خوان چنګ د پتسبورګ پوهنتون د سرطان انستيتوت د «پاتولوژي» استاده ده او مېړه يې هم دغلته د سرطاني ويروسونو د پيژندني پروګرام مشر دی. دوی تر۲۵ کالو له زياتې مودې راهيسې يوځای کار کوي.
د سرطان د څيړنې په برخه کې ستر ګام
د پاول ايرلش موسسې مسئولينو چنګ او موور ته د دې جایزې د ورکړې دليل د دوی له خوا « HHV-8»هرپس انساني ويروس او د مرکل ـ پوليوما (MCV) ويروس کشف کول وښودل. دې موسسې زياته کړې ده چې چنګ او موور، په خپلو تحقيقاتو کې ښوولې ده چې دا ويروسونه د تومورونو د پيدا کيدو سبب کيدلای شي.
«HHV-8» ويروس د «کاپوسي ـ سرکوم» سبب کيږي. دا د سرطان يو ډول دی چې د ايدز مريضانو ته پيدا کيږي او پر پوست يې د يوه پوخ سور رنګ درلودونکي داغ په توګه ظاهريږي. د سرطان دا ډول په افریقا کې چې د ايدز د ناورغۍ کچه لوړه ده، ډير ليدل کيږي.
د «پاول ايرلش او لودوک دارمشتيتر» جایزه به د روان کال د مارچ مياشتي پر ۱۴ نيټه د آلمان د فرانکفورت ښار په يوه کليسا کې دې دوو امريکايي څيړونکو ته ورکړله شي.
نور مطالب:
انځورونه: د سرطان د مخنیوي ۱۲ لارې
اوس ساینس پوهان په دې خبره پوهیږي چې سرطان څرنگه رامنځ ته کیږي. نو له همدې کبله هر څوک کولای شي د دې ناروغۍ پر ضد اقدام وي.
انځور: Imago/Science Photo Library
برخلیک مو په خپل لاس کې دی
یوازي سګريت د هرو پنځو تومورونو له ډلې څخه د یوه د رامنځ ته کیدو سبب دی. سګرت نه یوازې د سږي سرطان رامنځ ته کوي، بلکې د نورو ډیرو تومورونو د رامنځ ته کیدو لامل هم کیږي.
انځور: picture-alliance/dpa
ډیر وزن هم د سرطان چانسونه ډیروي
تر سګرېټو وروسته د سرطان دوهم لوی لامل د وزن ډیروالی دی. دلیل یې هم دا دی چې ښه انسولین د څه نا څه هر ډول سرطان د رامنځ ته کیدو امکان پیدا کوي. هغه ښځي چې وزن یې ډیر وي ډیر ښځینه هورمونونه تولیدوي او له همدې کبله په هغوی کې د سینې سرطان د رامنځ ته کیدو چانس ډیریږي.
انځور: picture-alliance/dpa
فعالیت نه لرل هم د سرطان یو لامل دی
هغه کسان چې ډیر فزیکي فعالیتونه نه لري هم په سرطان د اخته کیدو له ګواښ سره مخامخ دي. څېړنو دا خبره ثابته کړې ده چې تمرین کولای شي د سرطان مخه ونیسي. دلیل یې هم دا دی چې تمرین د انسولین درجه په بدن کې کموي او همداراز د وزن د ډیریدو مخه نیسي.
انځور: Fotolia/runzelkorn
ډیر الکول د سرطان بل لامل دی
الکول هم د انسان په بدن کې د تومورونو د رامنځ ته کیدو لامل کیږي. که یو څوک له الکولو او سګريټو څخه په یوه وخت کې ګټه واخلي د سرطان امکان سل واري ډېريږي.
د پرمختللو طبي درملو او ماشینونو له کبله رامنځ ته کیدونکی سرطان
اکسرې ګاني هم د سرطان د رامنځ ته کیدو لامل کیږي. خو دا یوازي اکسرې ګانې نه دي، کله چې سړی په الوتکه کې سفر کوي هم له سرطان رامنځته کوونکي ردیشن سره مخامخ وي.
انځور: picture alliance/Klaus Rose
د انسان په بدن کې سرطان رامنځ ته کوونکي وایروسونه
د انسان پیپیلوما وایروسونه هم د سرطان د رامنځته کیدو لامل کیږي.
انځور: picture-alliance/dpa
د حامله گي ضد تابلیتونه
د حامله ګي ضد تابلیتونه تر یوې اندازې پورې د سینې د سرطان رامنځ ته کیدو ګواښ ډیروي. خو دغه تابلیتونه بیا تر ډیره حده پورې د نور ډول سرطانونو مخه نیسي. خو کله چې د سرطان موضوع په منځ کې وي دغه تابلیتونه تر زیانه ډیره ګټه لري.
انځور: Fotolia/Kristina Rütten
هر څه په تقدیر پوري تړلي دي
خو که سړی هر څه سم هم وکړي، بیا هم د سرطان له ګواښه په امان کې نه وي. د سرطان نیمایي پېښي د خرابو جینونو او یا هم د عمر د لوړوالي له کبله رامنځ ته کیږي. د مغز سرطان په ډیرو مواردو کې سړۍ ته په میراث پاتيږي.