د زابل د ارغنداب ولسوالۍ دسقوط په اړه ضد او نقیض راپورونه
۱۳۹۸ دی ۲۸, شنبه
ویل کیږي چې تېره شپه د طالبانو یوې ډلې د زابل ارغنداب ولسوالۍ پر مقر برید کړی او ولسوالۍ سقوط کړی دی. یاده ولسوالۍ داسي مهال سقوط کوي چې همدا اوس د طالبانو او امریکایانو ترمنځ د سولې خبرې نهايي کیدو ته نیږدې شوي دي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/A. Wali Sarhadi
اعلان
په زابل ولایت کې یوه امنیتی سرچینه، چې نه غواړي نوم او ږغ يې خپور سي، المان ږغ دویچه ویله ته وویل چې تر یوڅه مقاومت وروسته د ارغنداب ولسوالۍ ۱۶ ملي پولیس له خپل قوماندان سره یوځای وسله والو طالبانو ته تسلیم سوي دي. سرچینه وايي، وسلې او مهمات هم د وسله والو طالبانو لاس ته ورغلي دي. یادې سرچینې دویچه ویله ته وویل: » وسله والو طالبانو برايي ماښام یوه بجه د ارغنداب ولسوالۍ پر مقر بریدونه کړي او یاد کسان ورته تسلیم سوي دي. وسلې يې هم وسله والو طالبانو ته ورکړي دي.«
د زابل د ولایتي شورا مرستیال اسدالله کاکړ هم په دغه ولسوالۍ کي د یادو پولیسو دتسلیمدو خبره مني، خو وايي د ده د معلوماتو له مخي ټولې ولسوالۍ سقوط نه دی کړی او هلته د ملي اردو بشپړ کنډک موجود دی او مقاومت اوس هم چي د ورځي ۱۲ بجې دي دوام لري. نوموړي وویل: »له ملي پولیسو سره جګړه نه ده سوې یوازې قومندان له خپلو ۱۶ ملګرو سره وسله والو طالبانو ته تسلیم سوی دی. هلته دملي اردو کنډک موجود دی، چي لا تراوسه هم مقاومت کوي.«
یوه بله سرچینه بیا وايي، چې په ارغنداب ولسوالۍ کي دشپې له یوې بجې راهیسې سخته جګړه روانه ده، چې مرستندویه ځواکونه هم ورته رسیدلي دي. دغې سرچینې هم د نوم نه ښولو په شرط دویچه ویله ته وویل، یوشمیر افغان سرتیرو او وسله والو طالبانو ته مرګ ژوبله اوښتې ده، خو د تلفاتو د کره شمېرې په اړه اوس څه نه سي ویلای. نوموړي وویل: »دواړو خواو ته تلفات اوښتي دي، مګر دقیق شمیره اوس راسره ځکه نه سته، چې هلته لا جګړه روانه ده، چې یوازې د ملي اردو سرتیري په جګړه اخته دي.«
بل لوري ته د زابل د والي ویاند ګل اسلام سیال بیا وايي، دوی ته دیادي ولسوالۍ د جګړې په اړه یوازې اوازې رسیدلي دي، مګر نورمعلومات دا ګړی په لاس کي نه لري. د سیال په خبره له امنیتي مسؤلینو سره په تماس کي دي، چي د کره معلوماتو ترلاسه کولو وروسته به رسنۍ هم خبري کړي. سیایل دویچه ویله ته وویل: »موږ ته هم داسي اوازې رارسیدلي دي، موږ د امنیتي مسؤلینو سره په تماس کي یو،هر وخت، چي کره معلومات په لاس راغلل،نو له خبریالانو سره به يې شریک کړو.«
وسله والو طالبانوهم رسنیو ته په لیږل سوې خبرپاڼه کي لیکلي، چی د زابل ارغنداب ولسوالی يې نیولې، دوه قومندانان له خپلو ۱۶ پولیسو سره دوی ته تسلیم سوی دي. طالبان وايي، ۳۰ میله سپکي او درنې وسلې هم د دوی ملګرو ته په لاس ورغلي دي.
په زابل کي روڼ اندي او مدني فعالان له دولته غواړي، چي مسلکي امنیتي مسؤلین ناامنو سیمو ته ولیږي او ترڅنګ د پولیسود پروخت معاش او تجهیزاتو غم هم وخوړل سي، ترڅودغسي مهمي سیمي له سقوط څخه پر وخت وژغورل سي.
عبدلقیوم هیوادپال په زابل ولایت کي یوتن مدني فعال همدغه خبره کوي او وايي: «تر څو چې مسلکي کسان پر دندو ونه ګمارل سي اوپولیس د معاش ترڅنګ په وسلو اومهماتو مجهز نه سی، نو داستونزي به رواني وي.«
ارغنداب د زابل ولایت یوه ناامنه ولسوالی ده، چي څو ځله ترمخه هم د وسله والو تربریدونو لاندي راغلې وه. دغه ولسوالۍ داسې مهال د طالبانو له لوري سقوطیږي چې همدا اوس د قطر په پلازمینه دوحه کې د طالبانو او امریکایانو ترمنځ د سولې د توافق د لاسلیک کولو او مراسمو پر څرنګوالي خبرې او مذاکرات روان دي.
افغانان کومو ۳۲ هیوادونو ته بې له ویزې سفر کولای سي؟
د ۲۰۱۹ کال د دولتونو د پاسپورټونو د قدرت په درجه بندۍ کي افغانستان اوس هم ضعیف مقام لري. خو بیا هم په افغاني پاسپوټ سړی کولای سي د نړۍ ۳۲ هیوادو ته بې له ویزې او یا انلاین ویزې سفر وکړي. دغه هیوادونه دلته وپيژنئ:
انځور: DW/N. Desalegn
ماکائو
ماکائو د چین د خاوري یو خاص اداري واحد دی. هغه چي اوس یوه خودمختاره سیمه ده، تر ۱۹۹۹ م کال پوري د پرتگال مستعمره وه. د افغانستان اتباع کولای سي د هغه قلمرو ته په رسیدو سره د۳۰ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي.
انځور: Imago/imagebroker
قطر
د قطر دولت افغانانو ته اجازه ورکوي، چي د انلایني ویزې په درلودلو سره دغه موړ عربي هیواد ته سفر وکړي.
انځور: picture-alliance
مجمعالجزایر قمر
د اتحاد قُمُ هیواد یا د قمرمجمع الجزایر ، چي په عربي ورته جزر القمر هم ویل کیږي، د افریقا په جنوب شرق د موزمبیک د شرق په سواحلو او مدغاسگر په شمال غرب کي د بحر هند سره موقعیت لري. د افغانستان اتباع کولای سي دغه هیواد ته په رسیدو سره د ۴۵ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي.
انځور: Imago/imagebroker/M. Runkel
مدغاسگر
مدغاسگر ته د سفر کولو په خاطر د افغانستان پاسپورټ لرونکي کولای سي د انترنیت له لاري او یا هلته په رسیدو سره د ۹۰ ورځو له پاره معتبره ویزه په لاس راوړي. مدغاسگر د دنیا څلورمه لویه جزیره ده.
انځور: Imago Images/Xinhua
بولیویا
بولیویا، چي رسمي نوم یې د بولیویا جمهوریت دی، دجنوب امریکا په مرکز کي پروت هیواد دی. د افغانستان اتباع کولای سي دغه هیواد ته په رسیدو سره د ۹۰ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي. افغانان کولای سي مخکي تر سفر د انترنیت له لاري هم د ویزې غوښتنه وکړي.
انځور: picture-alliance/dpa/G. Ismar
موریتانیا
د افغانستان اتباع کولای سي، موریتانیا ته په رسیدو سره ویزه واخلي. د دغه هیواد رسمي نوم د موریتانیا اسلامي جمهوریت دی او د افریقا په شمال کي موقعیت لري.
انځور: Getty Images/AFP/Carmen Abd Ali
رواندا
د افغانستان اتباع کولای سي رواندا ته په رسیدو سره او یا دانترنیت له لاري د ۳۰ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي. رواندا د افریقا په براعظم کی یو کوچنی هیواد دی.
انځور: Getty Images/AFP/P. Tulizo
سورینام
د سورینام جمهوریت د جنوبي امریکا په شمال کي یو کوچنی هیواد دی. هغه د خپل مساحت او نفوسو په سبب ددغه براعظم تر ټولو کوچنی هیواد دی. افغانان کولای سي د انترنیت له لاري ددغه هیواد ویزه په لاس راوړي.
انځور: picture-alliance/M. Runkel
د سیشل جمهوریت
د سیشل جمهوریت په بحر هند کي یو جزیره اي هیواد دی .هغه د افریقا د براعظم ډیر کوچنی هیواد دی. افغانان کولای سي د سیلانیانو او توریسټانو په حیث ځانونه ثبت او راجستر کړي او بیا د ۹۰ ورځو له پاره ددغه هیواد ویزه په لاس راوړي.
انځور: Ralf Roletschek/roletschek.at
شرقي تیمور
په افغاني پاسپورټونو باندي سړی کولای سي، دشرقي تیمور دیموکراتیک جمهوریت ته په رسیدو سره د ۳۰ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي. شرقي تیمور ، چي د اندونیزیا څخه جلا سوی یو مستقل هیواد دی، د اسیا په جنوب شرق او اسټرلیا په شمال غرب کي پروت دی.
انځور: AFP/A.V. De Sousa
سنیگال
د افغانستان اتباع کولای سي بې له ویزې څخه سنیگال ته سفر وکړي او د افریقا په غرب کي پروت دغه هیواد ته په رسیدو سره د ۳۰ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي.
انځور: DW/M. von Wedelstädt
کمپوچیا
د کمپوچیا رسمي نوم د کامبوج شاهي دولت دی. د افغانستان اتباع کولای سي د اسیا په جنوب شرق کي پروت دغه هیواد ته په رسیدو سره او یا انلایني ویزې له لاري د ۳۰ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي.
انځور: picture-alliance/robertharding/R. Francis
سنت او نست او گرنادینونه
سنت او نست او گرنادینونه د کاربیک په دریاب کي یو کوچنی جزیره اي هیواد دی. د افغانستان اتباع کولای سي بې له ویزې څخه دغه هیواد ته سفر وکړي او ۳۰ ورځي هلته پاته سي.
انځور: Getty Images/AFP/S. Slim
تووالو
تووالو په آرام سمندر کي یو جزیره اي هیواد دی. هغه مجموعأ ۹ جزیرې لري، چي ۶ یې مرجانی دي. د افغانستان اتباع کولای سي بې له ویزې څخه هلته سفر وکړي او په رسیدو سره د ۳۰ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي.
انځور: AP
یوگاندا
د افغانستان اتباع کولای سي یوگاندا ته ته په رسیدو سره ویزه تر لاسه کړي او او یا د انترنیت له لاري انلایني ویزه په لاس راوړي. د یوگاندا جمهوریت د افریقا په شرق کي موقعیت لري او د تانزانیا، کینیا او څو نورو هیوادونو سره سرحد لري.
انځور: Getty Images/AFP/N. Bamulanzeki
سومالیا
سومالیا د افریقا په ښکر او د دغه براعظم په شرق کي موقعیت لري. افغانان کولای سي، دغه هیواد ته په رسیدو سره د ۳۰ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي.
انځور: Getty Images/AFP/T. Smole
د پالائو جمهوریت
د افغانستان اتباع کولای سي د پالائو جمهوریت ته بې له ویزې سفر وکړي او دغه هیواد ته په رسیدو سره ویزه په لاس راوړي. دغه جزیره اي هیوادپه ارام سمند کي موقعیت لري . د فلیپین په ۸۰۰ کیلومتری او ټوکیو په ۳۲۰۰ کیلومترۍ کي واقع دی.
انځور: Reuters/F. Master
میکرونزي
میکرونزي د بحر اوقیانوس د درو لویو مجمع الجزایرو له جملې څخه دی. هغه د فلیپین، اندونیزیا او نورو جزیره اي هیوادونو سره پروت هیواد دی. د افغانستان اتباع کولای سي هغه ته په رسیدو سره د ۳۰ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي.
انځور: picture-alliance/ZUMAPRESS.com
سامووا
افغانان کولای سي د سامووا مستقل ایالت ته ، چي د سامووا په نوم پیژندل کیږي، سفر وکړي او دغه هیواد ته په رسیدو سره د ۳۰ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي. دغه جزیره د هاوای جزیرې په ډول د ارام سمندر په یوه لیري نقطه کي پرته ده.
انځور: Getty Images/AFP/T. Blackwood
توگو
توگو اجازه ورکوي، چي افغاني پاسپورټ درلودونکي بې له ویزې څخه دغه هیواد ته سفر وکړي او د ۷ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي. د توگو جمهوریت د افریقا په غرب کي موقعیت لري.
انځور: AFP/Getty Images/P. U. Ekpei
بنگله دیش
ددغه هیواد رسمي نوم د بنگله دیش د خلق جمهوریت دی، د هندوستان په شرق او جنوبي اسیا کي موقعیت لري. د افغانستان اتباع کولای سي دغه هیواد ته په رسیدو سره د ۳۰ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي.
انځور: DW/M. Mamun
موزمبیک
موزمبیک یو افریقايی هیواد دی او رسمي نوم یې د موزمبیک جمهوریت دی. افغانان کولای سي دغه هیواد ته په رسیدو سره ویزه په لاس راوړي.
انځور: DW/S. Lutxeque
کِیپ وِرد (کاپ ورد)
کاپ ورد یو جزیره اي هیواد، چي د لسو اورغورځونکو جزیرو څخه جوړ او د اوقیانوس اطلس په مرکز کي موقعیت لري. کاپ ورد د افغانستان پاسپورټ درلودونکو ته په رسیدو سره ویزه ورکوي.
انځور: DW/A. Semedo
گانا
گانا د افریقا په شمال غرب کي پروت او په اوقیانوس اطلس کي قرار لري. د افغانستان اتباع کولای سي د انترنیت له لاري د ۹۰ ورځو له پاره ددغه هیواد انلایني ویزه په لاس راوړي.
انځور: DW/F. T. Camara
جیبوتي
ددغه هیواد رسمي نوم د جیبوتي جمهوریت دی او د افریقا په ښکرکي پروت هیواد دی. د افغانستان اتباع کولای سي دغه هیودا ته د سفر په خاطر د انترنیت له لاري د انلایني ویزې غوښتنه وکړي.
انځور: Getty Images/AFP/S. Maina
مالاویا
مالاویا د افریقا په جنوب شرق کي موقعیت لري. د مالاویا جمهوریت تر ۱۹۶۴ م کال پوري د بریتانیا مستعمره وه. د افغانستان اتباع کولای سي د انترنیت له لاري د ۹۰ ورځو له پاره انلایني ویزه په لاس راوړي.
انځور: DW
دومینیک
ددغه هیواد رسمي نوم د دومینیک جمهوریت دی، چي یو جزیره اي هیواد اود کارابین په دریاب کي موقعیت لري. افغانان کولای سي بې له ویزې څخه دغه هیواد ته سفر وکړي.
انځور: DW/M. Griebeler
گابون
د غربي افریقا ددغه هیواد رسمي نوم د گابون جمهوریت دی، چي د گانا د خلیج څنگ او اوقیانوس اطلس په شرقي سواحلو کي موقعیت لري. هغه د کانگو، کامیرون او استوايي گانا سره سرحد لري. د افغانستان اتباع کولای سي د انترنیت له لاري دغه هیواد ته د سفر په خاطر انلایني ویزه په لاس راوړي.
انځور: Imago/Nature Picture Library
لیسوتو
لیسوتو د افریقا د جنوب یو شاهي هیواد دی او اوبو ته لار نه لري. افغانان کولای سي د انترنیت له لاري دغه هیواد ته د سفر په خاطر د ۱۴ ورځو انلایني ویزه په لاس راوړي.
انځور: imago/Xinhua
هایتي
هایتي د افغانستان پاسپورټ درلودونکو ته اجازه ورکوي، چي دغه هیواد ته بې له ویزې څخه سفر وکړي. هغوی هلته کولای سي ۹۰ ورځي پاته سي. د جنوبي امریکا دغه هیواد د کارابین په دریاب کي موقعیت لري.
انځور: Imago/robertharding/C. Kober
گیني بیساو ( ستلایتی تصویر)
گیني بیساو د افریقا په غرب او د اوقیانوس اطلس په بغل کي موقعیت لري. د افغانستان اتباع کولای سي دغه هیواد ته په رسیدو سره د ۹۰ ورځو له پاره ویزه په لاس راوړي.
انځور: picture-alliance/dpa/ESA/USGS
ایتوپیا (ایتوپي)
د ایتوپیا رسمي نوم د ایتوپیا دیموکراتیک فدرالي جمهوریت دی، چي د افریقا په ښکر کي موقعیت لري. اوبو ته هیڅ لار نه لري. دا د افریقا په براعظم کي دوهم پرنفوسه هیواد دی. د افغانستان اتباع کولای سي د انترنیت له لاري دغه هیواد ته د سفر په خاطر انلایني ویزه په لاس راوړي.
