د امريکا په متحده ايالاتو کي د مسلمانانو شمېر څو دی؟
۱۳۹۵ آذر ۱۴, یکشنبهپه امريکا کي د مسلمانانو شمېر څو دی؟
د دونالد ترمپ د بريالي کېدو وروسته په متحده ايالاتو کي تر ټولو زيات اندېښمن وګړي مسلمانان دي. يو شمېر مساجدو ته د اختطارونو راپورونه هم ورکول سوي دي. راځئ چي پوه سو چي په امريکا کي د مسلمانانو شمېر څو دی؟
د مسلمانانو لوی شمېر
د پيو ريسرچ سنټر نومي څېړنيز مرکز اټکل کوي چي د امريکا په متحده ايالاتو کي تقريبا ۳،۳ مليونه مسلمانان ژوند کوي. دغه مرکز اټکل کوي چي د امريکا د متحده ايالاتو د ۳۲۲ مليونو وګړو څخه تقريبا ۱ فيصد يې مسلمانان دي.
د مسمانانو په شمېر کي زياتوالی
د پيو ريسرچ سنټر د اټکل له مخي تر ۲۰۵۰ کال پوري به د امريکا په متحده ايالاتو کي مسلمانانو اوسنی شمېر دوه چنده زيات سوی وي.
له يهوديانو کم له هندوانو زيات
د يو محتاط اټکل له مخي په متحده ايالاتو کي د اوسېدونکو مسلمانانو شمېر تر يهوديانو کم دی. په متحده ايالاتو کي د ژوند کوونکو يهوديانو شمېر ۵،۷ مليونه او د هندوانو شمېر ۲،۱ مليونه اټکل کيږي.
تر يهوديانو به زيات سي
د پيو ريسرچ مرکز د اټکل له مخي به په ۲۰۴۰ کال کي د امريکا په متحده ايالاتو کي مسلمانان د عيسويانو وروسته په دويم لوی ديني ګروپ بدل سي. يعني د مسلمانانو شمېر به تر يهوديانو زيات سي.
په نيو جرسي کي زيات مسلمانان
د امريکا په بعضو ايالتونو کي د ټول هيواد د اوسط په پرتله د مسلمانانو شمېر زيات دی. نيو جرسي له دغو ايالتونو څخه يو دی چيري چي تر نورو ايالتونو زيات مسلمانان ژوند کوي.
د مسلمان پناه غوښتونکو راتګ
د پيو ريسرچ د مرکز په وينا د ۲۰۰۷ کال وروسته د امریکا په متحده ايالاتو کي د مسلمانانو شمېر ډېر زيات سوی دی. د شمېر د دغې زياتېدنې لاملونه د مسلمان پناه غوښتونکو راتګ بلل سوی دی.
د راغلو مسلمان مهاجرو شمېر
په ۲۰۱۶ کال د امريکا متحده ايالاتو ته تقريبا ۳۸۹۰۰ مسلمان مهاجر داخل سول. دا په داسي حال کي چي په دغه کال د ټولو قبول سوو مهاجرو شمېر ۸۵۰۰۰ ؤ.
د مذهب تبديلول
د امريکا په متحده ايالاتو کي ګڼ شمېر داسي کسان هم سته چي تر مخه د بل دين ول خو وروسته مسلمانان سوي دي. د پيو ريسرچ په وينا په متحده ايالاتو کي د مسلمانانو د شمېر ۲۰ فيصده برخه نوي مسلمان سوي کسان دي.
مسلمان ضد فکر
د امريکا په متحده ايالاتو کي د سپتامبر د ۱۱مي د بريدونو وروسته د مسلمانانو ضد احساسات زيات سوي دي. د ټېري جونز په نوم دغه کس غوښتل چي قرآن پاک ته اور واچوي.
د ترمپ ويناوي
نوي ټاکل سوي ولسمشر دونالد ترمپ د خپل انتخاباتي کمپاين پر وخت څو ځله د مسلمانانو پر ضد خبري کړي وې. نوموړي يو ځل ويلي ول چي «مسلمانان له متحده ايالاتو څخه کرکه کوي». ترمپ و امريکا ته د مسلمانانو پر داخلې د وقتي بنديز وړانديز هم کړی ؤ.
اسلام يو لوی دين
د اعدادو او شمېرو له مخي په نړۍ کي تقريبا ۱،۷ مليارد انسانان ژوند کوي چي دغه شمېره د نړۍ د ټول نفوس تقريبا ۲۳ فيصده جوړوي. د مسيحيت وروسته اسلام د نړۍ دويم لوی دين دی.
اسلام په چټکۍ د خپرېدو په حال کي
د پيو ريسرچ مرکز په وينا اسلام د نړۍ د نورو ټولو اديانو په پرتله په چټکۍ د خپرېدو په حال کي دی.
پر ورته موضوع یو انځوريز البوم زموږ له آرشيف څخه (24.11.2016):
پر ورته موضوع یو انځوريز البوم زموږ له آرشيف څخه (23.11.2016):
انځورونه: دا هم پاکستانيان دي
د شيعه او سني مسلمانانو په شمول د پاکستان د تقريباً ۱۹۰ ميليونو انسانانو ۹۵ سلنه اوسېدونکي مسلمانان دي. په دغه انځوريز البوم کي په پاکستان کي د مذهبي اقليتونو راپور کتلای سئ.
شيعه
شيعه ګان په پاکستان کې د لږکيو ډلو تر ټولو لويه ډله ده. د اټکل له مخي شيعه مذهبه د پاکستان د ټول نفوس له ۱۰ تر ۱۵ سلنه برخه ده. په تيرو کلونو کي پر دغه لږکي زيات ترهګري بريدونه سوي دي.
احمديان يا قايدانيان
د احمديه مذهب يا دين پېرويان د پاکستان د نفوس ۲،۲ سلنه برخه ده. د پاکستان د۱۹۷۰م کال د قانون له مخي دغه ډله غېر مسلمانه بلل کيږي. په پاکستان کي د دغي ډلي پيرويان له بريدونو او تبعيض څخه سر ټکوي.
هندو
هندوان د پاکستان د نفوس تقريبا ۲ سلنه برخه جوړوي. د دوی اکثريت د پاکستان په سندهـ ايالت کي ژوند کوي. د دغې ډلې په هکله ويل کيږي چي د خپلو بنسټيزو حقونو څخه لا نه دي برخمن او ډېر شاته پاته دي.
عيسويان
د پاکستان تقريبا ۱،۶سلنه وګړي عيسويان دي. په تيرو وختونو کي د عيسويانو ځيني عبادت ځايونه د خونړيو ترهګرو بريدونو هدفونه ول.
بهائي
په پاکستان کي د بهائي دين سره د تړاو درلودونکو شمېر د ۴۰ او ۸۰ زرو انسانانو تر منځ اټکل کيږي.
سِکهان
د سِکهانو د دين رامنځ ته کوونکی بابا نانک، د نني پاکستان په نانکانا صاحب کي پيدا سوی وو. نوموړې سيمه د سِکهانو تر ټولو مقدسه سيمه ده. په پاکستان کي تقريبا ۲۰ زره سِکهان ژوند کوي. خو له هند څخه هم زيات سِکهان د خپلو ديني مراسمو د ادا کولو له پاره پاکستان ته ځي او راځي.
فارسيان يا زردښتيان
د پاکستان د مشهور مشر محمد علي جناح، يوه ښځه زردښتۍ وه. خو د نوري نړۍ ترڅنګ په پاکستان کي هم د زردښتيانو شمېر مخ پر کمېدو دی. ويل کيږي چي په پاکستان کي يوازي يو څو زره فارسيان يا زردښتيان پاته دي.
کېلاش
د پاکستان د چترال سيمه چي د افغانستان د نورستان سيمي ته څېرمه په خيبر پښتونخوا ايالت کي پرته ده، پکښي د کېلاش په نوم قبايل آباد دي. هغوی بېل دين او بېله ژبه لري او شمېر يې يوازي ۳۰۰۰ کسان اټکل کيږي. په دې توګه د پاکستان تر ټولو کوچنی اقليت هم دغه کېلاشيان بلل کيږي.
روهينګيا مسلمانان څوک دي؟
د ميانمار په رخاين ايالت کي تقريبا يو میليون روهينګيا مسلمانان آباد دي. خو د دغو مسلمانانو ژوند له کړواونو، زور زياتيو، مفليسيو او غمونو ډک دی. روهينګيا مسلمانان په اصل کي څوک دي؟
روهينګيا مسلمانان هيڅ هيواد نه لري
روهينګيايان کوم هيواد نه لري. دوی په اصل کي د ميانمار يا برما په هيواد کي اوسيږي. خو د دغه هيواد د ۱۹۸۲ کال د قانون له مخي روهينګيايان د ميانمار تابعيت نه سي ترلاسه کولای.
شکنجه سوي انسانان
د ميانمار اکثريت اوسېدونکي بودايان دي. پر سخت دريځه بودايانو او د ميانمار پر امنيتي چارواکو تورونه لګول کيږي چي هغوی روهينګيايان شکنجه کوي او حتی د هغوی بنسټيزه بشري حقونه تر پښو لاندي کوي.
نه تګ راتګ نه کار
روهينګيايان نه خو له يو ځای څخه بل ځای ته تللای سي او نه هم د کار کولو اجازه لري. هغوی چي د ميانمار په کومه سيمه کي اوسيږي، ورڅخه غوښتنه سوې چي هغه سيمه خالي کړي. د ميانمار چارواکي وايي چي روهينګيايان په اصل کي په ميانمار کي د اوسېدو حق نه لري.
«بنګالي مهاجر»
روهينګيايان چي سني مسلمانان دي، په يوه داسي ژبه خبري کوي چي د ميانمار بودايان يې د بنګالي ژبي يوه لهجه بولي. همدا وجه ده چي د ميانمار بودايان و روهينګيایانو ته د «بنګله دېشي» مهاجرو په سترګو ګوري. دا د هغه باوجوده چي روهينګيايان د زياتو لسيزو راهيسي په ميانمار کي ژوند کوي.
مشکل سفرونه
د ملګرو ملتونو د شمېرو له مخي په ۲۰۱۲ کال په ميانمار کي د روهينګيايانو پر ضد د مذهبي تاوتريخوالي د رامنځ ته کېدو وروسته تقريبا ۱۲۰ زره روهينګيايان په کښتيو کي د ميانمار د اړونده ايالت پرېښودو ته اړل کړل سوي دي. په دغو کي په زرهاؤ ډوب سوي دي.
ډلييز قبرونه
د ملايزيا او تايلنډ هيوادونو په سرحدي سيمو کي د روهينګيايانو زيات شمېر ډليز قبرونه موندل سوي دي. په دغو وژل سوو کي هغه روهينګيايان هم شامل اټکل سوي چي په ۲۰۱۵ کال په کښتيو کي دغو سيمو ته راغلي ول.
انساني قاچاق
د انسانانو قاچاق کوونکي په پوره توګه د روهينګيايانو له مجبورۍ څخه فايده پورته کوي. روهنګيايان چي په تېښته کي وي نو د خوندي ځای ته د رسولو په تشه وعده خپل هر څه و قاچاق وړونکو ته سپاري.
سرپنا په بنګله دېش کي
په بنګله دېش کي تقريبا ۳ مليونه روهينګيايان ژوند کوي. زياتره دغه روهينګيايان له ميانمار څخه وبنګله دېش ته رامهاجر سوي دي. خو بنګله دېش هم دغو مسلمانانو ته د اقامې اسناد نه ورکوي.
د پناه په تلاښ
زيات شمېر روهينګيايان د کښتيو په مرسته کوښښ کوي چي بنګله دېش ته ځان ورسوي او هلته پناه واخلي، خو زياتره دغه کسان د بنګله دېش له خوا به نيمه لاره بېرته ستنېدو ته مجبوره کړل کيږي.
در په دره
د بنګله دېش په څېر هند، تايلنډ، ملايزيا او چين د روهينګيايانو سره ورته چلن کوي.
د امنيت له پاره ګواښ
په وروستيو وختونو کي د روهينګيايانو پر ضد په ميانمار کي د تاوتریخوالي پيښي بيا زياتي سوي دي. خو امنيتي چارواکي وايي چي د دغو تاوتريخوالو د مخنيوي له پاره هڅه کوي.
د بشري حقونو د سازمانونو غوښتنې
د بشر د حقونو سازمانونو پر ميانمار ږغ کوي چي د روهينګيايانو پر ضد روان تاوتريخوالي مخه ونيسي او هغوی ته دي د ميانمار تابعيت ورکړي.
قانوني مشکل
ميانمار روهينګيايان د دغه هيواد د قومونو څخه یو نه بولي. د ميانمار د ۱۹۸۲ کال د قانون له مخي يوازي هغه قومونه د ميانمار داخلي قومونه بلل کيږي چي له ۱۸۲۳ مخکي لا په ميانمار کي آباد ول.
تنقيد
په ميانمار کي د واکمن ګوند پر مشري او د سولي د نوبل جايزې ګټونکي آنګ سان سوچي په وړاندي زيات وختونه تنقيد کيږي، چي هغه ولي د روهينګيايانو پر ضد د تاوتريخوالي په ترڅ کي خاموشه ده. خو اټکل کيږي چي د ميانمار باقدرته طبقه د روهينګيايانو د ستونزو د هوارۍ غوښتونکې نه ده.