د کانګرس د ټاکنو په درشل کې د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر دونالد ترمپ د پناه غوښتني او کډوالۍ په برخه کې خپل دریځ سختوي. د هغه د ارادې له مخې په راتلونکي کې به یوازې هغه کسان د پناه غوښتنه کولای شي چې دغه هیواد ته د سفر د رسمي مرکزونو له لاري ورغلي وي.
ترمپ په سپینه ماڼۍ کې وویل: «هغه کسان چې زموږ قانون تر پښو لاندې کوي او په غیر قانوني توگه داخلیږي، له دې وروسته به ونه توانیږي چې له بې بنسټه ادعاو سره زموږ هیواد ته په اتوماتیکه توگه د داخلیدو اجازه پیدا کړي.» د هغه په خبره په دې اړه یوه اړونده پلان باندي کار کیږي.
کوم جزئیات نه شته
د ترمپ د خپلو څرګندونو له مخې په راتلونکې اوونۍ کې به د کډوالۍ په هکله یو فرمان صادر کړي. خو د دې پوښتني په ځواب کې چې د دغه فرمان محتوا به څه وي، په دې هکله ترمپ څه و نه ویل. دا خبره هم لا روښانه نه ده، چې آیا د هغه پلانونه به د متحده ایالاتو له قوانینو سره اړخ ولګوي که نه.
اوسمهال د منځنۍ امریکا په زرونو کسانو په څو ګروپونو کې د حرکت په حال کې دي او غواړي ځانونه د مکسیکو له لاري د متحده ایالاتو سرحد ته ورسوي. دغه کسان تر ټولو زیات په خپلو ټاټوبو کې د ځوانو بانډونو له لوري د زور زیاتي او خراب اقتصادي حالت له کبله په تیښته دي.
ترمپ پر دې خبره ټینګار کړی دی چې دغه کډوال په څرګند ډول «مشروع پناه غوښتونکي» نه دي، ځکه چې هغوی د مکسیکو د حکومت له لوري د پناه تر لاسه کولو وړاندیز رد کړی دی. ترمپ څو وارې په تکراري ډول د دې خبرې ډاډ ورکړی دی چې دغه کسان به متحده ایالاتو ته له داخلیدو څخه راوګرځوي. په وروستیو کې هغه اعلان کړی دی چې د مکسیکو پولې ته به ۱۵۰۰۰ عسکر واستوي، څو د کډوالو مخه ونیسي.
ترمپ د دې امکان هم نه دی رد کړی چې د متحده ایالاتو پر پوله د کډوالو پر وړاندې له وسلو څخه کار واخیستل شي. ترمپ ویلي دي: «که چیرې هغوی [کډوال] زموږ پر عسکرو د تیږو وارونه وکړي، نو زموږ عسکر به یي بیرته ځواب ورکړي.» ترمپ ویلي دي چې ده، عسکرو ته ویلي دي چې تیږي د ټوپک په توګه وګڼي.
دیموکراتان تور پوري کوي چې ترمپ د کډوالۍ له موضوع څخه د ټاکنیز کمپاین له پاره استفاده کوي. دیموکراتان چې په اپوزیسیون کې دې پر هغه تور پورې کوي، چې د غیر قانوني کډوالو څخه اندیښنې ته په لمن وهلو سره غواړي چې د راتلونکې سه شنبې په ورځ جمهوري غوښتونکي د کانګرس په ټاکنو کې ډیرې رای وګټي.
زموږ له آرشیف څخه:
د امريکا سرحد ته د رسيدو خطرناکه لاره
د مرکزي امريکا مهاجر امريکا متحدو ايالاتو ته د رسيدو له پاره پر ځان ډيره خطرونه او آن د بشري حقونو څخه سرغړونه مني. د دويچه ويله خبريالې سانه ديرکس، د مکسيکو د کډوالو په يوه کمپ کې د دغو مهاجرو ژوند له نزدې څارلی.
انځور: Getty Images/D. McNew
پر لاره
د مرکزي امريکا زياتره مهاجر د بار وړونکو اورګاډو پر سرونو سفر کوي، څو د پولیسو له خوا ونه موندل شي ځکه د کډوالۍ ادارې چارواکي بسونه کنترول او تلاښي کوي. له سرحده تيريدل يوه لويه ننگونه ده. که چيرې قاچاقبر ډيرې پيسې غواړي نو بيا دغه ځوانان د مخدره موادو په قاچاق لاس پورې کوي او هغو بانډونو ته پېسې ورکوي چې سرحد کنترولوي.
انځور: DW/S. Derks
ژوند په خطر کې اچول
د روان اورګاډي سر ته ورټوپ کول له خطره خالي نه وي. اليکس گارسيه، چې په اصل کې بزگر دی هغه وخت یې خپله پښه له لاسه ورکړه چې د يوه روان ريل څخه یې د ټوپ وهلو هڅه کوله. اوس هغه د مهاجرو په یوه کمپ کې پروت دی. دا چې تر دې وروسته به چيرته ځي، لا پر دې نه پوهيږي.
انځور: DW/S. Derks
تر څار لاندې
ميکل انگل، وايي چې د مهاجرو له پاره په لاره تر ټولو لوی خطر د منظمو جنايتکارو ډلو له خوا د تښتونې دی. د بیلګې په توگه د مکسيکو د «لوس څيتاس» ډله. زياتره مهاجر د همدې امله له ځان سره نه لاسي تليفون او نه هم لیپ ټاپ اخلي. دوی په دې ډول د نيولو په صورت کې د ګواښ خطر کموي.
انځور: DW/S. Derks
د خطرناک سفر په ترڅ کې يو څه دمه
مهاجر امریکا ته پر لاره د مکسيکو د ۵۲ موقتي سرپناو څخه چې دغلته ورته «البيرگویس» ويل کيږي په يوه يا بل کې دمه کوي. په اپپزاکو کې دوی کولای شي ۲۴ ساعته په دغه ډول يوه سرپناه کې پاتې شي. خو که کوم مهاجر د کومې جنايي پيښې يا حادثې ښکار شوی وي، نو بيا د زيات وخت له پاره د پاتيدو اجازه لري. دغه سړي (په انځور کې) د زيات وخت له پاره د پاتيدو اجازه لري ځکه دوی په لار کې ټپیان شوي او يا په ډزو لگيدلي.
ښځې او ماشومان د امريکا سرحد ته د رسيدو له پاره له ريل څخه ډيره کمه استفاده کوي. ځکه د انسان پلورونکو ډلو لاسونو ته د پريوتو او يا د جنسي تیري د ښکار کيدو خطر يي ډير زيات دی. دا ښځه او ماشوم چې په انځور کې ليدل کيږي، خاوند یې ورسره دی. هغه لا مخکې هم ۱۷ وارې پر دې لاره امريکا ته د رسيدو هڅه کړې ده.
انځور: DW/S. Derks
مرگ له نزدې ليدل
هيردينا وارگا، ته هغه ورځ ښه په ياد ده چې په اورګاډي کې د يوه ساتونکي له خوا وويشل شو. مرمۍ یې په لاس او مرۍ کې لگيدلې وې. که دا مرمرۍ يو سنتي متر هم هاخوا لگيدلی وای نو دی به ښايي نن ژوندی نه وای. دی اوس په يوه مهاجر کمپ کې تر هغه د پاتيدو اجازه لري چې روغ شي. سربيره پر دې هغه د مکسيکو په خاوره کې د سفر کولو له پاره غوښتنليک هم وړاندې کړی دی. په دې توگه به دی په بس کې د سفر اجازه ولري.
انځور: DW/S. Derks
د خوندي سفر له پاره دعا
کاتوليکي کشيش راميرو سانچس، په ۲۰۱۰م کال کې د امريکا سرحد ته څيرمه د دې سرپناه بنسټ کيښود. له ډوډۍ مخکې دلته ټول مهاجر په شریکه دعا کوي. زياتره يې ډير مذهبي دي او پر دې عقيده دي چې د سفر پر وخت یې خدای ساتنه وکړي.
انځور: DW/S. Derks
يوازې يو چانس
کله چې مهاجر يو وار له دې کمپه ووځي نو بيرته ورته د ستنيدا اجازه نه لري. دا مقررات د سرپناه د کارکونکو د ساتنې له پاره دي. ځکه دا ويره څرگنديږي چې مهاجر ښايي د انساناني قاچاق کونکو سره په تماس کې شي. د سرپناه يوه کارکونکي سرگيو لونا، دويچه ويله ته وويل: «دا سرپناوې د بشري مرستو له پاره دي، نه د هغو انسانانو له پاره چې غواړي کاروبار وکړي.»
انځور: DW/S. Derks
ټولې هڅې بې ځايه ولاړې
د مهاجرو دې ډلې که څه هم وکولای شول د هغه ريل سر ته ورټوپ کړي چې څو ورځې وورسته دلته رسيدلی وو. خو د روانيدو لږ وروسته له تمځايه د وتو سره سم ودريد. مهاجر بايد بيرته خپلې سرپناه ته ستانه شي او خپل قسمت يوه بله ورځ وآزمويي.