د افغانستان د معلوماتو له مخې د امریکا جمهوررئيس د طالبانو او افغان حکومت ترمنځ د سولي خبري د پیلیدو تر مخه پر یوه اوربند باندې ټینګار کړی. خو طالبانو ویلي دي چي بې له افغان حکومته له ټولو اړخونو سره خبرو ته حاضر دي.
اعلان
دغه خبره د طالبانو یوه ویاند د المان خبري آژانس (ډي پي اې) ته کړې او ویلي یې دي چي د افغانستان په قضیه کي د ذیدخلو اړخونو سره به خبري هغه وخت پیلوي، کله چي امریکايي قواوي له افغانستان څخه ووزي. هغوی افغان حکومت د غربیانو د«لاس آله» بولي.
د افغانستان د جمهوري ریاست ویاند صدیق صدیقي، د جمعې په ورځ (د ۲۰۱۹م کال د نومبر میاشتي ۲۲ مه نیټه) خبر ورکړ، چي د امريکا متحده ايالاتو جمهوررئيس دونالد ترمپ د افغانستان له جمهور رئيس اشرف غني سره تیره شپه تلیفوني خبري کړي. د هغه په خبره جمهور رئیس غني د افغان حکومت د سولې د اووه ماده ییز پلان په اړه د متحده ایالاتو جمهور رئیس ته معلومات وړاندې کړل. زیاته سوې چې دونالد ترمپ د دې په مقابل کې »د سولې په خاطر د اساسي شرط په توګه پر حتمي اوربند ټینګار وکړ« او زیاته یې کړه: »د دې له پاره چې د سولې پروسه بریالۍ سي، پکښې د افغان حکومت مدیریت او شمولیت حتمي دی او باید سر له اوسه پېل سي.«
د متحده ایالاتو جمهور رئيس د همدې کال په سپتمبر میاشت کي د طالبانو سره د یوه ممکنه توافق تر رامنځته کیدو لږ دمخه مذاکرات ختم اعلان کړل. ویل کيږي چي د هغه دلیل په کابل کي هغه یوه حمله وه، په کوم کي چي پر یو شمیر نورو کسانو سربیره یو امریکايي عسکر ووژل سو. د سولي د خبرو تر قطع کیدو راوروسته طالبانو تل د امریکایانو سره د مذاکراتو بیرته شروع کیدو ته امادگي ښووله.
قطر ولې دومره اهمیت لري؟
د نفوس او مساحت له اړخه قطر د خلیج یو کوچنی هیواد دی، خو په ټوله عربې نړۍ کې یې هله گوله رامنځ ته کړې ده. د انځورونو په دې گالرۍ کې د قطر په هکله ځینې معلومات شته.
انځور: Reuters
تیل او گاز
قطر په نړۍ کې یو له هغو هیوادونو دی چې زیات «مایع طبیعي گاز» لري او په نړۍ کې دریم هیواد چې د طبیعي گاز ستري زیرمي لري. دغه خلیجي هیواد د تیلو او گازو په برخه کي بډای هیواد دی.
انځور: imago/Photoshot/Construction Photography
په نړیوالو شرکتونو کې ونډه
دغه هیواد د آلمان د موټر جوړولو شرکت فولکس واگن کې ۱۷ سلنه او د نیویارک د «امپایر سټیټ بلډنگ» کې لس سلنه ونډه لري. قطر په تیرو څو کلونو کې په بریتانيا کې میلیارده پونډه پانگونه کړې ده چې پکښې د بریتانيا د مشهور پلورنځي «هروډز» رانیول هم شامل دي.
انځور: Getty Images
د دریمگړي نقش
قطر د سوډان له حکومت او دار فور له قبایلو سره د څو لسیزو شخړې په هواري کې د دریمگړي نقش لوبولی وو. همداشان د فلسطین د الفتح او حماس ډلو تر منځ د منځگړتوب او همداشان له افغان طالبانو سره د سولې د خبرو اترو له پاره قطر نقش لرلی دی.
انځور: Getty Images/M. Runnacles
الجزیره شبکه
د دوحه، حکومت په ۱۹۹۶م کال کې د «الجزیره» په نوم یوه تلویزوني شبکه تأسیس کړه، چې په عربي نړۍ کې د خبرونو پوښښ او د خپرونو شکل ته بدلون ورکړ. اوس الجزیره نه یوازې په عربي، بلکې په ټوله نړۍ کې یو پیژندل شوی نوم دی.
انځور: picture-alliance/dpa/M. Ulmer
قطر هوایي شرکت
د قطر دولتي هوایي شرکت «قطر ایر ویز» د نړۍ په ښو هوایي شرکتونو کې حسابیږي. دغه شرکت ۱۹۲ الوتکې لري او د نړۍ په ۱۵۱ ښارونو کې فعالیت کوي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/M. Probst
د فټبال نړیوال جام
په ۲۰۲۲م کال کې د فوټبال نړیوال جام سیالۍ په قطر کې تر سره کیږي. قطر د عربي نړۍ لومړنی هیواد دی چې د فوټبال د نړیوال جام کوربه توب کوي. دغه هیواد د فوټبال د سیالیو له پاره پر زیر بناوو باندې په میلیاردونو یورو پانگونه کوي.
انځور: Getty Images
د قطر نفوس
د قطر ټول نفوس ۲،۴ میلیونه دی چې د هغوی زیاتره یې په ۱۸مه میلادي پیړۍ کې د گاونډیو سیمو څخه دغه ځای ته ورغلي دي. دغه هیواد چې د طبیعي زیرمو له کبله بډای دی پکښې په کال کې د سړي سر متوسط عاید ۱۲۳ زره یورو دی.
انځور: picture-alliance/ZUMA Wire/S. Babbar
له بریتانیا سره اړیکي
قطر تر۱۹۷۱م کال پورې د بریتانيا تر حمایې لاندې وو. د بریتانيا د ځانگړې ادارې لاندي ټوله موده ۵۵ کلونو ته رسیږي. خو په ۱۹۷۱م کال کې قطر له دې انکار وکړ چې د متحدو عربي اماراتو یوه برخه دې وگرځي او د یوه خپلواک هیواد په توگه راڅرگند شو.
انځور: Reuters
شاهي نظام
په قطر کې له ۱۹مې پېړۍ راهیسې پاچاهي نظام واکمن دی او له همدغې مودې راهیسې د الثاني کورنۍ په واک کې ده. د قطر اوسني امیر شیخ تمیم بن حما الثاني، په ۲۰۱۳م کال کې هغه وخت د قدرت واگي په لاس کې واخیستل چې پلار یې خلیفه الثاني له خپلې واکمنۍ لاس پر سر شو.
انځور: Reuters
له بېلابېلو عربي هیوادونو سره د اړیکو خرابیدل
د سعودي عربستان په گډون اوو هیوادونو له قطر سره دیپلوماتیکي اړیکې پرې کړي دي. په دې سره منځنی ختیځ چې لا تر مخه له کړکیچونو سره لاس او گریوان دی له یوې بلې شخړي سره مخامخ شوی دی. پر قطر باندي د ترهگرو د ملاتړ تور پورې کیږي، چې دغه هیواد یې ردوي.