اټکل کیږي چې د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر به په خپل دې سفر کې د میلیاردونو ډالرو وسلو او تجهیزاتو تړونونه نهایې کړي. پخواني ولسمشر اوباما له ریاض سره د وسلو داسې څو تړونونه ځنډولي ول.
انځور: picture alliance/AP Photo/E.Vucci
اعلان
ټاکل شوی ده چې د امریکا جمهوري غوښتونکی سیاستوال ډونالډ ترمپ به د پلان شوي پروګرام په اساس د می میاشتې په ۱۹ نیټه د امریکا د ولسمشر په توګه خپل لومړنې بهرنې سفر له سعودي عربستان څخه پيل کړي.
د ترمپ له خوا د لومړني سفر له پاره د سعودي عربستان انتخابول، له دغه سني هیواد سره د خپلو اړیکو بهترولو په برخه کې یو مهم ګام بلل کیږي.
دا خبره مهمه ده چې د امریکا متحده ایالاتو د پخواني ولسمشر بارک اوباما د ولسمشرۍ په وروستیو ورځو کې د واشنګټن او ریاض مناسبات یو څه خړپړ شوي ول، چې علت یې د یمن، سوریې او ایران په اړه د سعودي عربستان خارجي پالیسې بلل کیدله.
د یادونې وړ ده چې په سعودي عربستان کې د بشري حقونو وضعیت په پام کې نیولو سره د اوباما حکومت د ریاض له حکومت سره د وسلو یو شمیر تړونونه ځنډولي ول.
خو اوس د امریکا متحده ایالاتو نوی ولسمشر غواړي له سعودي عربستان سره د خپلو اړیکو یوه نوې پړاو پيل کړي. د سپینې ماڼۍ یوه لوړپوړي چارواکې د نوم پټ ساتلو په شرط رویټرز خبري آژانس ته ویلي دي چې ترامپ به په خپل دې سفر کې له سعودي عربستان سره څه د پاسه سل میلیاردو په ارزښت د وسلو او پوځي تجهیزاتو تړونونه نهایي کړي.
د دغو تړونونو په اساس به سعودي عرستان ته نوي وسلې هم ورکړل شي. امریکا هغه هیواد دی چې سعودي عربستان ته تر ټولو ډیرې وسلې صادروي. په دې وروستیو کې د واشنګټن حکومت د میلیاردي ډالرو تړونو په اساس سعودي عربستان ته د F-15 ډوله جنګي الوتکې او نورې نوې وسلې او تجهیزات ورکړي ول.
د همدې تړون له مخې د امریکا پوځي انجینران پر سعودي عربستان د پلورل شویو وسلو او پوځي تجهیزاتو د ترمیم مسئولیت هم پر غاړه لري.
د سپینې ماڼۍ پورې اړوند یوه چارواکي په حواله له سعودي عربستان سره د وسلو دغه نوی تړون هم ډیر مهم دی. نوموړي چارواکي د نوم نه ښکاره کولو په شرط روټرز ته ویلي دي چې له دې تړون سره به د امریکا اقتصادي سکتور بهتره او د په سیمه کې د طاقت توازن د برقراره ساتلو په برخه کې مرسته وکړي.
امریکا نه یوازې سعودي عربستان بلکې اسرائیل او مصر ته هم یو له مهمو وسلو صادرونکو هیوادونو څخه دی. د امریکا ولسمشر به تر سعودي عربستان وروسته اسرائیل ته سفر وکړي.
پر ورته موضوع یو انځوريز البوم زموږ له آرشيف څخه (28.03.2017):
يمن: د ۵۰۰ زرو ماشومانو ژوند په خطر کې دی
له دوو کالو راهيسې سعودي عربستان د لويديځو هيوادونو په ملاتړ په يمن کې هوايي بريدونه کوي. دې هوايي بمباريو هلته وضعه لا پسې خرابه کړې ده. په څانګړي توګه ماشومان د مخ پر زياتيدونکې بې وزلۍ او لوږې کړيږي.
انځور: Reuters/K. Abdullah
د بريدونو هدف
هغه روزنتون چې دا هلک پکښې ژوند کوي، د يمن په پلازمېنه کې د وسلې د يوه احتمالي ګودام څنګ ته پروت دی. له دې وجې د سعودي عربستان په مشرتوب د پوځي ائتلاف الوتکو دا څای څو وارې بمبار کړی. دغه ائتلاف له دوو کالو راهيسې د حوثي ياغيانو پر ضد چې موازي حکومت یې جوړ کړی، جنګيږي.
د يمن د ماشومانو له پاره ښوونځي ته د تګ لار اوږده او له خطرونو ډکه ده. د بندري ښار الحديده دا ماشوم بیا هم ښه دی چې ښوونځی لري او کولای شي پر خره ورشي. خو د يمن کابو دوه ميليونه ماشومان ښوونځي ته نه شي تلای.
انځور: Getty Images/AFP/Stringer
بمونه د چا مخ او شا نه ګوري
په نښتو او هوايي بريدونو کې کابو ۱۶۰۰ ښوونځي ويجاړ شوي دي. خو په هغه څايونو کې چې د ښوونځي ودانۍ لا ولاړي دي هم ماشومانو درس نه شي ويلای، ځکه چي مجبور دي خپلو کورنيو ته نفقه پيدا کړي.
انځور: Getty Images/AFP/A. Al-Basha
ماشومان هيڅ راتلونکې نه لري؟
يونيسف خبرداری ورکوي: د ډيري بې وزلې او نا اميدۍ له وجې ډيري ميندې او پلرونه دې ته غاړه ږدي چې اولادونه یې د مليشو له خوا جلب شي. نجونۍ بيا د ښه راتلونکي په اميد ژر واده کيږي. دې ادارې پر ښکيلو خواوو او نړيواله ټولنه په يمن کې د خوراک د يوه ناوړه ناورين د مخنيوي له پاره د هلو ځلو غږ کړی.
انځور: Getty Images/AFP/M. Huwais
پر دغه نيمه ټاپو د واک جګړه
هغه شخړه چې په ۲۰۱۳م کال کې د شيعه حوثي ياغيانو او يمن د پوځ د ځينو برخو ته ترمنځ رامنځته شوه، اوس په يوه نړيواله جګړه بدله شوې ده. له ۲۰۱۵م کال راهيسې سعودي جټ الوتکې دغلته هوايي بريدونه ترسره کوي. د حوثيانو پر ضد دې جګړه کې نور عربي هيوادونه او همدا راز امريکا متحد ايالات، فرانسه او برېتانيا له سعودي عربستان څخه ملاتړ کوي.
