په دې تجربه کې د کنابیز یا د چرسو په پاڼو کې موندل کیدونکي فعال عناصر په کمه اندازه کې زړو موږکانو ته ورکړل شوي. د وخت په تیریدو سره په دې کوچنیو حیواناتو کې د زده کړې او د حافظې فعالیت ډیر ښه شو او دغو زړو موږکانو د ځوانو موږکانو په څیر له ځانه فعالیت وښود.
پوښتنه دا ده چې وروسته له دې چې ولیدل شول چې زاړه موږکان د ځوانو موږکانو په شان فعالیت کوي، عکس العمل څه وو؟ کله چې ولیدل شول چې د چرسو د یو مقدار په ترلاسه کولو سره د موږکانو د اعصابو فعالیت بیرته پخواني حالت یا د ځوانۍ حالت ته وګرځید نو هیچا هم باور نه درلود.
په دې تجربه کې ډیر کوچني پمپونه د موږکانو د پوست په داخلي برخه کې ځای پر ځای شوي وو او دغو پمپونو به په دوامداره توګه یو مشخص مقدار د چرسو اخیستل شوي عناصر د موږکانو بدن ته داخلول. تر دې وروسته د څلورو اونیو په ترڅ کې ډاکټرانو دغو موږکانو ته د چرسو ورکړه بنده کړه او د یوې اونۍ له پاره یې انتظار وکړ. تر دې انتظار وروسته د دغو زړو موږکانو د حافظې او زده کړې په نوعیت باندې ګڼ شمیر آزموینې ترسره شوې.
تر ټولو ساده او آسانه آزموینه یا تست داسې وو چې موږک باید یو پټ ځای پیدا کړي. په عادي وختونو کې یو موږک چې ډیره فعال وي، دغه څه په څو ورځو کې پیدا کوي او ادرس یې خپلې حافظې ته سپاري. خو وروسته له دې چې زړو موږکانو ته د چرس دغه ځانګړي عناصر ورکړل شول، د دوی بیا معاینه ترسره شوه. د معاینې پایلو ټول حیران کړل. دوی د ځوانو موږکانو په څیر د پټ شوي ځای لاره په ذهن کې درلوده. تر دې وروسته د دغو زړو موږکانو د حافظې یو لړ آزموینې وشوې او پایلې یې داسې وې چې د دوی او د ځوانو موږکانو په حافظو کې توپیر نه ترسترګو کیدو. د دغو زړو موږکانو عمرونه د ۱۲ او ۱۸ میاشتو په منځ کې وو چې د موږکانو له پاره دغه عمرونه خورا ډیر دي او دوی په دې عمر کې ډیر زاړه وي.
انځور: picture-alliance/dpa/empics/D. Dyck
نو اصلي پوښتنه دا ده چې آیا دا په دې معنی ده چې د حافظې د ښه کولو او د اعصابو د ځوانښت له پاره چرس څکل پیل کړو؟ نه نو دا په دې معنی نه ده چې چرس څکل ګټه لري. د دې موضوع ترڅنګ چرس د زړو په نسبت په ځوانو حیواناتو باندې منفي اغیز هم لري. چرس په ځوانو موږکانو او ځوانو انسانانو کې حافظه خرابه او کمزورې کوي.
د امريکا د متحده ايالاتو د کاليفورنيا سنټرل وېلي نومي ځای د ميوو د کرهڼي له پاره ډېر مشهور دی. خو دغه ځای په تيرو نژدې وختونو کي د داسي ښځينه راهبانو له کبله هم مشهوره سوی، چي د بنګو بوټی کري. هغوی له دغو بوټو کانابيس يا چرس جوړوي، د ځان لړ خريدارانو له پاره.
انځور: Reuters/L. Nicholson
زړې لمانځنې
د کاليفورنيا دغه دوې ښځينه راهبانې د کاتوليکي کلېسا سره هيڅ اړيکي نه لري. دغه راهبانې وايي: «موږ د دين پر ضد يو او له همدې کبله موږ هيڅ دين نه لرو. موږ د عيسوي دين څخه پر تر مخه د وخت لمانځنې کوو.»
د کاليفورنيا تر څنګ د امريکا په متحده ايالاتو کي تر شلو زيات نور ايالتونه سته چيري چي د طبي اړتياؤ له پاره د بنګو او چرسو استعمال او د صنعت اجازه سته. کېټ وايي چي له کاتوليکانو څخه بعضي له «کرکي ډک» تليفونه سوي، خو نو په ټولنه کي د ننه د دوی په وړاندي مشکل نسته.
انځور: Reuters/L. Nicholson
منتقيدينو ته جواب
د دونلد ترمپ حکومت وايي چي د کانابيس يا بنګو او چرسو د اجازې پر ضد دی. خو د کاليفورنيا بنګ بوټي کرونکي راهباني وايي چي د حکومت دغه دريځ دوی دې ته هڅوي چي لا خپل کار ته پراختيا ورکړي.
انځور: Reuters/L. Nicholson
د کاناډا بازار
راهبه کېټ وايي: «ټرمپ پر موږ سور اور جوړ کړی دی... موږ به بل هيواد ته ولاړ سو. ټرمپ ته زموږ جواب کاناډا دی.» کېټ او د هغې ملګري د بنګو او چرسو خپل مصنوعات د انټرنټ له لاري پلوري. (راپور: نادين برګاوين)
