روسیه کې چارواکو د اپوزیسیون د مشر الیکسي ناوالني په یاد مظاهرو کې تر ۴۰۰ ډیر ګډون کوونکي نیولي دي. د بشري حقونو له پاره کار کوونکي یوې ډلې او د «وي ډي- انفو» په حواله دناوالني پلویان په مسکو، سنت پیترزبيرګ، او د بیلګراد ترڅنګ په ۳۶ ښارونو کې نیول شوي دي. نیول شوو کسانو په توقیف کې د ناوالني د ناڅاپي مړينې پر ضد احتجاج کولو.
متحدینو یې د روسیې د حکومت د منتقد الیکسي ناوالني مړینه تائیده کړې ده، خو دوی وایي چې د روسیې حکومت کورنۍ ته یې د ناوالني د مړينې له سپارلو څخه انکار کوي.
امریکایي الاصله بریتانوی سوداګر بیل برودر، چې د ولادیمیر پوتین سر سخت مخالف دی د مونیخ په امنیتي کنفرانس کې دویچه ویله ته ویلي دي: «پوتین الیکسي ناوالني وواژه او د دې وژنې هدف دا دی چې هر څوک چې د ولادیمیر پوتین په اړه فکر کوي، هغوي ته دا پیغام ورسول شي چې که چیرې تاسې ولادیمیر پوتین ننګوئ، نو تاسې به ووژل شئ.»
بیل برودر زیاته کړه چې د ناوالني په نښه کول «د روسیې ولس په بشپړ ډول تر فشار لاندې راوستلو له پاره شوی دی». لویدیځ د ناوالني د مړینې پړه د روسیې پر رهبرۍ ور اچوي، خو مسکو په دې قضیه کې لاس درلودل ردوي.
آژانسونه: ش.ن/ ا.و.ا
سياسي مخالفينو ته د زهرو د ورکړې لنډ تاريخ
په تېره میلادي پیړۍ کې د جاسوسانو له لارې سياسي مخالفينو ته د زهرو د ورکړې يو شمير پېښې رامنځته شوي دي. د دې ډول تر ټولو تازه پېښه د روسیې د ولسمشر د منتقد الکسي ناوالني ده.
انځور: Imago Images/Itar-Tass/S. Fadeichevد روسیې د اپوزيسیون مشر الکسې ناوالني په الوتکه کې ماسکو ته پر لاره وو چې ناڅاپه ناروغ شو او د الوتکې تر بیړنۍ ناستې وروسته روغتون ته يوړل شو. د نوموړي پلويان وايي چې زهر ورته ورکړل شوي دي. د روسیې د ولسمشر ولاديمير پوتين دې ستر منتقد ۴۴ کلن پخواني مدافع وکيل د سايبيريا د اومسک سيمې په هوايي ډگر کې يوه پياله چای څښلی وو.
په ۲۰۱۸م کال کې د بشري حقونو روسي نژاده کانادايي فعال پيوتر ورزيلوف په داسې حال کې د مسکو يوه روغتون ته انتقال کړل شو چې وضيعت یې ډېر خراب وو. نوموړي ته احتمالاً هغه وخت زهر ورکړل شوي ول چې د يوې مرکې په ترڅ کې یې د روسیې پر قضايي سیسټم نيوکې کړې وی. هغه د «پوسي رايټ» په نامه د موسيقۍ د ډلې غير رسمي وياند وو. هغه بيا وروسته برلين ته منتقل کړل شوی وو.
۶۶ کلن پخوانی روسی جاسوس سیرگې اسکريپل د بريتانيا د سالسبري ښار په يوه بازار کې پر يوه څوکۍ د بې هوښۍ په حالت کې موندل شوی وو. وروسته بيا معلومه شوه چې هڅه شوې وه نوموړی د اعصابو د زيانمنوونکې يوې دوا له لارې ووژل شي خو پر وخت روغتون ته د رسيدو له کبله د هغه ژوند وژغورل شو. د روسیې حکومت د اسکريپل پر ناروغتيا خواښينې څرگنده کړې وه او ويلي یې ول چې د دې پېښې په اړه هیڅ معلومات نه لري.
د جنوبي کوريا د واکمن کم جونگ اون ميرنی ورور کم جونگ نام په ۲۰۱۷م کال کې په ماليزيا کې پر مخ د اعصابو د فلجوونکي دوا د سپرې کولو په واسطه ووژل شو. د کیم جونک نام تر قتل وروسته دوه ځوانې ښځې له ویتنام او انډویزیا څخه تر نیول کیدو وروسته محاکمه شوې. دواړو ادعا وکړه چې د شمالي کوریا جاسوسانو تیر ایستلي او په دې کار یي لاس پورې کړی دی.
د روسیې د استخباراتي ادارې «اف بي اس» يو پخوانی جاسوس الکساندر ليتويننکو له دغه ادارې جلا شوی وو او په بريتانيا کې یې پناه احيستې وه. نوموړی د ۲۰۰۶م کال د نومبر پر ۲۳ نيټه تر يوې لنډې ناروغۍ وروسته مړ شو. تر ناروغه کيدو د مخه هغه د پخواني شوروي اتحاد له دوو ايجنټانو سره ليدلي ول. له پلټنو ثابته شوې وه چې نوموړی د پوليونيم د وړانگو په ورکړې سره وژل شوی دی.
د ۲۰۱۰ م کال په نومبر کې د برلين د شيريتې روغتون ډاکتروانو له دندې لاس پر سر شوي وکتور کلاشنيکوف او د هغه د میرمنې په بدنونو کې د پارې ډېر مقدار معلوم کړی وو. وکتور کلاشنيکوف د يوه آزاد خبريال په توگه د کار پیلولو تر مخه د پخواني شوروي اتحاد استخباراتي ادارې «کې جي بي» کې دنده ترسره کوله. نوموړي د فوکس آلمانۍ مجلې ته ويلي ول چې د روسیې حکومت ورته زهر ورکړي دي.
د اوکراين د اپوزيسيون مشر يوشچينکو د ۲۰۰۴م کال په سبتمبر کې ناروغ شو. تر لابراتواري معاينو وروسته معلومه شوه چې د دغه ناروغۍ دليل په پانکرياس کې د زهرجنو کيمياوي موادو شتون دی. د دې ناروغۍ له وجې د هغه پر مخ تورې نښې پيدا شوې وې. د يوشچينکو په حواله هغه ته حکومتي ايجنټانو زهر ورکړي ول.
د ۱۹۹۷م کال د سپتمبر پر ۲۵ نیټه د اسرائيلو استخباراتي ادرې د فلسطنیانو د تندلارې ډلې حماس د مشر خالد مشعل د وژلو ناکامه هڅه کړې وه. اسرائيلي جاسوسانو د اردن په پلازمينه عمان کې د حماس پر دغه مشر زهر پاشلي ول. مشعل له دې بريده روغ ووتلی وو.
په ۱۹۷۸م کال کې په بلغاريه کې د استخباراتي دندې تر پريښودو وروسته گيورگې مارکوف يوه ورځ د سروس موټر په انتظار ولاړ وو چې ناڅاپه یې په ورانه کې يو ډېر تېره شی وټومبل شو. نوموړی وليدل چې خواته یې يو سړی چې چترۍ پر سر نيولې ده، ولاړ دی. هغه څلور ورځې وروسته ومړ. د عدلي طب تر معايناتو وروسته ثابته شوه چې د هغه تیره شي په وسيله یې په بدن کې ډېر خطرناک زهر داخل کړل شوي ول.
د ۱۹۱۶م کال د دسمبر پر ۳۰ نیټه راهب او روحانی معالج راسپوتين په سانت پيترزبيرگ کې د يوسويوف ماڼۍ ته د شهزاده فيلکس ميلمستيا ته ورسيدی. شهزاده راسپوتين ته د سنکيا د زهرو کيک ورکړ. په همدې ميلمستيا کې هغه ته زهرجن شراب هم ورکړل شوي ول خو هغه بيا هم ژوند پاتې شو. وروسته هغه بيا په ډزو ووژل شو.
