو شمالي ولایتونو کې د آیساف قومانداني پر غاړه واخیسته.
انځور: picture-alliance/dpa/R. Hirschberger ۲۰۰۹: په کندز کې د تیلو پر دوو ټانکرونو بمباري د ۲۰۰۹م کال د سپتمبر پر څلورمه، د امریکا متحده ایالاتو هوایي جنګي الوتکو د یوه آلماني قوماندان ګیورګ کلاین، په دستور دوه هغه ټانکرونه بمبار کړل چې طالبانو تښتولي ول. په دغه پيښه کې د ملکیانو په کډون تر سلو زیات کسان ووژل شول.
انځور: Jawed Kargar/dpa/picture alliance ۲۰۱۱: په مزار شریف کې افغان امنیتي ځواکونو ته د مسوولیت سپارل په ۲۰۱۱م کال کې افغان امنیتي ځواکونو په مزار شريف ښار کې امنیتي مسؤلیت پر غاړه واخیست. په دغه ولایت کې د آیساف په چوکاټ کې د آلماني ځواکونو سترې پوځي اډې موقعیت درلود.
انځور: picture-alliance/dpa ۲۰۱۳: افغان امنیتي ځواکونو ته د کندوز د امنیتي مسؤلیت سپارل افغان ځواکونو ته د امنیتي مسؤلیتونو د سپارلو په لړ کې، د ۲۰۱۳م کال په اکتوبر میاشت کې د کندوز ولایت امنیتي چارې له آلماني ځواکونو څخه افغان ځواکونو ته وسپارل شوې.
انځور: AFP/Getty Images/J. Eisele ۲۰۱۴: د قاطع ملاتړ ماموریت پېل په ۲۰۱۴م کال کې په افغانستان کې د نړیوالو ځواکونو جنګي ماموریت پای ته ورسید. خو په افغانستان کې په زرونو بهرني عسکر د ناټو د «قاطع ماموریت» په چوکاټ کې په افغانستان کې پاتې شول، چې دنده یې د افغان امنیتي ځواکونه روزنه ده. په لومړي سر کې آلمان تر ۸۵۰ عسکرو پورې په افغانستان کې د دغه ماموریت په چوکاټ کې د خپلو ځواکونو ونډه تائید کړه.
انځور: Allison Dinner/ZUMAPRESS/imago images ۲۰۱۸: د قاطع ماموریت غځیدل د ناټو شریکانو په ۲۰۱۸م کال کې پریکړه وکړه چې د دغه هیواد د امنیتي وضعیت تر ښه کیدو پورې، د قاطع ماموریت په چوکاټ کې خپلو فعالیتونو ته ادامه ورکړي.
انځور: picture-alliance/ZumaPress ۲۰۲۰: د امریکا او طالبانو ترمنځ توافق امریکا متحده ایالات له طالبانو سره د څو میاشتو مذاکراتو وروسته د ۲۰۲۰م کال په فبرورۍ میاشت کې یو تړون لاسلیک کړ چې له مخې د ۲۰۲۱م کال تر می میاشتې پورې له افغانستانه د خپلو ځواکونو د وتلو ژمنه کړې. د دې په بدل کې طالبانو ژمنه کړې وه چې د افغانستان له خاورې د ترهګرو فعالیت ته اجازه ورنه کړي.
انځور: Hussein Sayed/AP/dp/picture alliance ۲۰۲۰: ترمپ د ځواکونو کمولو اعلان وکړ د ۲۰۲۰م کال په نومبر میاشت کې د امریکا متحده ایالاتو پخواني ولسمشر اعلان وکړ چې په افغانستان کې د خپلو عسکرو شمیر تر ۲۵۰۰ راټیټوي. په دې ترتیب د سږکال تر جنورۍ میاشتې پورې په افغانستان کې د امریکایي ځواکونو شمیر ۲۵۰۰ ته راټیټ شوی دی.
انځور: Brian Harris/Planet Pix/ZUMA/picture alliance
یوه بل عیني شاید تحقیقاتي کمیټې ته وویل چې هغه لیست چې د المان د بهرنیو چارو وزارت له خوا دوی ته سپارل شوی، د تیروتنو له کبله ترې استفاده نه شوه کیدلی.
برید جنرال ارلټ، وضاحت ورکړ چې لیستونه په متفاوت ډول طبقه بندي شوي ول او یا کیدای شي نومونه بدل شوي ول. خو سره له دې هم تر کوم ځایه چې دی پرې پوهیده پریکړه یې کوله چې څوک باید تخلیه شي او څوک نه.
د هوایي پل یعنې د الوتکو په وسیله د تخلیې د عملیاتو د مشر په وینا د تخلیې لیست باید لږ تر لږه په ورځ کې یو ځل نوی شوی وای او په پای کې په لیست کې د موجودو کسانو د نومونو شمیر باید پنځه عدده شوی وای. خو بالاخره ۵۰۰۰ کسان وژغول شول. ارلټ زیاته کړه چې دا باید لادمخه واضح شوی وای چې ټول په پروازونو کې نه شي انتقالیدلی.
د المان په پارلمان کې د افغانستان د ماموریت د ارزونې له پاره تحقیقاتي کمیټې باید د ۲۰۲۱م کال په اګست کې له کابل څخه د پوځي تخلیې د عملیاتو ارزونه کړې وای. دغه عملیات د سخت دریځه طالبانو له خوا ډېر ژر د افغانستان د بیرته نیول کیدو له کبله ضروري شول.
آژانسونه: ش.ن/ ن.ز
This browser does not support the video element.
