پر خارکيف د چهارشنبې په ورځ هم بريدونه شوي ول چې شپږ کسان یې وژلي او ۱۶ نور یې ټپيان کړي ول. د اوکراين ولسمشر ولوديمير زيلنسکي د چهارشنبې ورځې بريد په کلکه غندلی دی.
د ملګرو ملتونو د ۲۰۱۷م کال د ارقامو په حواله خارکيف څه نا څه ۱،۴ ميليونه وګړي لري، د روسیې سرحد ته څېرمه پروت او د جګړې له کبله ډېر اغيزمن شوی ښار دی. سه شنبه د شپې هم دغه ښار د بريد هدف ګرځيدلی وو.
دا بریدونه په داسې حال کې شوي چې په پام کې ده د ملګرو ملتونو عمومي منشي او د ترکیې ولسمشر به نن، پنجشنبه اوکراين ته سفر وکړی او له ولسمشر زيلسنکي سره به وګوري.
د ملګرو ملتونو وياند فرحان حق، ويلي دي چې ګوتېررش به پر نورو مسئلو سربیره له بېلا بېلو مشرانو سره د خبرو اترو په ترڅ کې د ښکيلو اړخونو ترمنځ د فضا د ښه کولو له پاره پر اړينو لارو چارو بحث وکړي.
ترکيې چې د تورې بحيرې له لارې له اوکراين څخه د غله جاتو د انتقال هوکړې ته په رسيدو کې مرسته کوي، ويلي دي چې د دې خبرو اترو په ترڅ کې به د شخړې د سياسي حل د لټولو هڅه وشي.
روسيه پر اوکراين د پارونې تور لګوي
په دې منځ کې د روسیې د دفاع وزارت د شواهدو له وړاندې کولو پرته ويلي دي چې اوکراين د زاپروږيا په اتومي بټۍ کې د ملګرو ملتونو د عمومي منشي له سفر سره هم مهاله د «پارونې» پلان درلود.
د روسیې له خوا پر کنترولیدونکې دغه ساحه په څو ځلي د بريدونو خبرونه ورکړل شوي چې اوکراین او روسيه یې پړه پر يو بل ور اچوي. اوکراين د چهارشنبې په ورځ ويلي دي چې اتومي بټۍ ته به څېرمه د اتومي ناورين تمرينونه پېل کړي.
اوکراین کې جګړه او د روسیې ویجاړ شوي ټانکونه
پر اوکراين د روسيې له یرغل وروسته خپاره شوي انځورونه د "ټي ۷۲" په نوم روسي ټانکونو د ویجاړۍ کيسې لري. کله چې دغه ټانکونه تر بريد لاندي راځي، پورتني بورجونه يې ترينه جلا کيږي. نور حال په دي انځوريز رپوټ کې:
انځور: Rodrigo Abd/dpa/AP/picture alliance
زيات ټانکونه
د روسيې "تی ۷۲" ټانکونو شمير په ټوله نړۍ کي زيات دی او د ۳۸ هيوادونو په پوځ کې ترينه ګټه اخيستل کيږي. لسو نورو هيوادونو هم تر ۲۰۱۸م کال پوري ترينه کار اخیسته.
انځور: picture-alliance/dpa
سری "تی"
د روسې پوځ سری "تی" يرغليز ټانکونه د سړې جګړې پر مهال له "تی ۶۴" څخه پيل شو او تر "تی ۷۲" "تی ۸۴" پوري يې دوام وکړ. البته په (عکس )کې "تی ۱۴ آرماتا" چې هغې ته "تی ۹۹" هم ويل کيږي د روسې پوځ تر ټولو نوي ټانکونه دي چې په ۲۰۱۵م کال کي ترينه کار اخيستل پيل شوی دی.
انځور: Alexander Zemlianichenko/AP Photo/picture alliance/dpa
د تي ۷۲ تخنيکي مشخصات
د "تی ۷۲" ټانکونه د خپلو لويديځو سیالانو په پرتله کوچني او له لږ لوړوالي څخه برخه من دي، د کار اخیستني پر مهال کم پرسونل ته اړتيا لري. تي ۷۲ ټانکونه ۶ متره او ۹۰ سانتي متره اوږودوالي،۳ متره او ۶۰ سانتي متره بر يا پلنوالي لري. دغه ټانک له خپلو مهماتو سره ۴۱ ټن او ۵۰۰ کيلو وزن لري. د ۱۲ سليندره ماشين په لرلو سره په ساعت کي ۶۰ کيلو متره واټن وهي.
انځور: Reuters/M. Shemetov
د ۷۲ مجموعه
ټی ۷۲ ټانک ډېر اضافي ډولونه لري چې ځینې یې په ۱۹۷۴ کې جوړ شوي. همدارنګه د دې ټانک بل ماډل په الجزایر، رومانیا او عراق کې جوړ شوی دی.
انځور: AFP/Getty Images
د تی ۷۲ وسلې
ټي ۷۲ ټانک ۱۲۵ ميليمتره توپ او ۴۴ ګولۍ لري، چې ۲۲ دانې يې په پورته برخه کي نصب شوي او په اتومات ډول ډزې کوي.
انځور: Alexander Ermochenko/Reuters
په جګړه کي
ټي ۷۲ ټانکونه د ايران او عراق، قره باغ، پر کويټ د عراق يرغل، د فارس خليج په دويمه جګړه، د ليبیا او سوريې په داخلي جګړه کې او په روان وخت کې د روسې له خوا پر اوکراين باندي په جګړه کې کارول شوي يا کاريږي.
انځور: Daniel Leal-Olivas/AFP/Getty Images
د ټي ۷۲ ټانک قيمت
د "ټي ۷۲ ام يو" ټانک قيمت په ۱۹۹۲م کال کي يو ميليون او ۲۰۰ زره ډالر وو چې د نورو مهماتو او اضافي توکو سره يو ميليون او ۸۰۰ ډالر کيږي.
انځور: Vladyslav Musiienko/REUTERS
د چاودنې ځواک
ټي ۷۲ ټانک د مهماتو د چاودني ځواک دومره ډېر دی چې د ټانک د سر برخه يې له بدن څخه جلا او د يوي دوه پوړيزي ودانۍ په اندازه يې پورته غورځوي.
انځور: Zohra Bensemra/REUTERS
په ټانک کي د عملې برخ ليک
د ټانک تاويدونکي ميلي مهمات او په اتومات ډول ډزې د دي سبب سوي چې په روسې ټاتنکونو کي د چلونکو شمير کم شي. ټول روسې ټانکونه يو مشر، يو توپچي يا نخښه ويشتونکي او يو چلونکې لري. د ټانک په نخښه کولو سره بيا دغه دري کسان د تيښتې له پاره هيڅ چانس نه لري او ځای پر ځای وژل کيږی.
انځور: Rodrigo Abd/dpa/AP/picture alliance
هغه تاوان چې لري نه شو
د روسې ټانکونو مرګوني کمزوري او د برجک جلا کيدل يې د فارس خليج له دويمي جګړې په ۱۹۹۱م کال د صدام حسین د پوځ له ټانکونو سره د امريکايي ځواکونو مخامخ کيدلو کې راڅرګند شو. خو د دريو لسیزو په تيريدلو سره دغه کمزورتیا لا هماغسی پر خپل ځاي پاتې ده.
انځور: Marko Djurica /REUTERS
په اوکراين کي درانه تلفات
د بريتانيا د دفاع وزارت د رپوټ له مخې د اپريل مياشت تر وروستيو پوري پر اوکراين د روسي پوځ په تيري کي ۵۸۰ روسې ټانکونه له منځه تللي دي.
د اوکراين جګړې په نړۍ کې د خوراکي توکو پر بیو چې لا دمخه هم لوړې وې، ډېر اغیز کړی دی. اوکراين او روسيه د نړۍ په سترو زراعتي صادرونکي کې شميرل کيږي.
«روسيه د جګړې له پاره زندانيان جلبوي»
د روسیې د زندانيانو د حقونو فعالې او ژورناليستې اولګا رومانوا د پنجشنبې په ورځ پر روسیې تور لګولی دی چې دغه هيواد غواړي زندانيان د جګړې له پاره جلب کړي.
رومانوا د فيسبوک پر خپله پاڼه ليکلي دي چې آن په توقيف کې پرتو هغو بنديانو ته هم وړاندیز شوی دی چې د نوم د ثبتولو په بدل کې به جرمونه وبخښل شي چې لا محاکمه شوي نه دي.
نوموړې ويلي دي چې په دې اړه یې مسکو ته څېرمه د محکمې تر مخه د توقيف په مرکزونو کې اوريدلي خو زياته کړې یې ده چې «فکر کوي دا څه په هر ځای کې شروع شوي دي.»
رومانوا په ۲۰۱۷م کال کې د تعقيبيدو له ويرې آلمان ته راګډه شوې وه.
