د«اسلامي دولت» په نوم ترورستي پاڅون پرمختگ د عراق په شمال کې سیاسي او منیتي بحران لا پسي ډیر کړی دئ. د ملگرو ملتونو سازمان د اټکلونو پر اساس په عراق کې یو ميلیون او ۲۰۰۰۰۰ تنه بی ځایه شوي دي. د یزیدي دین په زرونو پيروان د «اسلامي دولت» ډلي له بیري د سنجار غرونو ته تښتیدلي دي.

یزیدیان د عراق له هغو سیمو څخه چې د «اسلامي دولت» د ترورستي ډلې تر کنترول لاندی دي په بشپړه توگه شړل شوي دي. په زرونو دغه یزیدیان سوريې ته تښتیدلي دي. د عراق او سوريي سرحدي پوله.

د«اسلامي دولت» جنگیالیو، له هغوی څخه پېسې، قیمتي شيان او پاسپورتونه اخیستي دي. د دغو بې ځايه شوو ډيری بې له خپلو کاليو نور څه نه لري. یو شمیر ماشومان په روحي ناروغیو اخته شوي دي. همدارنگه۵۰۰ یزیدیان له خپل کور کلي څخه د شړل کیدو پر مهال وژل شوي دي.

بې ځايه شوو یزیديانو ته د خوراکي موادو او مرستو رسول، مرستندويو ټولنو ته آسانه کار نه دئ. د څښاک له پاره د پاکو اوبو نشتوالی د دغو کډوالو عمده ستونزه بلل کیږي.

د دارو درملو مرستو ته ډېره اړتيا لېدله کيږي. په عراق کې د کردستان د سرې میاشتي سازمان غړو وروسته د یوې اوږدې فاصلې وهلو څخه ځانونه د سنجاري غرونو ته د یزیدي بی ځایه شوو مرستي ته رسولي دي. ډیر شمیر دغه بې ځایه شوي ټپیان او یا هم ډیر کمزوري شوي دي.

ملگري ملتونه اټکل کوي چې د عراقي بی ځایه شوو او کډوالو شمیر یو ميلیون او ۲۰۰ زرو ته رسیږي. د عراقي کردستان ښارونه د مذهبي اقلیتونو په پیروانو ډک شوي دي. دغه بی ځایه شوي د اسلامي دولت د تروستانو له بیري د خپلو کورنو پریښودولو ته اړ شوي دي او اوس په داسي حالت کې ژوند کوي چې یوازي سرپناه لري.

د کډوالو له پاره د ملگرو ملتونو عالي کميشنرۍ د اربیل ښار ته نږدې د کډوالو یو کمپ جوړ کړی دئ. په دغه کمپ کې کډوالو ته خېمې هم ورکړل شوي دي.

له څو ورځو راهیسي د امریکايي ځواکونو باروړونکي الوتکي د سنجار په غرونو کې یزیدي بیځایه شوو ته خوراکي مواد او اوبه رسوي. دوی له نوري نړۍ سره هیڅ ارتباط نه لري، ځکه نو دغو مرستو ته ډیره اړتيا لري.

عراقي پوځ هم د څرخۍ الوتکو په وسیله دغو کډوالو ته د اړتیا وړ مرستي رسوي. د امریکا د پوځي کارپوهانو او مرسته رسوونکو ټیم په دې توانیدلی دئ چې د سنجار په غرونو کې دغو بې ځایه شوو ته مرستي ورسوي.

د ملگرو ملتونو سازمان په دې اند دئ چې اوس هم شاوخوا ۱۰۰۰ انسانان د گرمۍ او اوبو له کمښت سره مخامخ دي. د«سي ان ان» ارمریکايي تلویزون خبر ورکړی دئ چې د اسلامي دولت ترورستي ډلي د سنجار له غرونو څخه نزدې ۱۰۰ يزيدياني تښتولي دي.

مرسته رسوونکي ډلي کوښښ کوي چې په لومړي قدم کې ټپیان، ښځي او کوچنيان امن وسیمو ته انتقال کړي. د مرسته رسوني په بهیر کې یوه څرخۍ الوتکه هم رالوېدلې ده، ځکه چي تر ټاکلي اندازې ډیر کډوال پکښې سپاره ول.

په اروپايي هیوادونو کې د یزیدي اقلیت غړو د احتجاجونو په ترسره کولو سره د عراق په شمال کې له بی ځایه شوو سره د مرستې غوښتنه وکړه. دوی له یزیدیانو سره د لا زیاتي مرستې او وسلو استولو غوښتنه درلوده. په دغه انځور کې د آلمان په هنوور ښار کې یزیدي احتجاج کوونکي لیدل کیږي.