جمعې ورځ د افغانستان د پخواني ولسمشر حامد کرزي، له پاره ښه پیل نه شوه. په یوه غونډه کې د هغه په حضور کې د «مرګ پر کرزي» شعارونه ورکړل شول، خو کرزی ستیج ته راغی او د نیوکو ځواب یې ورکړ.
انځور: REUTERS
اعلان
د سولې د عالي شورا پخواني مشر برهاندین رباني، په تلن کې د غونډې یوه ګډونوال د عبدالرب رسول سیاف د وینا پر مهال، د کرزي په حضور کې د «مرګ پر کرزي» شعار ورکړ. غونډه یو څه ګډه وډه شوه، خو کرزی بیا ستیج ته راغی او یوازې دا جمله یې وویله: «پوهیږئ چې زموږ په هیواد کې بهرني لاسونه تفرقه اچوي.»
د سیاف تر وینا وروسته کرزي، په داسې حال کې چې ګډونوالو یې په ګټه شعارونه ورکول خپله وینا پیل کړه او ویې ویل: «تیره ورځ مو په یوه لويه غونډه کې چې ډاکټر صاحب عبدالله، ښاغلی سیاف او نور مشران پکې شامل ول، ګډون وکړ او له حزب اسلامي سره مو د سولې د تړون هرکلی وکړ.»
کرزي زیاته کړه: «انجینر صاحب حکمتیار خبرې وکړې. په یاد مو ده چې که څو ورځې مخکې مې همدې انجنیر صاحب حکمتیار ته هم د ورور خطاب کړی وای، نو تاسو به پر ما په غوسه شوي وای. آیا په یاد مو ده؟»
امريکايي هوايي بمباريو مخالفت
پر پخواني افغان ولسمشر حامد کرزي، باندې په وروستیو وختونو کې له بي بي سي، سره د هغه د یوې مرکې له کبله سختې نیوکې شوې دي. کرزی چې له ډیرې مودې راهیسې په افغانستان کې د امریکا متحدو ایالاتو د هوایي بمباریو سخت مخالفت کوي، په دې مرکه کې ویلي ول چې که طالبان آن د یوه ولایت مرکز هم ونیسې نو بهرنیان باید پرې بمبارۍ و نه کړي، ځکه د هغه په خبره طالبان هم افغانان دي.
تر دې مرکې وروسته، په ټولنیزو رسنیو کې پر پخواني ولسمشر باندې د ځينو کسانو له خوا سختې نیوکې وشوې او هغه د طالبانو په ملاتړ محکوم شو. پر ولسمشر کرزي باندې له ډیرې مودې راهیسې د ځينو کسانو له خوا دا نیوکه هم کیږي، چې هغه طالبانو ته د «ورور» خطاب کوي.
کرزي د جمعې د ورځې په وینا کې دې موضوع ته هم ځواب ووایه، او ویې ویل: «سبا به دې په خاوره کې داسې ورځ راشي چې تاسو به د طالبانو له تحریک سره هم د سولې مېز ته کښینۍ. نو له دې کبله راتلونکې ته نظر واچوې او د سولې له پاره کار وکړئ.»
کرزی د خپلې ولسمشرۍ په وروستیو کلونو کې د امریکا متحده ایالاتو په یوه سخت منتقد بدل شو، او له دې هیواد سره د امنیتي تړون له لاسلیکولو څخه هم ډډه وکړه. هغه په وار وار ویلي دي چې که امریکا متحد ایالات وغواړي نو په افغانستان کې سوله راتلای شي. هغه په غیر مستقیم ډول د جمعې ورځې په غونډه کې د رامنځ ته شوي وضعیت پړه هم پر امریکایانو باندې واچوله: «زه پوهیږم [...] امریکایان هره ورځ ما ته مرګ وایي. هر ورځ امریکا زما تر شا د [مرګ پر کرزي] تبلیغات کوي.»
«د بهرنيانو لاسوهنه»
کرزي د ناستې ګډونوالو ته په هیواد کې د بهرنیو لاسوهنو له کبله ګواښ وګړ: «زموږ هیواد د بهرنیانو د لاسوهنې تر سخت تاخت و تاز لاندې دی. له دې کبله په ډیرې هوښیارۍ عمل وکړئ.»
پخواني ولسمشر د خپلې واکمنۍ په وروستیو کلونو کې د بهرنیو ځواکونو پر هوایي بمباریو او د کورونو پر تلاشۍ باندې بندیز لګولی وو خو د ملي یووالي حکومت مشرانو بیا دغه ډول بمباریو ته یو ځل بیا اجازه ورکړه. کرزي د ملي یووالي حکومت پر دې پریکړې هم کلکې نیوکې کړې دي.
که څه هم غونډه د یوې مودې له پاره اخلال شوه، خو د ولسمشر کرزي د وینا په پای کې هر څه سم شول. هغه آن هغه کس چې پر ضد یې شعار ورکړی وو، ستیج ته راوغوښت او ورته یې غیږ ورکړه. شعار ورکوونکي وګړي هم کرزي ته وویل چې د خپل کار له کبله یې بخښنه غوښتې ده.
پر ورته موضوع یو انځوريز البوم زموږ له آرشيف څخه (14.06.2014):
د ولسمشریزو ټاکنو دویم پړاو په انځورونو کې
افغانانو د جون میاشتې پر ۱۴ نیټه د ولسمشریزو ټاکنو په دویم پړاو کې د طالبانو پر گواښونو او بریدونو سربیره رایې ورکړي او ورکوي. د دغو ټاکنو په پایله کې به د اشرف غني احمدزي او عبدالله عبدالله څخه یو ولسمشر شي.
انځور: AFP/Getty Images
د افغانستان د ولسمشرۍ ټاکنو دوهم پړاو د ټاکنو د خپلواک کمېسيون د رئيس محمد يوسف نورستاني په رايي اچوني سره پيل، او پر خپل وخت پای ته ورسېد. ولسمشر حامد کرزي د خپلي رايي په کارولو سره يوه يوه لنډ تلويزيوني پيغام کي په هيوادوالو ږغ وکړ چي په رايه ورکولو سره خپله راتلونکې پخپله وټاکي.
انځور: Reuters/Mohammad Ismail
په لومړي پړاو کې د اتو تنو ولسمشریزو نوماندانو له ډلې څخه یو یې هم و نه توانید چې پنځوس جمع یو رایې ترلاسه کړي. په دویم پړاو کې افغانان د دوو مخکښو نوماندانو عبدالله عبدالله او اشرف غني احمدزي څخه يو ټاکي.
په کندز ولايت کي د رايي ورکولو بهير هم په پوره امنيت کي ترسره سوی دی. په دغه ولايت کي هم ډيرو خلکو رايي کارولي دي.
انځور: DW/Yosofi
دواړو مخکښو نوماندانو د ټاکنو په لومړي پړاو کې د درغلیو د شتون له کبله د ټاکنو پر خپلواک کمیسیون نیوکې کړې دي. پر دې سربیره په ځینو مواردو کې د دولتي چارواکو، امنیتي ځواکونو او سیمه ییزو زورواکانو له خوا د یوه نوماند په گټه د رایو د صندوقونو د ډکیدو له کبله هم د لومړی پړاو د شفافیت په اړه پوښتنې راپورته شوې دي.
انځور: DW/H. Sirat
په لومړي پړاو کې د ښځو د گډون کچه هم د تیرو ټاکنو په پرتله لوړه وه. د دویم پړاو د ټاکنیزو کمپاینونو پر مهال دواړو کانديدانو د افغانستان د ښځو د رایو د ترلاسه کولو له پاره کمپاینونه وکړل او د خپلې بریا په صورت کې یې هغوی ته په راتلونکې حکومت کې د لویې ونډې ژمنې وکړې.
انځور: N. Behzad
د ټاکنو د بهیر اوږدیدو په افغانستان کې ډیرې اقتصادي ستونزې رامنځ ته کړې دي. ډیر شمیر عادي افغانان د کارونو له په ټپه دریدو څخه سر تکوي او د نوي ولسمشر ټاکل کیدو ته سترگې په لار دي.
انځور: DW/H. Sirat
که څه هم د ولسمشریزو ټاکنو په لومړي پړاو کې د خلکو گډون وستایل شو، خو بیا هم پر دغه بهیر باندې د درغلیو تورونه ولگول شول. ولسمشر کرزي ټولو امنیتي چارواکو او دولتي مامورینو ته امری کړی دی چې د ټاکنو په بهیر کې مداخله و نه کړي. پر دې سربیره د ټاکنیزو شکایتونو کمیسیون هم ویلي دي چې ټول شکایتونه به وڅیړي او ناپاکې رایې به باطلې کړي.
انځور: DW/H. Sirat
دا د افغانستان په تاریخ کې لومړی ځل دی چې په دیموکراتیکه توگه واک له یوه ولسمشر څخه بل ته لیږدول کیږي. ولسمشر حامد کرزي، چې له ۲۰۰۱ کال راهیسې د افغانستان مشري کوي د قانون له مخې نه شي کولای چې د دریم ځل له پاره خپل ځان د ولسمشر په توگه ونوموي.
