هر کال د جون په میاشت کې د سالنډۍ پر ناروغۍ اخته کسان د هندوستان په حیدرآباد ښار کې راټولیږي. دوی باید پزه بنده کړي او روغ ماهۍ ژوندی له ستوني تیر کړي.

د سالنډۍ پر ناروغۍ اخته کسان په دي هیله دغه روغ او ژوندي کبان له ستوني تیروي چې شاید له دې کار سره به د سالنډۍ ناروغۍ له رنځ څخه ؤژغورل شي.

کله چې د مُرل یا امیرالبحر په نامه ۵ سانتي متره اوږد ماهۍ د دغو ناروغانو له ستوني تیریږي ډیري دغه کسان مجبوره کیږي چې کانګي(استفراق) وکړي.

په حیدرآباد کې د «بټهیني ګوړ» کورنۍ تر یوې پیړۍ ډ ډیرې مودي راهیسې دا ډول درملنه کوي، خو دغې کورنۍ د درملنۍ له هغې پټې فورمولۍ ویلو څخه انکار وکړي چې د دوی په وینا ۱۸۴۵ م کال کې په حیدرآباد کې د دوی نيکونو ته یوه هندو سادو ور ښودلي وو.

کله چې کوچنیو ماشومانو ته دغه درمل ورکول کیږي، نو لیدل کیږي چې مور پلار یې په زوره خوله ورخلاصوي. دا چې ژوندی کب به په خوله کې ور اچول کیږي،یوازې په دې اړه فکر کول هم د دې سبب ګرځي چې ماشومان ؤژړوي.

هر کال د جون میاشتې په مشخصو تاریخونو کې له ټول هندوستان څخه په زرګونو خلک د وړیا دوه ورځنۍ درملني له پاره حیدرآباد ورزي.

د بشري حقونو سازمانونه او داکتران په دې اند دي چې د درملنې دغه طریقه نه یوازې غیر سائنسي یا غیر علمي ده، بلکې د روغتیا ساتنې د اصولو او بشري حقونو څخه سرغړونه ده. خو د ګوړ کورنۍ بیا دغه ادعاوې ردوي.

په حیدرآباد کې د بټهینې ګوړ کورنۍ وایې چې کب له ستوني څخه د تیریدو پر مهال مرۍ یا ستونې پاکوي، چې له امله یې نه یوازې د سالنډۍ، بلکې په بشپړ ډول د نورو نتفسي ناروغیو درملنه هم کیږي.

د هندوستان حکومت په ورځیو کې د ریلونو ځانګړي سفرونه هم پلانوي، تر څو د کب میډیسن فیستیوال کې زیات نه زیات خلک ګډون وکولای شي.

د آلمان په کولون ښار کي د ايډز په برخه کي د پوهاوي يو بنسټ دغه لوی کاندوم د دسمبر له لومړۍ نېټي ايښی دی. د دغه بنسټ موخه دا ده چي خلک په دې پوه سي چي د جنسي اړيکو له لاري څنګه ژر د اېچ آی وي ويروس له يوه انسان څخه بل انسان ته سرايت کوي.

د ګايتن دوګاس په نوم دغه کس چي د کاناډايي هوايي شرکت کارګر ؤ، تر زيات وخته يې په هکله فکر کيدی چي په ۱۹۷۰ کال يې لوېديځ ته د اېچ آی وي ويروس را انتقال کړ. خو وروسته ثابته سوه چي نور لاملونه موجود ول. د دغي ناروغۍ له پېل راهيسي ۷۸ ميليونه انسانان په اخته سوي او د ملګرو ملتونو د شمېرو له مخي دمګړی په نړۍ کي ۳۷ ميليونه انسانان په دغه ويروس اخته دي.

د ايډز پر ضد د ملګرو ملتونو اداره وايي چي په ۲۰۱۵م کال ۱،۱ ميليونه انسانان د ايډز له کبله مړه سول چي پکښي ۱۱۰ زره يې داسي کسان ول چي عمرونه يې تر ۱۵ کالو کم ول. دغي ناروغې تر اوسه تقريبا ۳۵ ميليونه انسانان وژلي دي.

د آسيا په ستره وچه کي تقريباً ۵ ميليونه انسانان د اېچ آی وي په ويروس اخته دي. د هغوی۴۱ سلنه يې د دغه ويروس ضد درملو ته لاس رسی نه لري. خو دا چي په دغه ويروس اخته ډېر انسانان ثبت سوي نه دي، نو ښايي شمېر يې لا زيات وي. په هند کي تقريبا ۲،۱ ميليونه او په چين کي تقريبا ۷۸۰ زره انسانان ايچ آی وي لري.

د افريقا په ختيځ او جنوب کي تقريبا ۱۹ميليونه انسانان په ايچ آی وي ويروس اخته دي. د افريقا په مرکز او لوېديځ کي تقريباً ۶،۵ ميليونه انسانان له دغه ويروس سره ژوند کوي. په شمالي افريقا او منځني ختيځ کي تقريباً۲۳۰ زره انسانان په وينو کي دغه ويروس لري.

په دنيا کي هيڅ داسي هيواد نسته چي د ايچ آی وي ستونزه دي و نه لري. په ۲۰۱۵م کال په لوېديځو او مرکزي اروپايي هيوادونو او شمالي امريقا کي تقريبا ۲،۴ ميليونه انسانان په ايچ آی وي اخته ول. په دغه کال کي د دغو هيوادونو تقريباً ۲۲ زره انسانان ايچ آی وي ووژل.

د ملګرو ملتونو د شمېرو له مخي په جنوبي امريکا کي تقريباً دوه ميليونه انسانان په ايچ اي وي ويروس اخته دي. په ۲۰۱۵م کال په دغو هيوادونو کي۲۰ زره انسانان د ايچ آی وي له ناروغۍ مړه سول. په دغو هيوادونو کي په داسي حال کي د ايچ آی وي ويروس د پراخېدو په حال کي دی چي تقريباً نيمه برخه هيوادونه اړينو درملو ته لاس رسی نه لري.

له ۲۰۰۵م کال راهيسي په نړۍ کي له ايچ آی وي سره د مبارزې مرګونو په شمير کي ۴۵ سلنه کمښت راغلی دی. په ۲۰۰۵م کال کې ايچ آی وي ويروس دوه ميليونه انسانان ووژل. له هغه راهيسي په نړۍ کي و اړينو درملو ته په لاس رسي کي ۴۶ سلنه ډېرښت راغلی دی.

د ملګرو ملتونو په وينا اکثره انسانان د شرم او نورو لاملونو پر اساس نه غواړي چي په روغتون يا کلينيک کي ځان معاينه کړي چي ايا ايچ آی وي ويروس لري که څنګه. ځکه نو دغه سازمان توصيه کوي چي انسانان دي د معاينو د وسيلو په مرسته په خپل کور کي خپل ځانونه معاينه کړي. دغه ډول وسيلې په بازار کي موندل کيږي. په اروپا کي په ايچ آی وي اخته هر۷ کس نه وي خبر چی دغه ويروس لري.

ايچ آی وي او له کبله يې رامنځ ته کيدونکې ناروغي ايډز لا تر اوسه علاج او له منځه وړونکي درمل نه لري. ساينسپوهان په بيلو څېړنو کي د واکسين موندلو په هڅو بوخت دي، خو نتيجه يې لا تر اوسه نه ده معلومه. له همدې کبله د ايچ آی وي په اړه ځان خبرول، ځان ځنې ساتل او احتياط اوس هم لازم دی.

۱۴ کاله تر مخه الله بخش، له خپل ورور او وراره سره په گډه په بنگلور کې د سرویسونو تمځای ته څیرمه تر شنه آسمان لاندې د غاښونو کلینک پرانیست. هغه په ورځ کې په اوسط ډول شل ناروغان تداوي کوي.

الله بخش وایي چې «بې وزله خلک هم د ښو غاښونو درلودلو حق لري.» د غاښونو د ډاکټرانو رسمي اتحادیه وایي چې د بې وزلو خلکو له پاره د راجستر شوو ډاکټرانو د معالجې لگښت ډیر ناڅیزه دی او له همدې کبله «غیر قانوني» ډاکترانو ته اړتیا نه لیدل کیږي.

نوي مصنوعي غاښونه په هندوستان او چین کې جوړیږي. لکه په انځور کې چې لیدل کیږي د دغه سړي د لاندینۍ او پاسنې ژامې لگښت ۱۰ یورو کیږي او څلور کاله باید دوام وکړي.

د غاښونو په دغو کلینکونو کې هر ډول مصنوعي ژامې او انفرادي غاښونه موجود دي او بیلا بیل قیمتونه لري. د یوه غاښ قیمت له یوې یورو څخه لږ دی. خو لکه د نوي ډهلي په شان ښار کې د منځني قشر له ودې سره چې د غاښونو د صحي درملنې غوښتنه کوي، د سړک د غاړی کلینکونو کاروبار له ستونزو سره مخامخ کړی دی.

د الله بخش، زوی پاشا یوه نوې ژامه چمتو کوي. د خپل پلار په شان هغه د غاښونو د ډاکټر په توگه کومه تخصصي روزنه نه ده لیدلې. په ۱۹۴۸م کال کې په دې هکله په هند کې تصویب شوی قانون د الله بخش په شان د سړک د غاړې ډاکټرانو ته لاره اواره کړې چې خپل دغه «طبابت» ته دوام ورکړي.

له دې سره سره چې په هندوستان کې هر کال ۳۰ زره د غاښونو ډاکټران خپلې زده کړې سر ته رسوي، خو د دغه هیواد په ښارونو کې د غاښونو د ډاکټرانو کمبود شته او په متوسطه توگه د هرو لسو زرو کسانو له پاره یو ډاکټر موجود وي. په لیرې پرتو سیمو کې خو آن د ۲۵ زرو کسانو له پاره یو ډاکټر وي. نو له دې کبله د الله بخش په څیر د سړک د غاړې د ډاکټرانو د کاروبار د پای ته رسولو ورځ لا تر اوسه معلومه نه ده.

د نوي غاښ د کښیودلو وروسته له ناروغ څخه غوښتنه کیږي چې په یوه کلک شي، غاښ ولگوي، تر څو د غاښ کلکوالی وازمویل شي.