د مالتا سمندري ځواکونو ویلي دي چې ځانګړي عملیاتي ډلې یې د هغي کارګو کښتۍ کنترول بیرته په لاس کې اخيستی دی چې د لیبیا له ساحل څخه پناه غوښتونکو برمته کړې وه.
دغه کښتۍ د پنجشنبې په ورځ د مالتا بندر ته ورسیده. د ایټالیا او مالتا چارواکو ویلي دي چې پناه غوښتونکو د چهارشنبې په ورځ د يادي کښتۍ کنترول په لاس کې اخیستی وو او بیا یې د هغې کارکوونکو ته ویلي ول چې د اروپا پر لور حرکت وکړي.
د مالتا وسله وال ځواک په یوه بیانیه کې راغلي دي چې یوه ډله پوځیان کښتۍ ته استول شوې وه چې له پناه غوښتونکو څخه د هغې کنترول بیرته کپتان ته وسپاري. سمندري ځواکونو ویلي ول چې کښتۍ به بیرته مالتا ته واستول شي چیرې چې به پکې پولیس سپاره شي.
دغي برمته شوې کښتۍ د سه شنبې په ورځ په مديترانه سمندر کې ياد پناه غوښتونکي ژغورلي ول او بیا یې د لیبیا د پلازمینې پر لور حرکت پیل کړی وو. خو تر لږ وخت وروسته یې بیا د خپل حرکت مسیر بدل کړ.
د مالتا سمندري ځواک ویلي دي: «کپتان په وار وار سره وویل چې هغه نور د کښتۍ کنترول په لاس کې نه لري او دا چې کارکوونکي یې د ځينو پناه غوښتونکو له خوا ګواښل کیږي چې د مالتا پر لور حرکت وکړي.»
د ایټالیا د کورنیو چارو وزیر دغه پناه غوښتونکي «سمندري غله» بللي دي او ټینګار یې کړی دی چې هغوی ته اجازه ور نه کړل شي چې ایټالیا ته راشي. هغه پناه غوښتونکي چې له سمندر څخه ژغورل کیږي، ډیر وخت نه غواړي چې بیرته لیبیا ته انتقال شي. پناه غوښتونکي په لیبیا کې د جنسي تیري، زورونې او جبري کار په څیر ناوړه چلن سره مخامخ وي.
د مالتا د چارواکو په حواله دغې کښتۍ له سمندر څخه د ۷۷ نارینه وو او۳۱ ښځو په ګډون ۱۰۸ پناه غوښتونکي ژغورلي دي. په وروستیو وختونو کې ایټالیا د مهاجرو پر وړاندې خپل دریځ سخت کړی دی او هغه کښتۍ چې له اوبو څخه پناه غوښتونکي ژغوري ډیر وخت هغوی بیرته لیبیا ته بیایي.
ms/nz (AFP, AP)
زموږ له ارشيف څخه:
د افریقا بې ځایه شوي چیرې پناه اخلي؟
د افریقايي مهاجرو شمیر چې د داخلي کړکیچونو او یا طبیعي آفتونو له کبله خپل هیوادونه پریږدي، مخ پر زیاتیدو دی. خو د هغو هیوادونو شمیر پر خپل ځای پاته دی، چې دوی پناه وروړي. اوګاندا ددغو هیوادونو په سر کې ځای لري.
انځور: Getty Images/AFP/S. Heunis۳۰ میلیونه بې کوره انسانان
په ټوله کې په افریقا کې تر۳۰ میلیونه زیات انسانان، دې ته اړ شوي دي چې نورو هیوادونو ته کډه شي او یا له خپلو کورونو بې ځایه شي. دغه ماشوم د جنوبي سوډان له هغه په سونو ماشومانو څخه یو دی چې په اوګاندا کې یي په یوه کمپ کې پناه اخیستي ده.
د کانګو دیموکراتیک جمهوریت له قومي لحاظه د نړۍ په کچه متنوع هیواد دی. د دغو قومونو تر منځ ترینګلتیا په دغه هیواد کې د تاوتریخوالي د ادامې او په پایله کې يې د اجباري مهاجرت له اصلي دلایلو څخه ګڼل کیږي. په ځانګړې توګه د دغه هیواد په سویل ختیڅ کې ملیشو ته ورته د یاغیانو د بریدونو اصلي قربانیان زیاتره عادي او غیر پوځي کسان دي.
کینیا، د سوماليا د مهاجرو ټاټوبی
قحطي او ناآرامې هغه معضلي دي چې له کلونو راهیسې ترې سومالیا کړیږي. له دغو کړکیچونو څخه په سونو زره سومالیايانو گاونډيو هيوادونو ایتوپیا او کینیا ته پناه وړې ده. سومالیا د یوه مرکزي دولت له نشتوالي سره مخامخ دی. د الشباب، په نوم تندلارې اسلامپاله ډله چې د القاعدې شبکې یوه څانګه ده، د دغه هیواد په سویل کې یوه برخه تر کنترول لاندې لري. خو د هغوی پرضد د افریقا د سوله ساتو ځواکونو جګړه بریالۍ ده.
د داداب د مهاجر کمپ ځیني اوسیدونکو په همدغه کمپ کي زېږېدلي دي. د کینیا د قوانینو له مخې هغوی بې له اجازې له کمپ څخه د وتلو حق نه لري.
بروندي په نړۍ کې یوه له بې وزلو هیوادونو څخه دی. تر ۱۲ کلني کورنۍ جګړې وروسته (۲۰۰۵ - ۱۹۹۳) دغه هیواد کرارۍ او ثبات ته بیرته نه دی ورګرځیدلی. د دغه هیواد له خپلواکۍ راهیسې د توتسي اقلیت او هوتو اکثریت تر منځ همداسې نښتې ادامه لري.
نایجیریا د افریقا زیات نفوس لرونکی هیواد دی. خو په وروستیو کلونو کې ډیر انسانان د تندلاري اسلامپالي ډلې بوکو حرام، په بریدونو کې وژل شوي دي. د اسلامي شریعت د قوانینو طرحه د نایجیریا په ډیرو ایالتونو کې د تاوتریخوالي د زیاتیدو سبب شوي او په زرونو عیسیویان دې ته اړ شوي چې خپل ټاټوبی پریږدي.
