د ملگرو ملتو د بشري حقونو ادارې د سه شنبه په ورځ په ژنيو کي دغه ډول پريکړه «تاريخي» وبلله. خو نوموړې کميټې بيا د پاسيفيک د جزيره يي دولت، کيريباتي څخه راغلي، هغه سړي دعوا رد کړه چي په ۲۰۱۵م کال کي يي نه غوښتل د هغه کورنۍ له نوي زيلند څخه وايستل سي.
اصلاً بايد اقليمي ستونزي وکولای سي، د يوه مهاجر د پناه غوښتني پر پروسې باندي رول ولري. د ملگرو ملتو د بشري حقونو د کميټې يوه کارپوه يووال شاني ويلي «دغه ډول پريکړه په يوه نوي ستندرد اوښتې چي له مخي به يي د هغو مهاجرو له پاره چي د اقليم د بدلون له امله د پناه غوښتنه کوي، آسانتياوي رامنځته سي.«
له کريباتي څخه نوموړي سړي چي ايوان تايتوتا نوميږي، دا دليل راوړی چي د بحر د اوبو د سطحي لوړيدل د هغه هيواد په ټاپو کي ژوند ناممکنه کړی.
د نورو ترڅنگ، زراعتي مځکي مخ پر کميدو دي او د څښلو پاکي اوبه په مالگينو اوبو ککړي سوي دي. د بريتانيا دغه پخوانۍ مستعمره چي تقريبأ ۱۲۰ زره اوسيدونکي لري، يوازي ۸۰۰ کيلومتره مربع زراعتي ساحه لري.
خو د کميټې په حواله بيا، د تايتوتا په عريضه کي دا خبره ثابته سوې چي د هغه په ټاپو کي د خلکو د ساتني له پاره کافي ميکانيزم موجود دی. لکه څنگه چي د ملگرو ملتو د بشري حقونو ادارې رپوټ ورکړی دی، خو بيا هم هغه کسان بايد ديپورت نه سي چي په خپلو ټاټوبو کي يې د ژوند کولو حق د اقليمي بدلون له کبله له گواښ سره مخامخ وي.
دغه کميټه په هغو هيوادو کي چي د اولسي او سياسي حقونو بين المللي تړون يي لاسليک کړی دی، د مراعات کولو څارنه کوي. هغه ۱۷۲ هيوادونه دي. په هغو کي ۱۱۶ هيوادونه چي نيوزيلند او آلمان هم شامليږي د دې حق لري چي د دغو قوانينو څخه د سرغړوني په صورت کي د انفرادي شکايتونو حق په رسميت پيژني. هغوی ځانونه مکلف بولي چي د نوموړي کميټې مقررات مراعات کړي.
انځورونه: هغه مهاجر چې د کثافاتو د تخلیې په ځای کې ژوند کوي
د بوسنیا هرزګوینا په خاوره کې شاوخوا ۱۰۰۰ مهاجر اړ دي، په داسې ځای کې ژوند وکړي چې تر دې مخکې په کې کثافات تخلیه کیدل. دغه مهاجر د بیهاچ ښار په وچیاک سیمه کې په ډیرو سختو شرایطو کې ژوند کوي. نړۍ یې یوازې ننداره کوي.
انځور: DW/D. Planertوچیاک، د کثافاتو د تخلیې پخوانی ځای
د بوسینا چارواکو د جون میاشتې پر ۱۵مه نیټه له ښارونو څخه مهاجر اخراج او په دې سیمه کې چې له ښاره لس کیلومتره واټن لري، د هغوی د ځای پر ځای کولو بهیر پیل کړ. ډیر وخت افغان، پاکستاني او سوریایي ځوان نارینه مهاجر هڅه کوي چې د اروپايي ټولنې له پولې واوړي. له همدې کبله پولیس څه نا څه هره ورځ دې سیمې ته نوي مهاجر ورولي.
انځور: DW/D. Planertد بیهاچ د سره صلیب کمیته په ورځ کې دوه وارې د مهاجرو له پاره ډوډۍ برابروي. سهار هغوی ته یوه ټوټه ډوډۍ او ماښام ورته ډوډۍ او سوپ ورکول کیږي. خو په یوه ورځ کې دومره ډوډۍ کافي نه وي. د ملګرو ملتونو د مهاجرت او بې سرحده ډاکټرانو په څیر لوی سازمانونه دې سیمې ته ورغلل او تر څیړنو وروسته یې هغه بیرته پریښوده او مهاجر یو وار بیا یوازې پریښودل شول.
انځور: DW/D. Planertد ښځو او نارینه و له پاره جلا ځایونه
ښځې او ماشومان په بیهاچ کې نورو کمپونو ته استول شوي دي. وچیاک ته یوازې نارینه او تنکي ځوانان راوستل کیږي. د دې ځای تر ټولو وړوکی اوسیدونکی یوازې یوولس کاله عمر لري.
انځور: DW/D. Planertپولیس نیول شوي مهاجر بیرته همدې سیمې ته راولي
مهاجر پر ځکه خوب کوي. که خیمي ډکې وي نو تازه مهاجر باید بهر او د کثافاتو په منځ کې ویده شي. که څوک اروپايي ټولنې ته د تلو هڅه وکړي نو پولیس یې بیرته همدې سیمې ته راولي.
انځور: DW/D. Planertد شخصي رضاکارانو ابتکارونه
آلماني خبریال دیرک پلانرت، د مهاجرو له حاله خبر شو او ژر هغې سیمې ته ولاړ. هغه یو سیار کلینیک جوړ کړی چې په ورځ کې په کې د تر ۲۰۰ مهاجرو درملنه کیږي.
انځور: DW/D. Planertد مهاجرو له پاره طبي مرستې
یو سلوانیایي د طب مجصل اوس د رضاکار په توګه د یوه کلینیک سرپرستې کوي. د اتریش او آلمان ډاکټران د څو ورځو له پاره وچیاک ته ورغلل او په دې ځای کې یې ناروغان ولیدل. بیا وروسته دوه آلماني نرسان هم دې ځای ته د مرستې له پاره ورسیدل.
انځور: DW/D. Planertناروغان د خیمي مخې ته په انتظار دي چې درملنه یې وشي. دې سړي ایټالیا ته د تللو هڅه وکړه خو پر لاره بیا د سلوانیا د پولیسو سپي وداړه. د سلوانیا پولیسو بیا هغه د کرواسیا پولیسو ته وسپاره. دې وایي چې پولیسو وهلي او بیا یې د بوسنیا پولې ته استولی دی.
انځور: DW/D. Planertد پولیسو له خوا د تاوتریخوالي په اړه رپوټونه
دغه سړی د کرواسیا د پولیسو په یوې برقي ډنډې ټپي شوی دی. ټول مهاجر د پولیس له ناوړه چلن څخه شکایت کوي. پولیسو له ډیرو مهاجرو څخه تر اخراج مخکې آن د هغوی بوټان هم اخلي.
انځور: DW/D. Planertیوه ځوان نارینه خپل پښتورګی د ۲۰۰۰ یورو په بدل کې وپلوره چې خپلې ښځې او درو ماشومانو ته خوراکي توکي او نور اړین مواد راونیسي. ځيني پاکستاني مهاجر د افغانستان پر پوله د جګړو کیسې کوي.
انځور: DW/D. Planertپه کلینیک کې څه نا څه ۸۰ سلنه ناروغان د جلدي خارښ او یا د جلدي دانو ستونزې لري. دغه ناروغي د درملو په مرسته له منځه تلی شي خو په وچیاک کې نه. ځکه باید جامي او کمپلې پاکې شي. خو په دې کمپ کې د کالیو د پاکولو اسانتیا نه شته.
انځور: DW/D. Planertد اروپا په لور د ۱۰۰۰ یورو پورو په مقابل کې پیاده قاچاقي سفر
کرځنده تلیفونونه د مهاجرو او د هغوی د کورنیو د ارتباط یوازیني وسیلې دي. پر دې سربیره ځیرک تلیفونونه له مهاجرو سره مرسته کوي چې د اروپايي ټولنې پر لور خپله لار ومومي. خو اوس ډیری مهاجر تلیفونونه نه لري ځکه د کرواسیا پولیسو ترې اخیستي. یو مهاجر اروپايي ټولنې ته د پیاده رسیدو له پاره ۱۰۰۰ یورو او په موټر کې د تلو له پاره بیا ۳۰۰۰ یورو ته اړتیا لري.
انځور: DW/D. Planertاحتیاط وکړئ، د ماین خطر موجود دی!
د وچیاک په کمپ کې د ماینونو د ګواښ یوه لوحه نصب شوې ده. په اروپا کې د ماینونو بله سیمه له دې ځایه څه نا څه زر متره لیرې پرته ده. ماین پاکوونکي وايي چې مهاجر یې له ماینونو په ډکه سیمې کې د ګرځیدو پر مهال لیدلي دي. تر اوسه د ماین چاودنې له کبله کومه پیښه نه ده رامنځ ته شوې.
انځور: DW/D. Planert