اروپايي اتحاديه وايي، غړي هيوادونه بايد هغو افرادو ته د تابعيت د روکړې په برخه کې له احتياطه کار واخلي چې په دغې اتحاديه کې پانګونه کوي.
د اروپايي اتحاديې عدلي کمشنرې ويرا يوروا د سه شنبې په ورځ له «دې ويلت» ورځپاڼې سره په مرکه کې وويل چې د اتحاديې غړي هيوادونه باید بهرنيانو ته د تابعيت د ورکړې په برخه کې ډير محتاط واوسئ.
هغې په خپله مرکه که وويل چې د اروپايي اتحاديې ډير غړي هيوادونه هغو بهرنيانو ته چې په اتحاديه کې لويې پانګونې کوي، د اقامت حق ورکوي. د چک جمهوريت دې سياستوالې زياته کړه چې کميسيون د «طلايي پاسپورتونو» د ويش د زياتوالي په تړاو «ډيره جدي انديښنه» لري.
«جدي امنيتي خطرونه»
يورا په دې اړه «دې ويلت» ورځپاڼې ته وويل: «د تابعيت حق ورکول له ځانه سره جدي امنيتي خطرونه راوړي، ځکه دا د دې سبب کيږي چې افراد د اروپايي اتحاديې له ټولو حقونو او امتيازونو څخه برخمن شي او د دې اجازه ورکول کيږي چې ټولې اروپايي اتحاديې ته لاسرسی ولري. مونږ په اروپايي اتحاديه کې د "ترويان آسونه" نه غواړو.»
د اروپايي اتحاديې عدلي کمشنره ويرا يورواانځور: Getty Images/AFP/T. Charlier د اروپايي اتحاديې عدلي کمشنرې زياته کړه چې «ځينې غړي هيوادونه بايد ډيرې هڅې وکړي تر څو د دې ډاډ رامنځته شي، چې د تابعيت حق هغو جنايتکارانو ته ورنه کړل شي چې د اروپا امنيت له خطر سره مخ او يا د تورو پيسو سپينول کوي. اروپايي اتحاديه نه بايد د جنایتکارانو، فساد او ناپاکو پيسو له پاره یو امن ځای وګرځي.»
د آلمانۍ ورځپاڼې «دې ويلت» په حواله، قبرس، مالتا، يونان، بلغاريا، پرتګال، ليتوانيا، لتويا او هنګري د اروپايي اتحاديې هغه غړي هيوادونو دي چې ګڼ شمير چينايي، روسي، افريقايي او ترکيي پانګوالو ته يې د پانګونې په بدل کې د تابعيت حق ورکړی دی.
يورا ټينګار وکړ چې غړي هيوادونه بايد «په ډيرې چټکۍ» د تورو پیسو د سپينولو پر وړاندې د مبارزې قانون باندې عمل وکړي.
له آرشيف څخه يو انځورير البوم:
کوم پاسپورت تر ټولو زیات سرحدونه درته پرانیزي؟
ډیر کم پاسپورتونه داسې دي چې سړی پرې هر چیري او هر کله چې وغواړي پرته له ویزې سفر کولای شي. دلته هغه پاسپورته کتلای شئ چې ډير سرحدونه ورته پرانيستي دي او هغه هم چې د زیاترو هیوادونو سرحدونه یې پرمخ تړلي دي. انځور: picture-alliance/dpa/M. Becker آلمانیانو ته د نړۍ دروازې پرانستي دي. د لندن د مشورتي شرکت «هینلې او پارتنر» د معلوماتو په حواله آلمانان ۱۷۷ هیوادونو ته بې له ویزې سفر کولای شي. له دې سره آلمان په پرله پسې دریم کال لومړی ځای خپل کړی.
انځور: picture-alliance/dpa/R. B. Fishman له خپل وطن سره مینه او نړۍ ته غیږ پرانستي دوهم ځای سویډن لري. د ښایسته کلیو او ښکلي طبیعت خاوند دغه هیواد د نوري نړۍ د سیلانیانو له پاره یو په زړه پورې ځای دی. خو سویډنیان خپله هم ډیر د سفر شوقیان دي. د دوی د ټولو خارجي سفرونو ۷۱ سلنه د سیاحت په موخه ترسره کیږي. د نړۍ د ۱۷۶ هیوادونو دروازې دوی ته پرانيستي دي او پرته له ویزې ورته سفر کولای شي.
انځور: picture alliance/Bildagentur-online/Algol/AGF-F د سنګاپور ملیمنو ته هم په ښه سترګه کتل کیږي په آسیا کې د سنګاپور او جاپان پاسپورت لرونکي د سفر ډيره آزادي لري. د دغه هیوادونو وګړي ۱۷۳ ملکونو ته له ویزې اخیستو پرته تګ راتګ کولای شي. له دریم څخه تر نهم مقام پوري د ختیځې اروپا هیوادونو او همدا راز استرلیا، کانادا، جنوبي کوریا او نوی زیلاند خپل کړي. امریکا متحد ایالات وار د واره مخکې کیږي او څلورم مقام لري.
انځور: picture-alliance/ dpa/dpaweb له چیک جمهوریت څخه د ټولي نړۍ سفر د برلین دیوال تر ړنګیدو وروسته د ختیځې اروپا ډيرو هیوادونو خپل سرحدونو خلاص کړل. په ۲۰۰۸م کال کې چیک جمهوریت او هنګري د اروپايي ټولنې د نورو هیوادونو سره په شریکه د شینګن په ساحه کې شامل شول. د آیسلند هیواد سره په شریکه د دغه هیوادونو پاسپورتونه لسم مقام لري. د دغه پاسپورت لرونکي ۱۶۷ هیوادونو ته پرته له ویزې سفر کولای شي.
انځور: AP کولمبیا په یوه کال کې ډير پرمختګ وکړ. د لاتین امریکا دغه هیواد ۲۵ مقامه مخکې شو او اوس پنځوسم ځای لري. همدا راز د سویل ختیځې آسیا ټاپو وزمه هیواد ختیځ تیمور له اروپايي ټولني سره د ویزې د یوه دوه اړخیز تړون له برکته ۵۷ مقام ته لوړ شو.
انځور: Getty Images/J. Raedle د جاپان، جنوبي کوریا او امریکا متحدو ایالاتو سره د ویزې د محدودیتونو د نرمولو له امله اوس چینایان هم د سفر زیاته آزادي لري. ډيري چینایان له اقتصادي اړخه هم د دې جوګه دي چې نورو هیوادونو ته سفر وکړي. د رسنیو د رپوټونو په حواله استرلیا او بریتانیا پر دې اړه فکر کوي چې د چینايي وگړو له پاره د سفر شرایط آسانه کړي.
انځور: Getty Images/P. Le Segretain سوریايي وګړي یوازې ۳۲ هیوادونو ته پرته له ویزې سفر کولای شي. دغه عربي هیواد له دې سره د پاسپورتونو په نړیواله درجه بندي کې ډیر شاته دی. خو د سوریايي پاسپورت درلودونکي بیا لږ تر لږه یو چانس لري چې د یوه پناه وړونکي په توګه په اروپا کې ومنل شي. د عراق او یا افغانستان د مهاجرو له پاره بیا دا ډيره مشکله ده.
انځور: picture-alliance/AP Photo/H. Malla د افغانانو له پاره کمه هیله مندي افغانستان هم په دغه درجه بندۍ کې له هغو هیوادونو څخه یو دی چې وروستي مقامونه لري. په دې توګه دغه هیواد د سوریې، سومالیا، پاکستان او عراق ترڅنګ په هغو پنځوو هیوادونو کې شامل دی چې وګړو ته یې قانوني سفر تقریباً ناممکنه کوي. د دې وجه په دغه هیوادونو کې د څو کالو سیاسي بې ثباتي ده.
انځور: picture-alliance/dpa/S. Bandari
