د طالبانو د ادارې د بهرنیو چارو وزارت سرپرست امیر خان متقي، د کورنیو چارو وزارت سرپرست سراج الدین حقاني، د استخباراتو د ریاست سرپرست عبدالحق وثیق، د حج او اوقافو وزارت سرپرست نور محمد ثاقب، د اطلاعات او فرهنګ وزارت سرپرست خیرالله خیرخواه او د طالبانو د ادارې د یو شمیر عمومي رئیسانو او مرستیالانو نومونه د بندیزونو په دې لیست کې شامل دي.
په دې نوملړ کې د یو شمیر سوداګرو، د هغو له ډلې د عبدالحسیب علیزي چې د مخدره موادو په قاچاق تورن دی او فیض الله خان نورزي نومونه هم لیدل کیږي. په دې فهرست کې شامل اکثره څیرې د حقاني شبکې غړي دي.
آیا پر طالبانو تازه بندیزونه به دغه ډله اصلاحاتو ته اړ کړي؟
28:30
This browser does not support the video element.
د ملګرو ملتونو له لوري په خپاره شوي دغه ۲۶ مخیز رپوټ کې چې د ملګرو ملتونو سازمان د غړو هیوادونو په سپارښتنه جوړ شوی دی، راغلی دي چې د بندیزونو کمیټې په دوامداره توګه د طالب چارواکو پر سفرونو د بندیز لیري کولو غوښتنې ترلاسه کړي دي.
په دې رپوټ کې همدرانګه واضحه شوې ده چې په دې فهرست کې شامل کسان د ملګرو ملتونو سازمان له اجازې پرته له افغانستان څخه بهر د سفر کولو اجازه نه لري او له هیواده بهر شتمنۍ یې هم کنګل دي.
د ملګرو ملتونو سازمان د بندیزونو د څار ډلې په دې رپوټ کې په افغانستان کې د یو شمیر ترهګرو ډلو، د هغو له جملې څخه د القاعده شبکې او تحریک طالبان پاکستان حضور ته هم له بشپړو جزویاتو سره اشاره کړې ده.
د ملګرو ملتونو سازمان د امنیت شورا تیر کال پر طالبانو او اړوندو افرادو او بنسټونو د څار ډلې ماموریت، چې د افغانستان سوله او ثبات ګواښي د ۲۰۲۴م کال تر دسمبر میاشتې پورې غځولی وو.
دې ټیم ته په هغه وخت کې دنده وسپارل شوه، څو د بندیزونو د نه مراعاتیدو په هکله چې په هغې کې د شتمنیو کنګلیدل، د سفر مخنیوی او د وسلو او تجهیزاتو انتقالول شاملیږي، معلومات را ټول کړي.
د دوحې په دریمه غونډه کې له نړیوالې ټولنې څخه د طالبانو یوه له اصلي غوښتنو، د بندیزونو لیرې کول او له دې نوملړ څخه د طالبانو د نومونو ایستل وو.
حقاني شبکه يوه افغانه وسله واله ډله ده چې د افغان حکومت او د دوی د متحدينو امريکايي پوځ پر ضد جگړه کوي. افغان حکومت او نړيوالې ټولنې دغه شبکه د يوې خطرناکې وسله والې ډلې په توګه درجه بندي کړې.
انځور: Getty Images/AFP/J. Tanveer
جلال الدين حقاني او طالبان
د طالبانو په حکومت کې جلال الدين حقاني د قبايلو چارو وزیر مقرر شو. د بهرنيو اتحادي ځواکونو تر حملې يعني ۲۰۰۱م کال پورې نوموړې پر همدې څوکۍ پاتې وو. تر ملا محمد عمر وروسته جلال الدين حقاني ته د طالبانو د تر ټولو معتبر مشر په توگه کتل کيږي. حقاني له اسامه بن لادن سره هم نزدې اړيکي درلودلې.
انځور: picture-alliance/dpa
حقاني شبکه کله جوړه شوه؟
څو لسيزي ترمخه د شوروي اتحاد د پوځونو پر ضد جنگيدونکي قوماندان جلال الدين حقاني د دې ډلې بنسټ ايښې وو. په اتيايمه لسيزه کې د افغان جگړې پر وخت امريکا متحدو ايالاتو د دغي ډلي ملاتړ کاوه. په ۱۹۹۵م کال کې دې ډلې بيا له طالبانو سره لاس يو کړ. طالبان د همدې شبکې په مرسته په ۱۹۹۶م کال کې د کابل په نيولو وتوانيدل. په ۲۰۱۲م کال کې دا شبکه د امريکا له خوا د يوه ترهگر سازمان په توگه ونومول شوه.
انځور: AP
د جلال الدين حقاني شخصي ژوند
جلال الدين حقاني په ۱۹۳۹م کال کې په پکتيا کې زيږيدلی او د پاکستان په دار العلوم حقانيه نومې مدرسه کې یې ديني زده کړې کړي. دا هماغه مدرسه ده چې ويل کيږي له طالبانو سره خواخوږي لري. جلال الدين حقاني دوه ودونه کړي. ويل کيږي چې يوه ميرمن یې عربه ده. حقاني ته د خليج په سني هیوادونو کې په ډيره درنه سترگه کتل کيږي.
انځور: AP
د دې شبکې مرکز چيرته دی؟
د حقاني شبکې د قوماندې مرکز احتمالاً د قبايلي سيمې شمالي وزیرستان په مرکز میران شاه کې دی. د افغان او امريکايي چارواکو په حواله دا ډله د پاکستان د پوځ له ملاتړه برخمنه ده او په افغانستان کې وخت پر وخت بريدونه ترسره کوي. خو پاکستان دا تورونه ردوي.
انځور: Getty Images/AFP/J. Tanveer
سراج الدين حقاني د مشر په توگه
جلال الدين حقاني د ناروغتيا له کبله د دغه تند لارې ډلې مشري خپل زوی سراج الدين حقاني ته سپارلې وه. سراج الدين د افغان طالبانو مرستيال قوماندان هم دی. په ۲۰۱۵م کال کې داسې خبرونه خپاره شوي ول چې گڼي جلال الدين حقاني مړ شوی دی خو طالبانو او حقاني کورنۍ دا خبرونه رد کړل.
انځور: picture-alliance/dpa
سراج الدين حقاني څوک دی؟
د حقاني شبکې ددغه برحاله مشر ماشومتوب په میران شاه کې تیر شوی. ويل کيږي چې ده هم په حقانيه مدرسه کې درس ویلی. دا هم ويل کيږي چې سراج الدين حقاني د حربي هنر ماهر دی. د ده په هلکه دا خبره هم کيږي چې له خپل پلار څخه يې زيات افراطي نظريات اخيستي دي.
انځور: picture-alliance/dpa
انس حقاني د بندي په توگه
د جلال الدين حقاني له ډيرو زامنو څخه یې د يوه نوم انس حقاني دی چې له عربۍ مېرمني څخه زېږېدلی دی. انس حقاني دمگړۍ له افغان حکومت سره بندي دی او محکمې یې د اعدامولو پريکړه کړې ده. حقاني شبکې خبرداری ورکړې چې که چيرې انس ته ورکړل شوې جزا عملي شي نو دا به ډيرې ناوړه پايلې ولري.
انځور: picture-alliance/AP Photo/National Directorate of Security
دا ډله څومره ستره ده؟
د بيلا بيلو اټکلونو په حواله د دې ډلې د ټولو جنگيالو شمير په ټولیزه توگه له دريو زرو تر لسو زرو پورې رسيږي. ويل کيږي چې مالي تمويل یې د خليج هيوادونو له خوا کيږي. پر دې سربيره دا ډله د مختلفو جنايي کړونو لکه د تښتونو او چور و چپاول له لارې هم خپل مالي اړتياوي برابروي.
انځور: Getty Images/AFP/J. Tanveer
حقاني شبکه او نورې تندلارې ډلې
له افغان طالبانو سره د حقاني شبکې اړيکې خو روښانه دي خو دا ډله له نورو ترهگرو ډلو سره هم نزدې اړيکي لري. په دې کې القاعده شبکه، تحريک طالبان پاکستان، د ازبکستان اسلامي غورځنګ او په پاکستان کې منع کړل شوې لشکر طيبه ډله شامله ده. جلال الدين حقاني خو د اسامه بن لادن سره اړيکې درلودلې خو نوموړی د دغه ډلې له اوسني مشر ايمن الظواهري سره هم اړيکې لري.
انځور: picture-alliance/dpa/Ausaf Newspaper
له پاکستان سره اړيکي
د امريکا او افغانستان حکومتونه ادعا کوي چې حقاني شبکه د پاکستان د استخباراتي ادارې آي ايس آي له ملاتړه برخمنه ده. خو د پاکستان پوځ او حکومت دواړه دغه تورونه ردوي. په واشنگټن کې حکومت ټينگار کوي چې پاکستان بايد په شمالي وزیرستان کې د موجودې دې ډلې پر ضد اغيزمنه گامونه واخلي.
