آیا پخوانیو چارواکو ته به طالبان په خپل حکومت کې ځای ورکړي؟
25:20
This browser does not support the video element.
ښاغلي غني د پوښتنې په توګه مطرح کړې چې که چېرې هغوی تصمیم درلود چې جمهوریت حمایه کړي، نو ولې یې ټولو ته له اشپزه تر جنراله چې له دوی سره یې کار کړی ؤ، ویزې ورکړې؟!
خو طالبان د خپل چټک پرمختګ لامل په څه کې بولي؟
طالبان بیا وايي، پخوانی حکومت د ولس ملاتړ له ځان سره نه درلود، بلکې د بهرنیو ځواکونو په مټ ولاړ ؤ.
د طالبانو د حکومت یوه ویاند بلال کریمي دویچه ویله ته وویل»: کله چې د اشغال چتر لرې کیږي او کله چې خارجي قواوې له دوی څخه خپل حمایت قطع کوي، تېره اداره وار له مخه د ولس له قهر سره هم مخامخ وه د اسلامي امارت په ځواکونو د ولس په حمایت او کامل ملاتړ په ډېر لنډ وخت حتی په لس او یا یوولس ورځو په دننه کې د ټول هېواد کنترول په لاس کې واخیست«.
یو ګومان دا هم دی چې طالبان د امریکایانو سره د یوې پټې معاملې په ترڅ کې یو وار بیا واک ته ورسېدل خو بلال کریمي وویل له دوحې تړون پرته بل هیڅ تړون د طالبانو او امریکایانو ترمنځ نشته.
په کابل کې یوه افغان کارپوه حبیب الله جانبدار بیا د امریکا ترڅنګ د ناټو غړو هېوادونو تګلارو ته هم ګوتنېونه وکړه:«د دوی واک ته رسېدل د تېر فاسد حکومت او د ناټو غړو هېوادونو د غلطو پالیسیو انعکاس دی.»
دغه افغان کارپوه وايي، د طالبانو واک نېول د یوې ورځې او یا د څو میاشتو خبره نه ده، بلکې د هغوی د تېرو شلو کلونو د مبارزې پایله ده.
«په امریکایانو تکیه»
واشنګټن کې افغان شنونکي واحد فقیري دویچه ویله ته وویل، پر بهرنیو ځواکونو د پخواني شل کلن جمهوریت د واکدارانو سل سلنه تکیه د دې لامل شوه چې حکومت راوپرځیږي او طالبان واکمن شي.
هغه ډاکټرانې چې لا هم په افغانستان کې دي
02:40
This browser does not support the video element.
د فقیري په خبره په تېرو شلو کلونو کې له افغان چارواکو سره دا فرصت و چې په خپلو پښو ودریږي او پر ځان بسیا شي، خو هغوی دې موخې ته د رسېدو لپاره هیڅ ونه کړل. ده زیاته کړه:«دوی فکر کاوه چې دوی ریښتیا هم د واشنګټن او نیویارک ساتونکي دي، نه د افغانستان په همدې خاطر هغوی فکر کاوه چې خارجیان به نه ځي او دلته به له دوی سره وي.»
فقیري وايي، د پخوانیو چارواکو ترمنځ افغانستان د امریکا لپاره تر خپل حد ډېر «ستراتیژیک» بلل کېده، په داسې حال کې چې امریکا هیڅ هېواد ته دومره اړتیا نه لري.
«فاسده حکومتوالي»
د افغانستان د شاوخوا شل کلن جمهوریت د راپرځېدو یو بل ستر لامل په حکومت کې په بې ساري توګه فساد هم بلل کیږي.
په افغانستان کې د جمهوریت د وروستیو کلونو د شفافیت ارزونې په اړه د شفافیت نړېوال سازمان یا Transparency Internationl سروې ګانې ښيي چې له ۲۰۱۶ میلادي کال څخه بیا تر ۲۰۱۸ میلادي کلونو پورې د فساد ضد عملي او اغېزمن ګاونه نه ول اخېستل شوي.
د دغه نړېوال سازمان د ارزونې له مخې، د جمهوریت په وروستي ۲۰۲۱ میلادي کال کې حکومت د فساد ضد ۱۶ نمرې اخېستې وې، په داسې حال کې چې تردې یو کال یانې په ۲۰۲۰ میلادي کې یې ۱۸ نمرې ترلاسه کړې وې.
یوه پخواني افغان سناتور هاشم الکوزي دویچه ویله ته وویل، په وروستیو کلونو کې د فساد له امله د حکومت او ولس ترمنځ واټن خورا زیات شوی ؤ.«یو لوی عامل یې دا و چې ولس طالبانو سره ودرید او د طالبانو ملګرتیا یې وکړه، تاسو ولېدل چې په کلیو، بانډو او ولسوالیو کې یې طالبانو ته ځای ورکړ.»
دغه افغان سناتور چې په مشرانو جرګې کې یې د امنیتي او دفاعي کمېسیون مشري کوله زیاته کړه، افغان ملي او دفاعي ځواکونو کې هم په پراخه توګه فساد کېده.
دده په خبره په پوځ او پولیسو کې مقررۍ او ترفیع ګانې د ضوابطو پرځای پر روابطو او پیسو ولاړې وې.
د دوحې له تړونه د جمهوریت تر سقوطه؛ د افغانستان اړونده مهمې پیښې
