له نوي ډهلي څخه د اسوشېتد پریس خبري آژانس د دغه مندر یا د هندوانو عبادت ځای د جوړونې بنسټ په حواله ویلي دي چې د هند د ملتپاله ګوند(بهارتیا جنتا پارټي) څخه لومړی وزیر نریندر مودي به هم په دغو مراسمو کې ګډون وکړي.
د هندوستان د اترپردیش ایالت په ایودهیا ښار کې په ۱۶ پيړۍ کې د مغلو د واکمنۍ پر مهال جوړ شوی تاریخي جومات (بابري مسجد) په ۱۹۹۲م کال کې د افراطي هندوانو له خوا ونړول شو.
د هندوانو افراطي سازمانونه ادعا کوي چې دا جومات د رام (د هندانو یو معبود) د زیږیدو ځای دی او له همدې امله اوس هلته د «رام مندر» جوړوي.
بابري جومات تر ړنګیدو وروسته له کلونو راهیسې روانه قانوني شخړه وه چې بالاخره د هند سترې محکمې د جومات پر ځای د مندر جوړیدو په حق کې پریکړه وکړه.
په ایودهیا کې د بابري مسجد پر ځای د رام مندر د جوړولو د مسئول په حواله د دې نوي مندر د جوړیدو د بنسټ ډبره به د اګست میاشتې پر ۵ نیټه کیښودل شي.
د هغوی په خبره دا نیټه ځکه انتخاب شوې ده چې د علم نجون په حواله دا نیټه د هندوانو له پاره یو مهم او د خوشبختۍ ورځ ګڼل کیږي.
خو انتقاد کوونکي بیا وایي چې په دې نیټه د هند تر کنترول لاندې جمو کشمیر کې د شخړیزې سیمې د خصوصي قانوني حیثیت د بدلون یو کال پوره کیږي. د رام مندر د بنسټ ډبرې ایښودل کیدو مراسم به په ژوندې بڼه د هند په دولتي تلویزون کې وښودل شي.
دویچه ویله: ش.ن/ ن.ز
پر اړونده موضوع زمونږ له ارشیف څخه انځوریز رپوټ:
د بابري مسجد پر ځای درمسال جوړيږي
د هند لومړي وزير نريندر مودي يوه کميټه جوړه کړې، څو په ايودهيا کې د وران شوي بابري مسجد پر ځای يو درمسال جوړ کړي. په دې انځورونو کې هغه لانجې ته کتنه شوې ده چې د ۱۶ پيړۍ د دې مسجد له ورانولو سره پېل شوې ده.
انځور: DW/S. Mishraپه ايودهيا کې د بابري مسجد په ساحه کې امنيتي ځواکونه
د ۱۶ پيړۍ د دغه مسجد په ساحه کې به هندوانو تل گډوډي رامنځته کوله. هغوی دا عقيده لري چې ايودهيا د رام د زيږيدو ځای دی. تندلارو هندوانو تل دا ادعا کوله چې بابري مسجد په اصل کې د هندوانو د يوه درمسال تر ورانولو وروسته د هغه پر ځای جوړ شوی دی.
انځور: picture-alliance/AP Photo/B. Waltonهندوان د بابري مسجد د ورانولو په حال کې
د ۱۹۹۲م کال په دسمبر میاشت کې تندلارو هندوانو بابري جومات وران کړ. د دې په تعقيب کې په ټول هند کې د تاوتريخوالې ډکې پېښې رامنځته شوې چې ۲۰۰۰ انسانان پکې ووژل شول.
انځور: Getty Images/AFP/D. E. Curranد بابري مسجد د ورانولو پر ضد مظاهرې
د بابري مسجد د ورانولو پر ضد يوه مظاهره کې د هند د مشرانو عکسونو ته اور اچول شوی دی. جهادي ډلو په ۱۹۹۳م کال کې د ممبي بريدونه او په ۱۹۹۰م لسیزه کې نوري حملې د دې جومات د ورانولو د دليل په توگه يادولې.
انځور: picture-alliance/dpa/epa/P. Adhikaryپه ايودهيا ښار کې سخت امنيتي تدابير
د ۲۰۱۹م کال په نوامبر میاشت کې د سترې محکمې تر پريکړې مخکې په ښار کې سخت امنيتي تدابير نيول شوي ول. سترې محکمې په خپله پريکړه کې وويل چې دغه لانجمنه ځمکه به يوې حکومتي خیريه موسسې ته ورکړل شي او هغه به پرې د يوه درمسال جوړولو چارې پر مخ يوسي.
انځور: DW/S. Mishra