د نجونو پر زده کړو بنديز؛ ځينو یې شخصي کاروبارونه پيل کړي دي
۱۴۰۲ تیر ۲۸, چهارشنبه
په افغانستان کې د نجونو د ښوونځیو له بندېدو سره يو شمېر یې شخصي کاروبارونو ته مخه کړې. دوی چې له رواني او اقتصادي ستونزو څخه د خلاصون په موخه د تجارت لاره انتخاب کړې، نامسلکیتوب او کمې تجربې یې مشکلات ډیر کړي دي.
انځور: M. Usman Barakat
اعلان
د مسکا په نوم يوه نولس کلنه پېغله چې په کابل ښار کې يې د افغاني کاليو د ګنډلو او پلور مرکز جوړ کړی وايي، له ښوونځي څخه تر بندیز وروسته له ډېرو ستونزو سره مخ وه؛ خو له دې ستونزو څخه د خلاصون له پاره یې وغوښتل چې د خپل ورځني مصروفیت او کورنۍ ته د نفقې ګټلو له پاره دا شخصي تجارت پیل کړي.
هغه وايي چې که څه هم له ځان سره یې یو شمېر نورې ښځې هم په کار بوختې کړي، خو د بازار موندنې په برخه کې د کافي تجربې د نه لرلو له امله نه شي کولای خپلو توکو ته مناسب بازار پیدا کړي.
هغه زیاتوي: «کار مې شروع کړی، خو اوس ځیني ستونزي شته. یو خو دا چې د خامو موادو په اخیستلو باندې ډېره نه پوهېږم، خو تر خپلې وسې هڅه کوم چې ښه خام مواد واخلم او دلته پرې کار وکړو. اوس دویمه خبره دا ده چې تولید کړي کالي مو هېڅ نه خرڅېږي. په ځینو لارو چارو چې پوهېدو هغه مې استفاده کړې، خو په مسلکي بازار موندنه او د توکو په خرڅلاو نه پوهېږم.»
وروسته تر دې چې ښځې او نجونې له زده کړو څخه محرومې شوې، یو شمېر یې لاسي صنایعو ته مخه کړې.
انځور: Mukhtar Sultany
له کسبه کارانو څخه د بانکدارانو ملاتړ
د سیمه ایزو محصولاتو په برخه کې لبنیات، کورت، چکه، مستې، ژیړ غوړي،، شړومبی، قیماق او کوچ هم د خرڅلاو له پاره نندارې ته اېښودل شوي دي. یو شمیر بانکداران هم په یوه غرفه کې حضور درلود او له کسبه کارانو څخه یې خپل ملاتړ اعلان کړ.
انځور: Amin Saee/ Aga Khan Foundation
کسبه کاري ښځي د بازار له نشتون څخه شکایت کوي
زينب کريمي چې یوه سوداګره ده، وايي چې د لاسي صنايعو پېر او پلور د کورنيو او بهرنيو سيلانيانو په شمېر پورې اړه لري او په پسرلي او دوبي کې يې بازار ښه کېږي: «له مني مخکې زموږ بازار ډېر ښه و، بهرني سيلانيان راتلل او زموږ لاسي صنايع يې پېرل، خو په تېرو دوو کلونو کې زموږ بازار خراب شوی او د ژمي په موسم کې لا زیان کوو.»
انځور: Amin Saee/ Aga Khan Foundation
د ښځو جاميې، خو د هغوی نه شتون
دا جامې د ښځو او نجونو د کار محصول دی. خو د طالبانو د بندیزونو له امله په بازارونو کې د نجونو او ښځو شتون خورا کم شوی دی. په دې نندارتون کې ښځي نندارچیانې نه وې.
انځور: Mukhtar Sultany
له زده کړو بې برخې شوې نجونې او ښځې لاسي صنایعو ته مخه کړې
وروسته له هغه چې طالبانو د ښځو پر کار او زده کړې بندیز ولګاوه، زیات شمېر ښځې مالداري او لاسي صنایعو ته مخه کړې ترڅو له یوې خوا له رواني ناروغیو وژغورلې شي او له بلې خوا له خپلې کورنۍ سره د نفقې په بیدا کولو کې مرسته وکړي.
ابراهیمي وايي، وروسته له هغه چې طالبانو ښځې له زده کړو او کار کولو منع کړې، د دوی په کلي کې د هغې یو شمېر ټولګیوال او نجونې له رواني ستونزو سره مخ شوې دي.
انځور: Mukhtar Sultany
ګرځندوی د بامیان خلکو له پاره دریمه عایداتي سرچینه ده
بامیان چې په زړه پورې طبیعي منظرې، تاریخي او کلتوري سیمي لري، هر کال د څه باندې دوه سوه زره کورنیو او بهرنیو سیلانیانو کوربه وي. خو د ۲۰۲۱م کال په اګست میاشت کې د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته د بهرنیو سیلانیانو حضور کم شوی او له دې سره د سوداګرو ښځو پر کار او بار یې منفي اغېز کړی دی.
