د چارواکو په حواله د چهار شنبې په ورځ (۲۰۲۰ م کال د فيبرورۍ ۵ نیټه) د ترکیې د پيکاسوس هوايي شرکت يوه ۷۳۷ بوينگ الوتکه د سخت اورښت له کبله د استانبول د«صبيحه گوکچن» هوايي ډگر د کښيناستو پر ليکه د کښته کيدو پر وخت درې ټوټې شوه او اور یې واخيست.
د استانبول والي علي يرليکارا وويل چې الوتکه لومړی له۵۰ تر ۶۰ مترو پورې وښويده او بيا له ۳۰ تر۴۰ مترو لوړوالي څخه راولوېده. د ترکیې د ترافيکو وزير محمت جاهت تورهان وويل چې الوتکه په قوت سره په ځمکه کښېناسته او بيا وښوېده.
ويل شوي چې وژل شوي درې سره کسان د ترکېې اتباع دي. د ترکیې د ترافيکو د وزير له خوا په جاري کړل شوې لومړۍ اعلاميه کې ويل شوي ول چې په پېښه کې څوک وژل شوي نه دي. خو وروسته بيا د روغتيا وزير د يوه تن د وژل کیدو خبر ورکړ.
تر کښيناستو وروسته دغه الوتکه تر څو مترو پورې وښوېدهانځور: AFP/DHA د روغتيا وزير همدا راز د ټپيانو شمير هم اصلاح کړ او ویې ويل چې په پېښه کې ۱۷۹ کسان ټپيان شوي دي. تر دې مخه د ۱۵۷ کسانو د ټپي کیدو خبر ورکړل شوی وو. د رسمي معلوماتو په حواله په الوتکه کې ۱۷۷ مسافر او د عملې ۶ غړي سپاره ول.
الوتکه درې ټوټې شوې
په عکسونو کې ليدل کیږي چې د الوتکې مخکنۍ برخه بيخي بيله شوې او په شاتنۍ او منځنۍ برخه کې هم درزونه ليدل کيږي. هم دغلته اور هم لگيدلی وو. د «ټي آر ټي» تلويزيوني شبکې په حواله الوتکه درې ټوټې شوې. د تلویزيون په رپوټونو کې ليدل کيږي چې مسافر په الوتکه کې د درزونو له لارې د ځانونو د ژغورنې هڅه کوي.
د استنابول له «صبيحه گوکچن» هوايي ډگر څخه پروازونه په موقت ډول درول شوي ول او راتلونکو الوتکو ته د استانبول په ستر هوايي ډگر کې د کيښناستو لارښوونه شوې وه.
bs/nz (dpa,ap,afp)
زموږ له آرشيف څخه:
په تیروتنې یا قصدي ډول؛ د مسافر لیږدونکو الوتکو د رانسکوریدو تاریخچه
د سپاه پاسداران د توغندیو دفاعي سیستم په وسیله په «غیرعمدي توګه» د مسافر وړونکې الوتکې د را نسکوریدو په پیښه کې ۱۷۶ تنه ووژل شول. دا لومړی ځل نه دی چې یوه مسافر وړونکې الوتکه د نظامي یا یاغي ځواکونو له خوا په نښه کیږي.
انځور: picture-alliance/dpaبوئینګ ۷۷۷ ډوله مالیزیایي الوتکه په داسې حال کې چې له امستردام څخه د کوالالمپور پر لور روانه وه د اوکراین په سویل ختیځ کې په توغندي وویشتل شوه. د MH17 پرواز ټول مسافر ووژل شول. نړیوال تحقیقات وایي چې توغندې د یوې روسۍ الوتکې وو. اوکراین ادعا کوي چې الوتکه د جدایي غوښتونکو د توغندي په وسیله هدف ګرځول شوی ده. دې قضیي ته د رسیدګي محاکمه به د روان کال په مارچ میاشت کې په هالند هیواد کې پیل شي.
د یوه توغندي د لګیدو له امله یوه تروپولوف ۱۵۴ ډوله الوتکه له تور سمندر څخه د ۱۱ کیلومترو په ارتفاع کې په داسې حال کې چې اوکرايني پوځ د کریمیا په ټاپو کې پر نظامي تمریناتو مشغول وو، را نسکوره شوه. په الوتکه کې سپاره ټول ۷۸ کسان ووژل شول. (په انځور کې: په تور سمندر کې د را نسکورې شوې الوتکې ټوټې)
توتسي یاغیانو د کانګو جمهوریت په فضایي قلمرو کې د «کانګو ایرویز» شرکت ۷۲۷ ډوله بوئینګ الوتکه را نسکوره کړه. په دې الوتکې ټولو ۴۱ سپرو کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړ. (په انځور کې توتسي یاغیان لیدل کیږي.)
د ګرجستان یوه مسافر وړونکې الوتکه د هوایي ډګر ځغاستلیکې ته نږدې د توغندیو دفاعي سیستم په وسیله وویشتل شوه. په دې الوتکه کې له ۱۳۲ تنو سپرو څخه یوازې ۲۴ تنه یي ژوندي پاتې شول. له دې پيښې یوه ورځ مخکې یاغیانو د تورې بحیرې دپاسه یوه الوتکه چې ۲۷ کسان په کې وژل شوي وو، را نسکوره کړې وه.
د ایران ایر ۶۷۷ پرواز له تهران څخه د دوبۍ په هدف روان وو چې د فارس خلیج په فضاء کې د امریکا د یو اس اس وینسنس جنګي بیړۍ څخه په توغندي وویشتل شوه. په الوتکه کې ټولو ۲۹۰ تنو سپرو خپل ژوند له لاسه ورکړ. امریکا اعلان وکړ چې پر نوموړۍ مسافر لیږدونکې الوتکه یي د جنګې الوتکې خیال کړی وو او په تیروتنې سره یي هدف ګرځولې ده.
د سویلي کوریا یو ۷۴۷ بوئینګ الوتکه په دې دلیل چې په هغه وخت کې پخواني شوروي اتحاد پر خپل حریم تجاوز وباله، د یوې جټ الوتکې په وسیله د جاپان سمندر د پاسه را نسکوره کړای شوه. په الوتکه کې ټولو ۲۶۹ سپرو کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړ.
د ایټالیي اړوند د مک دانل داګلاس ډي سي-۹ الوتکه د سیسیل په شمال سمندر کې را نسکوره شوه. د الوتکې ټولو ۸۱ سپرو خپل ژوند له لاسه ورکړ. په هغه وخت کې د ناټو له خوا تمرينونه ترسره کیدل. ایټالیوي چارواکو په پیل کې دا یوه حادثه وبلله، خو وروسته بیا د ایټالیا په سویل کې د جنګي الوتکې ټوټې وموندل شوې. اټکل کیږي چې دا الوتکه د فرانسې، لیبیا او امریکایي جيټانو د پوځي تمریتانو په جریان کې په راکیټ لګیدلی وي.
