د دوشنبې په ورځ (دسمبر میاشتې پر۱۰ نیټه) پر ټولنیزو رسنیو او ورځپاڼو سربیره باندې د ۲۴ ساعتونو له پاره د «#زموږ_مړي» (#ourdead) ترنامه لاندې یو هشتګ هم په لاره اچولی شوی، څو د هغو کسانو يادون وکړي چې د مهاجرت پر لار مړه شوي دي.
په دې توګه د هغو کسانو یادون هم شوی چې د روان کال په جون میاشت کې وروسته له هغې چې ایټالیا د کښتیو له پاره خپل بندرونه وتړل، په اوبو کې ډوب شوي او خپل ژوند یې له لاسه ورکړی دی.
د سمندرونو د څار یا (Sea-Watch) په نامه د پناه غوښتونکو د ژغورنې آلماني سازمان په اوبو کې د ډوب شوو کسانو په هکله د ملګرو ملتونو شمیرو ته په پام سره وویل چې له جون میاشتې راهیسې په مدیترانه سمندر کې ۸۰۰ مهاجرو په اوبو کې د ډوبیدو له کبله خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.
د ژغورونکې ډلې ټینګار کوي چې په دې برخه کې ریښتیني شمیرې له دې هم لوړې دي او د دې دلیل دا په ګوته کوي چې د مړو هویت لا هم روښانه نه دی. دوی زیاتوي چې له همدې کبله د بشري حقونو د ورځې په مناسبت دوی د شمیرو په تړاو په خپلو خپرو شوو اعلامیو کې چې د ټولنیزو رسنیو او ورځپاڼو له لوري خپرې شوي، د مهاجرت پر لار د مړو شوو کسانو د نومونو پر ځای د دوی فرضي توصیفونه یاد کړي دي.
د ژغورونکې ډلې د بیلګې په توګه یادونه کوي چې په ځینو اعلامیو کې راغلي چې یو نوی زیږیدلی ماشوم مړ شوی دی. یا یو پلار د ۲۰۱۸م کال د جولای میاشتې پر لومړۍ نیټه د لیبیا په الخمس ساحل کې په اوبو کې ډوب شوی دی.
انځور: Reuters/C.Buettner/Eikon Nord GmbH په دې اعلامیه کې استدلال شوی چې په اروپا کې د مهاجرو د منزوي کولو سیاست له دې قربانیانو نه یوازې د دوی ژوند اخیستی، بلکې د دوی هویت یې هم ترې اخیستی دی. د دسمبر میاشتي پر۱۰ نیټه دغه اقدام له دې امله ترسره کیږي، ځکه د مهاجرو د ژغورنې د ډلو په حواله په مدیترانې سمندر کې دغه تراژیدي د دې ښکارندويي کوي چې د مهاجرت کړکیچ نه بلکې د بشري حقونو یو کړکیچ دی.
زموږ له آرشیف څخه:
د یونان او ترکیې تر منځ مرګونی سیند
مهاجر یوازي له ترکيې څخه يونان ته د آژه سمندرګي له لاري د تګ هڅه نه کوي، بلکي د ایوروس یا ماریتسا سیند له لاري هم یونان ته ځانونه رسوي. خو په دغه هڅه کې تل انسانان خپل ژوند بايلي.
انځور: DW/M.Karakoulakiد ایوروس سیند پر څنډه په یوناني ژبه پر لوحه باندي لیکل شوي دي چې«احتیاط سرحد دی. د سیند په بله ژۍ ترکیه ده». د روان میلادي کال په اوږدو کې په زرونو مهاجرو هڅه کړې ده چې د خپل ژوند په بیه له دغه سینده په تیریدو سره اروپا ته ځانونه ورسوي.
یوازې په روان میلادي کال کې د یونان د ایفورس سیند په څنډه کې ۲۹ جسدونه موندل شوي دي. په وروستیو کې د یوه ۱۵ کلن ماشوم مړی موندل شوی وو. د موندل شوو مهاجرو جسدونه د یونان د الکساندرپولي ښار روغتون ته لیږدول کیږي. اوسمهال د روغتون په مرده خانه کې تر لسو زیات جسدونه پراته دي.
د روغتون په انګړ کې یخچالي کانتینر. دغه کانتنیر د سره صلیب نړیوالې کمېټې له لوري د روغتونو په اختیار کې ورکړل شوی دی. ځکه چې د السکاندرپولي روغتون د دې وړتیا نه درلوده چې د ډیرو مړو شوو مهاجرو جسدونه وساتي.
کله چې ښکاریان، کب نیونکي یا سرحدي چارواکي په سیند کې کوم مړی وویني، لومړی پولیس د تحقیقاتو په موخه دغه ځای ته رسیږي او انځورونه اخلي. تر هغې وروسته مړي د عدلي طب څیړنو له پاره وړل کیږي، چیرې چې پاولوس پاولیدیس، د مړي پر بدن نخښې نښانې لکه تاتو یا خالونه تشخیصوي او د جسد د ډې ان اې، نموني اخلي.
د پاولس د معلوماتو له مخې په دغه سیند کې زیاتره موندل شوي کسان ډوب شوي وي. خو ځيني بيا د یخنۍ له کبله مړه شوي وي. د هغه په خبره په وروستیو کې د سړک او اورګاډي د پيښو په ترڅ کې د انسانانو مړینه زیاته شوې ده.
هغه شخصي شیان چې له جسدونو سره موندل شوي په پلاستیکي کڅوړو کې ساتل کیږي، څو د تشخیص پر مهال ترې کار واخیستل شي.
دا دردونکې پروسه ده چې د مړو شوو مهاجرو پاته شوي شیان په نخښه شي او په کڅوړو کې واچول شي. زیاتره دغه شیان هغه څه وي چې په اوبو کې له منځه نه ځي.
هغه شیان چې له منځه نه ځي
زیاتره موندل شوي شخصي توکي چې د مهاجرو له جسدونو سره موندل کیږي د سرو یا سپینو زرو ګوتې او غاړگۍ وي. پاولس پاولیدیس وایي: «جامې او رسمي اسناد لکه پاسپورتونه زیاتره مهال په اوبو کې له منځه ځي.»
زیاتره مهال له مړو شوو مهاجرو سره داسي شیان موندل کیږي چې د هغوی له مذهب سره تړاو لري، لکه د بیلګې په توګه د څرمنې دغه ځانګړی کمربند. دا کمربند ښيي چې د دې کمربند تړونکی کس له افریقا سره تړاو لري. که چیرې یو کس وپيژندل شي د هغه پاته شوي شیان د هغه د کورنۍ غړو ته ورکول کیږي، البته د امکان په صورت کې.
که چیري د یوه مړه شوي مهاجر پيژندنه یا بیرته خپل اصلي ټاټوبي ته استول امکان و نه لري، نو بیا د یونان اړونده چارواکي هغوی خاورو ته سپاري. یا هغوی په زیدرو کې د مسلمانانو په هدیره کې او یا هم په اورستیادا کې د عیسویانو په هدیره کې ښخوي. ۲۱ کلن مطفی رهوان، چې د سوریې د حلب ښار اوسیدونکی وو دغلته ښخ دی.
