د آلمان ولسمشر شتاينماير د دغه هيواد د اساسي قانون د ورځې په پلمه د مايوسۍ کوم دليل نه ويني او وايي چې «اساسي قانون به دغه وبا هم تېره کړي بې له دې چې کوم ضرر وويني.»
انځور: Reuters/H. Hanschke
اعلان
د شتاينماير په خبره په تېره بيا د کرونا په وبا کې اوس ليدل کيږي چې «زموږ دموکراسي څومره ژوندۍ ده، څومره ژور بنسټ لري او دا چې اساسي ارزښتونه مو څومره درنښت لري.» دغه خبره د آلمان ولسمشر په «زويد دويچه» ورځپاڼه کې د مېلمه ليکوال په توګه کښلې ده. د هغه په خبره دی خوشحاله دی چې د پرېکړو په هکله تل د هېواد په مرکز او آيالتونو کې په ژوندي ډول بحث هم کيږي او ناندرۍ هم پورته کيږي. په اساسي حقونو او آزاديو کې اوسني محدوديتونه د هغه په خبره ټول وګړي محسوسوي چې «ډېر سخت او زموږ په تاريخ کې بې ساري دي.» خو د هغه په خبره دغه مقررات «د رواغتيا او ژوند د ژغورلو په خدمت کې دي.»
شتاينماير په ورته وخت کې ډاډه دی چې د آلمان اساسي قانون به دغه وبا هم تېره کړي بې له دې چې کوم ضرر وويني. د هغه په وينا «دغې اندېښنې ته هيڅ داسې دليل نه شته چې محدوديتونه به ګويا بېرته لېرې نه کړل شي کله چې د وبا حالت د دې اجازه ورکړي. اساسي قانون تر ګواښ لاندې کومې ډلې پورې اړه نه لري - نه يوازې په دې سره چې ۷۱ کاله د يو اساسي قانون له پاره ډېر عمر هم نه دی.»
«زموږ پر دموکراسۍ بريد»
د وبا په تړاو د توطيې تيوريو ته په کتو سره شتاينماير وويل: «هر څومره خيالي چې ځينې د توطيې تيورۍ هم دي - خو هېر مو نه وي چې تر شا يې کلک سياسي هدفونه ولاړ وي چې بايد سترګې ترې پټې نه کړو.» د آلمان د ولسمشر په خبره د ولس د ټاکل شوو استازو، د موثقې رپوټ ورکونې، د موکراتيکو تدابيرو، علمي معلوماتو او معقوليت په څېر د پديدو د نوم بدولو هڅه «له دې څخه کم نه وي چې زموږ پر دموکراسۍ او په هغې آزادۍ باندې هم بريد وشي چې ادعا کوي دفاع ورڅخه کوي.»
د آلمان په بېلابېلو ښارونو کې په همدغه شنبه (د ۲۰۲۰ کال د می په ۲۳مه) د کرونا وبا په درشل کې د حاکمو مقرراتو پر ضد مظاهرې پلان شوې دي. د نورو تر څنګ دغسې لاريونونه په شتوتګارت، برلين، کولن، مونشن، فرانکفورت او هانوور ښارونو کې په نظر کې نيول شوي دي. په تېرو اوونيو کې هم د اوونۍ په پای کې په تکرار سره ډېرو آلمانانو په خپلو اساسي حقونو کې د لاسوهنې پر ضد مظاهرې کړې وې.
آژانسونه/ن.ص./ا.ا.
د اساسي قانون پر موضوع له آرشيف څخه يو انځوريز البوم (30. 12. 2017):
«اساسي قانون راته مهم دی، څکه چي...»
د هغو کسانو له پاره چې په آلمان کې نه وي را لوی شوي، د دې هیواد اساسي قانون یوه نوې پدیده ده. هغه مهاجر چې په دې وروستیو کې آلمان ته راغلي، په دې هکله څه فکر کوي؟
انځور: privat
لیلا الدکهل الله، سوریه
«د آلمان اساسي قانون له دې امله ماته مهم دی چې په هغه کې د یو مهاجر په توګه زموږ قوانین لیکل شوي دي او په آلمان کې دغه حقوقو ډیر د احترام وړ دي. زه ۱۸ کلنه يم او د سوریې د دمشق ښار اوسیدونکې یم. یو نیم کال مخکې له خپل مور او پلار او وروڼو سره یوځای مو آلمان ته پناه راوړه. هغه امنیت چې دغه هیواد او د دې هیواد اساسي قانون ماته راکړی، زما له پاره ډیر ارزښت لري.»
انځور: privat
آرش فلاحي، ایران
«ما د آلمان اساسي قانون دلته په آلمان کې د ادغام په کورس کې زده کړ. هغه څه چې زما له پاره ډیر د احساس وړ دي هغه دا دي چې په دې قانون کې د ماشومانو حقونو ته ځانګړې پاملرنه شوې، ټول انسانان مساوي حقوق لري او بله دا چې په دې قانون کې ټولو مذهبونو او دینونو ته درناوی کیږي. د هغو کسانو له پاره چې له دکتاتورو هیوادونو څخه راځي، دا څه ډیر جالب دي.»
انځور: privat
آرزو نایبي، افغانستان
«په آلمان کې ديموکراسي او د ټولو انسانانو له پاره مساوي حقوق موجود دي. دا له افغانستان سره ډیر توپیر لري. ځکه چې هلته نارينه او ښځي مساوي حقوق نه لري. په هغه هیواد کې موږ میرمنې نه شو کولای چې تحصل، زده کړه او یا هم کار وکړو. زه د اساسي قانون په هکله ډیره نه پوهیږم ځکه له یوه بل فرهنګ څخه دلته راغلې یم. خو د ټولو انسانانو له پاره مساوي حقوق، دا یو ډیر ښه کار دی.»
انځور: privat
حمودي السنکي، عراق
«هر انسان خپل کرامت لري چې هیڅوک هم نه شي کولای هغه ترې واخلي. د آلمان اساسي قانون د دې له پاره ماته مهم دی چې په دې قانون کې لیکل شوي: د انسان حیثیت او کرامت د تخطي وړ نه دی. زما له پاره د آزادۍ حق، دیني آزادي، د عقیدې او ژوند آزادي له هر ډول تحمل پرته ماته ډیر مهم دي. د دې ټولو اصلي شرط دا دی چې د نور خلکو آزادۍ او خپلواکۍ ته زیان ونه رسیږي.»
انځور: privat
خورشید خالد، سوریه
«د آلمان د اساسي قانون له پاره ټول یو برابر حقوق لري. په هغه هیواد کې چې زه ترې راغلې یم، داسې نه ده. هلته افسران او جاسوسان تر قانون پورته دي. ښځي او نارینه هم یو برابر نه دي. د دې اساسي قانون لومړی ماده په ځانګړې ډول ماته ډیره مهمه ده. د سوریې د انقلاب په پیل کې خلکو د کرامت او خپلواکۍ غوښتنه کوله. دا هغه څه دي چې تر دې ټولو مخکې په ۱۹۴۹م کال کې د آلمان په اساسي قانون کې لیکل شوي دي.»
انځور: privat
اهاب سرور، سوریه.
«د آلمان اساسي قانون ما ته له دې امله ډیر مهم دی چې زما آزادي او حقوق پکې تضمین شوي دي. د دې قانون تر سیورې لاندې د هر قوم، هر دین او هر فرهنګ وګړي کولای شي چې په یوه سوله ايز چاپیریال کې په ګډه ژوند وکړي. زما له پاره دا هم مهمه ده چې د آلمان قانون د دې خبرې تضمین هم کوي چې هیڅوک تر قانون پورته نه دي.»
