د اسيا او افريقا فوټبال له پاره زيری
۱۳۹۵ دی ۲۱, سهشنبهد فوټبال نړيوال فدراسيون شورا په څوريش کي پرېکړه کړې ده چي له ۲۰۲۶م کاله به د هغو لوبډلو شمېر چي د فوټبال په نړيوال جام کي لوبيږي له ۳۲ څخه ۴۸ ته لوړ سي.
تر اوسه پوري په ۸ گروپونو کي څلور څلور لوبډلي وې او تر دې وروسته به په ۱۶ گروپونو کي درې درې لوبډلي وي. په دې سره به نو په نړيوال جام کي د لوبو شمېر له ۶۴ څخه ۸۰ ته لوړ سي.
په ۲۰۱۸ او ۲۰۲۲م کلونو کي به د فوټبال نړيوال جام د پخوا په شان يعني ۳۲ لوبډلي پکښې ولوبيږي. د فوټبال لومړی نړيوال جام چي په ۱۹۳۰م کال کي جوړ سو هغه مهال پکښې د لوبډلو شمېر ۱۳ وو. خو وروسته وروسته بيا د لوبډلو شمېر زيات سو.
گټمنه پريکړه
د فيفا دغه پريکړه يوازي ورزشي تدابير نه دي. د فوټبال نړيوال فدراسيون هيله لري چي د فوټبال د نړیوالو لوبو په ډېرښت سره به ئې عايد يو ميليارد ډالره زیات سي. د يادولو وړ ده چي په ۲۰۱۸م کال کي د فوټبال د نړيوال جام عايد چي په روسيه کي ترسره کيږي ۵،۵ ميليارده ډالره اټکل سوی دئ.
له پیل څخه تر اوسه د فوټبال د نړیوال جام غوره گول وهونکي
د فوټبال په نړيوالو سياليو کي چي فوټبالران ډير تلاښ کوي د قهرمانۍ ترڅنگ يې يو هدف د غور گول وهونکي لقب دی. خو تر اوسه پوري په نړيوالو لوبو کي د گول وهلو ريکارد يو فرانسوي جوړ کړی دی.
په اوروگوای کې د ۱۹۳۰م کال نړیوال جام
په ۱۹۳۰م کال کې د فوټبال د لومړني نړیوال جام غوره گول وهونکی، د ارجنټاین د ملي لوبډلې لوبغاړی گیلیرمو ستابیله، وو. ستابیله په دغه نړیوال جام کې د ارجنټاین د ټولو ۱۴ گولونه څخه اته گوله ووهله، چې یوازي په څلورو سیالیو کې یې دغه گولونه وهلي ول.
په ایټالیا کې د ۱۹۳۴ کال نړیوال جام
اولدریش نهیلدي، سړی کولای شي د شلمې پیړۍ د ۳۰مي لسیزي د فوټبال له سترو لوبغاړو څخه د یوه ستوري په توگه یاد کړي. اولدریش نهیلدي له ۱۹۳۱کال څخه تر ۱۹۴۱م کاله پوري د پراگ په سپارتا کلب کې په ۴۱۵ لوبو کې ۳۸۸ گولونه ووهل. که څه هم دغه لوبډلي په پاېلوبه کې پر کوربه لوبډلي پر ایټالیا باندي بايلوده، خو نهیلدي د پنځو گولونو په وهلو سره د سیالیو غوره گول وهونکی شو.
په فرانسه کې د ۱۹۳۸کال نړیوال جام
د برازیل د ملي لوبډلي فارورد لئونیداس (په انځور کې ښي لاس ته) کولای شو د فوټبال د مودرن ستوري په توگه یاد کړو. هغه د «تور الماس» په نوم شهرت موندلی وو. ده په ۱۹۳۸م کال په فرانسه کې په ترسره شوي نړیوال جام کې په اوو گولونو وهلو سره د غوره گول وهونکي لقب خپل کړ. کله چې دی له دغه نړیوال جام څخه خپل هیواد ته ستون شو نو د شکلات جوړولو یوې فابریکې د «تور الماس» په نامه یو محصول بازار ته وړاندي کړ.
په برازیل کې په ۱۹۵۰م کال کې نړیوال جام
آده میر (په انځور کې ښی لاس ته) د برازیل د ملي لوبډلي له هغو ستورو څخه دی چې څه نا څه له یاده ایستل شوی دی. هغه د ۱۹۵۰ کال د فوټبال په نړیواله سيالي کې چې خپله په برازیل کې تر سره شوه، په ۹ گولونو وهلو سره د دغو سیالیو غوره گول وهونکی وو. خو هغه څه چې په دغو سیالیو کې د برازیلیانو په ذهنونو کې پاته دي د اوروگوای په مقابل کې په پاېلوبه کې دوه د یو په مقابل کې ماته خوړل دي.
په سویس کې د ۱۹۵۴م کال نړیوال جام
په سویس کې د ۱۹۵۴م کال د فوټبال په نړیوال جام کې د هنگري لوبډلي لوبغاړي شاندور کوچیش په ۱۱ گولونو وهلو سره د دغه سیالیو غوره گول وهونکی شو. هغه دغه ۱۱ گولونه په لومړینو څلورو لوبو کې وهلي ول. کوچیش د خپلي ملي لوبډلې له پاره په ۶۸ سیالیو کې ۷۵ گوله وهلي ول، چې له دې گولونو څخه ډېر يې په سر ووهل. له همدې کبله کوچیش (د طلایي سر) په نامه هم شهرت موندلی وو.
په سویډن کې په ۱۹۵۸م کال کې نړیوال جام
د فرانسې خطرناک فارورد، ژوست فونتین، د سیالیو په یوه دوره کې د ۱۳ گولونو ریکارډ جوړ کړ، چې تر اوسه لا مات شوی نه دی.
په چیلي کې په ۱۹۶۲م کال کې نړیوال جام
د ۱۹۶۲م کال د فوټبال په نړیوال جام کې ۶ لوبغاړو څلور څلور گولونه وهلي ول. په دغو کسانو کې د برازیل هیواد گارینشا، د هنگري هیواد فلوریان آلبرت، د پخواني شوروي اتحاد والنتین ایوانوف، د یوگوسلاویا هیواد دراژان جرکوویچ، د برازیل هیواد واوا او د چیلي هیواد و لئونل سانچز شامل وو. گارینشا د قرعې په گټلو سره د دغو سیالیو غوره گول وهونکی شو.
په بريتانيا کې د ۱۹۶۶م کال نړیوال جام
د پرتگال هیواد لوبغاړي اوزه بیو، چې د پرتگال د تور پړانگ په نامه هم مشهور دی، یوازي یو وار نړیوال جام ته لار ومونده، خو په نړیوال جام کې دغه یو ځل لوبیدل د ده له پاره کافي ول. هغه په ۹ گولونو وهلو سره د فوټبال د نړیوالو اتلوليو د غوره گول وهونکو په ليست کې شامل شو. هغه د پرتگال له پاره په ۶۴ سیالیو کې مجموعا ۴۱ گولونه وهلي ول.
په ۱۹۷۰م کال کې په مکیسکو کې نړیوال جام
گېرد مولر له ۱۹۶۶م کال څخه تر ۱۹۷۴م کاله پوري د آلماني په ملي ټیم کې ولوبید. هغه په دې اتوو کلونو کې د آلمان له پاره ۶۲ لوبې وکړې او ۶۸ گولونه يې ووهل. مولر د ۱۹۷۰م کال د فوټبال په نړیوال جام کې په لسو گولونو وهلو سره د دغو سیالیو غوره گول وهونکی شو.
په ۱۹۷۴م کال کې په آلمان کې نړیوال جام
گشگوش لاتو، د پولنډ لوبډلې له بهترینو فاروردانو څخه شمیرل کیږي. هغه د ۱۹۷۴م کال د فوټبال په نړیوال جام کې د ۷ گولونو په وهلو سره د سیالیو د غوره گول وهونکي لقب وگاټه.
په ۱۹۷۸م کال کې په ارجنټاین کې نړیوال جام
د ۱۹۷۸م کال د ارجنټاین د پخواني ملي لوبغاړي ماریو کمپس له پاره د بریا کال وو. کمپس له خپل ملي ټیم سره نه یوازي په دغه کال کې په خپله خاوره کې د نړیوال جام اتل شو، بلکي په ۶ گولونو وهلو سره د دغو سیالیو غوره گول وهونکی هم شو.
په ۱۹۸۲م کال کې په هسپانيا کې نړیوال جام
په هسپانيا کې په ۱۹۸۲م کال کې په تر سره کیدونکي نړیوال جام کې د ایټاليا فوټبال د ملي لوبډلې لوبغاړي پائولو روسي، په شپږو گولونو وهلو سره د دغه سیالیو غوره گول وهونکی شو. روسي په همدغه کال کې د اروپا د غوره فوټبالر لقب هم وگاټه.
په ۱۹۸۶م کال کې په مکسیکو کې نړیوال جام
گري لینکر، سړی کولای شي په اتیایمه لسیزه کې، د بريتانيا لوبډلي د بهترین فارورد، په توگه یاد کړي. هغه له ۱۹۸۴کال څخه تر ۱۹۹۲ کاله پوري د بريتانيا له پاره په ۸۰ لوبو کې ۴۸ گولونه ووهل. د ۱۹۸۶م کال په نړیوال جام کې هغه په شپږو گولونو وهلو سره د غوره گول وهونکي لقب خپل کړ.
په ۱۹۹۰م کال په ایټالیا کې نړیوال جام
په ۱۹۹۰ کال کې په ایټالیا کې د فوټبال په ترسره شوي نړیوال جام کې د ایټاليا ملي لوبډلې د نړیوال جام د گټلو مدعیان ول، ځکه چې د کارنواله، ویالي او باجو په شان لوبغاړي یې درلودل. خو سالواتوره سکیلاچي، هغه لوبغاړی وو چې د ایټالویانو زړونه یې وگټل او هغه له اوو لوبو څخه په شپږو لوبو کې شپږ گولونه ووهل او د سیالیو غوره گول وهونکی شو.
په ۱۹۹۴م کال کې په امریکا کې نړیوال جام
د ۹۹۴م کال د فوټبال د نړیوال جام د سیالیو غوره گول وهونکي دوه تنه ول. په دغو کسانو کې یو د بلغاريا لوبغاړی هریستو ستویچکوف وو (په انځور کې ښی لاس ته) او بل د روسیې هیواد اولگ سالينکو وو. دغو دواړو کسانو شپږ شپږ گولونه وهلي ول.
په ۱۹۹۸م کال کې په فرانسه کې نړیوال جام
په فرانسه کې د ۱۹۹۸ کال کې د فوټبال په نړیوالو سیالیو کې د کرواسيا لوبغاړي داور شوکر، د شپږو گولونو په وهلو سره د غوره گول وهونکي ځای خپل کړ. شوکر د کرواسيا له پاره په ۶۹ سیالیو کې د ۴۵ گولونو په وهولو سره د موفق گول وهونکي په توگه هم شمیرل کیږي.
د ۲۰۰۲م کال په جنوبي کوریا او جاپان کې نړیوال جام
د برازیل لوبغاړي رونالدو، د فوټبال د نړیوال جام په درو دورو کې حضور درلود او د برازیل لوبډلې په ۱۹۹۴م او ۲۰۰۲م کلونو کې نړیوال جام وگاټه. د ۲۰۰۲ کال په فوټبال نړیوال جام کې رونالدو، د ۸ گولونو په وهلو سره د دغو سیالیو غوره گول وهونکی شو.
د ۲۰۰۶م کال نړیوال جام په آلمان کې
د آلمان د فوټبال ملي لوبډلي په ۲۰۰۶ کال کې په دغه هیواد کې د فوټبال په نړیوال جام کې یوازي دریم مقام خپل کړ. په دغو سیالیو کې د آلمان لوبغاړي میروسلاو کلوزه شپږ گولونه وکړل او د غوره گول وهونکي لقب یې وگاټه. د یادولو وړ ده چې کلوزه تر اوسه د نړیوال جام په درو دورو کې حضور درلود او د ۲۰۱۴ کال په نړیوال جام کې چې په برازیل کې تر سره کیږي، هم حضور ولري.
د ۲۰۱۰م کال نړیوال جام په جنوبي آفریقا
د فوټبال د نړیوال جام سیالۍ چي په لومړي وار په افریقا کې تر سره شوې، آلمان پکښې یو وار بیا د دریم مقام په گټلو وتوانید. خو په دغو سیالیو کې یو لوبغاړی د فوټبال نړۍ ته وروپیژند چې تر هغه وخت پیژندل شوی نه وو: هغه توماس مولر وو. مولر په دغو سیالیو کې د پنځو گولونو په وهلو سره د دغو سیالیو غوره گول وهونکی شو.
د ۲۰۱۴م کال نړیوال جام په برازیل کي؟
د ۲۰۱۴م کال د فوټبال په نړیوال جام کې چې په برازیل کې تر سره کیږي، ډیر ستوري موجود دي، خو ښایي د دې دوو لوبغاړو تر منځ به سیالي سخته وي: د ارجنټاين ملي لوبغاړی لیونل میسي چي اوس د هسپانيا په بارسلونا کلب کې بازي کوي او بل د پرتگال د ملي لوبډلي لوبغاړی چې په ریال مادرید کې لوبیږي. دغو دواړو لوبغاړو په تیرو کلونو کې د نړۍ د ښه فوټبالر لقب د خپلولو له پاره هم یو له بل سره سیالي کړې ده.
د فيفا د پريکړي پر اساس به د فوټبال په نړيوال جام کي د افريقا او اسيا هيوادونو شمېر زيات سي. اوس د فوټبال نړيوال جام ته له اسیا او افرايقا څخه يوازي ۴ يا ۵ لوبډلي لاري مومي. په دغو سياليو کي تر ټولو ډېر لوبډلي د اروپا وي چي شمېر ئې ۱۳ ته رسيږي.
د اوسنۍ پريکړي له مخي په راتلونکې کي به د فوټبال په نړيوال جام کي له اسيا او افريقا څخه ۹ يا ۱۰ لوبډلي گډون وکړي.
نور مطالب:
د افغانستان د فوټبال ملي لوبډلې نیمه پای لوبو ته لار ومونده
د افغانستان د فوټبال ملي لوبډلې د سویلي آسیا د فوټبال اتلولۍ په سیالیو کې نیمه پای لوبې ته لار ومونده. د جمعې په ورځ د افغانستان او مالدیو د لوبډلو تر منځ لوبه مساوي پای ته ورسېده.
د جمعې په ورځ د افغانستان او مالديو د فوټبال لوبډلو تر منځ لوبه مساوي ختمه شوه. دواړو لوبډلو د سویلي آسیا د فوټبالو اتلولۍ د سیالیو په لومړني پړوا کې دوې، دوې لوبې ګتلي دي او یوه، یوه يې مساوي کړي ده. دواړي لوبډلې اوه، اوه نمرې لري.
خو دا چې د مالديو هیواد لوبډلې په سیالیو کې تر ټولو زیات ګولونه وهلي ول، د «ب» ګروپ په سر کې يې ځای ونياوه. د مالديو او سریلانکا تر منځ سیالۍ کې مالديو لس ګولونه وهلي ول.
د افغانستان او مالديو تر منځ د سیالۍ پر وخت زیاتره وخت توپ د افغان لوبغاړو په کنترول کي وو، خو هغوی په کوم ګول وهلو و نه توانیدل. دواړو لوبډلو له خپلو ګولونو څخه ښه دفاع وکړه.
د افغانستان د فوټبال د ملي لوبډلې ویاند سید علي کاظمي د وینا له مخې لوبغاړو د لاس ته راغلو فرصتونو څخه سمه ګټه وا نه خیستله. د هغه په وینا که څه هم په لوبډله کې بدلونونه رامنځ ته شول، خو مالديو هم قوي دفاع کوله.
آرتش هاتفي چې د افغانستان د فوټبال د ملي لوبډلې د ښه لوبغاړي په توگه شمیرل کیږي، په دغه لوبه کې ګډون ونه کړ. ځکه چي هغه په تيرو لوبو کي دوه ژړ کارتونه اخيستي ول.
له مالديو سره د سیالۍ پر مهال معروف محمدي ته هم ژړ کارت ورکړل شو. په دې ترتیب هغه هم اوس دوه کارتونه لري او هغه نه شي کولای چې د افغانستان او کوربه هیواد نیپال تر منځ په تر سره کیدونکي نیمه پایلوبه کې ګډون وکړي.
په پام کې ده چې د یکشنبې په ورځ (۲۰۱۳ کال د سپتمبر ۸) افغانستان له کوربه هیواد نیپال سره نیمه پای لوبه تر سره کړي. د دوشنبې په ورځ به د هند او مالديو تر منځ لوبه وشي.
د یکشنبې او دوشنبې د ورځې تر سیالیو وروسته به معلومه شي، چې د سویلي آسیا د فوټبال اتلولي په سیالیو کې کومي لوبډلې پای لوبې ته وځي.
د افغانستان د فوټبال د ملي لوبډلې د ویاند د وینا له مخې هیله من دی، چې د افغان لوبډله له کوربه هیواد نیپال څخه لوبه وګټي. د هغه په وینا د افغان لوبډله به خپل ټول توان په کار واچوي چې د دغو اتلولۍ، اتله شي.
د سویلي آسیا د فوټبال اتلولۍ په تیرو سیالیو کې هم افغانستان پای لوبې ته لار موندلې وه او د هندوستان له لوبډلې سره مخامخ شوه، خو د افغانستان د ملي لوبډلې ګول کیپر د سور کارت په اخیستلو سره له لوبې ووت، او هند دغه لوبه څلور د صفر په مقابل کې وګټله او افغانستان دوهم ځای خپل کړ.