د کاناډا د دفاع وزيرې دغه څرګندونې د هالیفیکس نړیوال امنيتي فورم د مراسمو په پيل کې وکړې چې له غربي دیموکراسيو څخه امنيتي او دفاعي چارواکي په کې راټوليږي.
هغې وویل: «د اوکراين د خلکو او د ولسمشر (ولاديمیر) زيلنسکي روحیه او عزم موږ ټولو ته الهام راکوي. د اوکراین ځواکونه ښه پرمخ ځي، با دسپلینه او ښه روزل شوي دي او دوی ګټونکي دي.»
ناټو څه ته وایي او ولې رامنځته شو؟
روسيه په نژدې نهو میاشتو کې له پراخو خنډونو سره مخ شوې او يو شمیر اشغال شوې سېمې ورڅخه بېرته اوکرايني ځواکونو نيولي دي. مسکو په دې وروستيو کې د اوکراين له مهم جنوبي ښار خيرسون څخه خپل ځواکونه وښکل او دغه ښار بېرته د اوکراين په کنټرول کې راغی. خو روسېې د اوکراين د برېښنا او انرژۍ پر تاسیساتو خپلې درنې حملې جاري ساتلي او دغه کار په ژمي کې د سختو حالاتو د رامنځ ته کېدو وېره رامنځ ته کړې ده. زيلنسکي د پنجشنبې په ورځ په وويل چې پر برېښنايي تاسیساتو د روسېې د بريدونو له کبله لس میلیونه خلک برېښنا ته لاسرسی نه لري.
د کاناډا دفاع وزيرې وويل چې پوتين د روسېې پوځ په هکله غلط تصور کړی چې په اسانۍ سره به اوکراينيان مغلوب کړي او لويديځ به شاته شي.
پر اوکراین تازه درنې حملې؛ لس ميليونه خلک بې برېښنا شوي
آناند وويل: «پوتين غلط قضاوت کړی. د روسېې تمام عیاره او بې دليله یرغل، صرف د ناټو عزم او اتحاد تقويه او د هغه د موجوديت دليل ېې تجديد کړ.»
د هالیفکس نړیوال امنيتي فورم مشر، پيتر وان پراګ، هم وويل چې د اوکراینيانو مبارزې غربي متحدینو ته د یووالي هدف ورکړی دی.
د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلنسکي د پنجشنبې په ورځ په وويل چې پر برېښنايي تاسیساتو د روسېې د بريدونو له کبله لس میلیونه خلک برېښنا ته لاسرسی نه لريانځور: Sergii Volkskyi/AFP/Getty Images هغه زیاته کړه: «که اوکراین تسلیم شوی وی، څرنګه چې يو شمیر اروپايي رهبرانو له زيلنسکي څخه غوښتل چې دا کار وکړي، نو دا اسانه نه ده چې فکر وکړو موږ به اوس په څه حالت کې وو: يوه ضعیفه شوې اروپا، یو پاشل شوی ناټو سازمان او یوه خواره امریکا...» هغه زیاته کړه: «دا هغه ځای نه دی چې موږ په کې قرار لرو، د هغه کاملا برخلاف.»
«اوکراین له پوځي لاري جگړه نه سي گټلای»
له ۱۴ کلونو راهیسې هر کال په دغه نړیوال فورم کې شاوخوا ۳۰۰ کسان په هالیفاکس هوټل کې راټوليږي. وان پراګ زیاته کړه چې نن په دغه هوټل کې ۱۳ اوکرايني مهاجر هم کار کوي.
د اوکراین ډیره ساحه د ماینونو څخه ډکه ده
د اوکراین ولسمشر ولاديمیر زيلنسکي په يو ثبت شوي غږيز پيغام کې وويل: «سوله ممکنه ده، خو د هغې له پاره موږ بايد د روسېې یرغل ناممکن وګرځوو.»
د کاناډا دفاع وزيرې په داسې حال کې اوکراین د جګړې ګټونکی بللی چې روانه اوونۍ د امریکا لوړرتبه جنرال، مارک ميلی، په واشنګټن کې ويلي وو چې دی په جګړه کې د اوکراین د بشپړې بریا چانس نه ويني: «د اوکراین احتمالي پوځي بری، یعنی دا چي روسان دې له ټول اوکراین څخه ووځي او همدارنگه د کریمیا ادعا، د دې ټولو چانس دومره لوړ نه دی.»
mks/mns(AP)
د اوکراين جګړې اړوند یو انځوريز البوم هم کتلی شئ:
د اوکراين آزاد شوي کلي او ښارونه
د اوکراین وسله وال ځواکونه وتوانېدل چې د اوکراین د هغو سیمو یوه برخه آزاده کړي چې د روسیې له خوا نیول شوي دي. لیمان، ایزیوم او نور ښارونه او کلي د روسیې د پوځ له وتلو وروسته څنگه ښکاري؟
انځور: Leo Correa/AP/picture allianceاوکراين د خپلې خاوري د بيرته نيولو په حال کی دی
د اګست په پای کې، د اوکراین وسله والو ځواکونو د اوکراین په سویل او ختیځ کې د ځوابي عملیاتو د پیل اعلان وکړ. د اکتوبر په نیمایي کې دوی وتوانیدل چې د لسگونو ښارګوټو کنټرول بیرته ترلاسه کړي، د اوکراین د خرسون، زاپوریژیا، دونیڅک او لوهانسک سیمو په گډون، چې د روسیې فدراسیون د ساختگي ریفرنډمونو وروسته ضمیمه کړې.
کلي يې وران کړل، کورونه يې وسوځول
اوکرایني چارواکي د خپل پوځ د بریالیتوبونو خبر ورکوي. خو دوی د آزادو شویو ښارونو نومونه د امنيتي دلايلو له امله نه دي لیست کړي. په ډیرو سیمو کې د جګړو په ترڅ کې د استوګنې ودانۍ ویجاړې شوې، لکه دا د خیرسون په یوه کلي کې.
لیمان، د دونیڅک په سیمه کې د ترانسپورت لوی مرکز، د می په پای کې ونیول شو. د ښار آزادول یو ستراتیژیک بریالیتوب دی چې د اوکراین وسله والو ځواکونو ته اجازه ورکوي چې په لوهانسک سیمه کې یرغل ته دوام ورکړي. آزاديدل هم یوه سمبولیکه پیښه وه، ځکه چې مسکو یوه ورځ مخکې اعلان وکړ چې د اوکراین اشغال شوې سیمې به له روسیې سره الحاق کړي.
د ويجاړ شویو پوځي مهماتو غرونه
د اکتوبر په لومړۍ نېټه، د روسیې د فدراسیون د دفاع وزارت په رسمي توګه ومنله چې د روسیې پوځیان د لیمان څخه وتلي دي. د لارې په اوږدو کې عسکرو مات شوي ټانګونه، لارۍ او تخریب شوي پوځي تجهیزات پریښودل. پخپله لیمان کې، د اوکرایین وسله والو ځواکونو پریښودل شوي روسي مهمات چې کارول شوي نه ول، هم کشف کړل.
د اکټوبر په اوومه، د اوکراین پولیسو وویل چې وروسته له هغه چې روسان ووتل، په لیمان کې د ۱۸۰ جسدونو یو ډله ایز قبر وموندل شو. په موندل شوي جسدونو کی ټول د کورنيو غړي او د دوي ماشومان وو، چې دغه ماشومان د ۲۰۱۹ او ۲۰۲۱ ترمنځ زیږیدلي دي.
د می له نیمایي راهیسې، د لیمان ډیری اوسیدونکي مجبور ول چې پرته د بريښنا ، بخارۍ یا روانو اوبو ژوند وکړي. په دې عکس کې یو سړی له یوه پمپ څخه اوبه راوباسي، شاته یې یو ویجاړ شوی کور دی.
د خوراکي توکو له پاره په کتارونو کي دریدل
وروسته له هغه چې اوکرایني چارواکو د لیمان کنټرول ترلاسه کړ، دوی د ښار اوسیدونکو ته د خوراکي توکو او درملو ویش پیل کړ. خلکو د اړينو توکو ترلاسه کولو له پاره کتارونه جوړ کړي.
دلته د سولې په وخت کې یو ښوونځی جوړ شوی و. اوس د اوکراین بیرغ یو ځل بیا د ویجاړې شوې ودانۍ پر سر پورته دی. د سبق زده کړه باید نوره په ودانۍ کې ترسره نه شي.
د سپتمبر په نیمایي کې لیمان ته نږدې د دروبیشیو په کلي کې سخته جګړه پیل شوه. د کلي یو اوسیدونکی له خپل موټرسایکل سره د یوې ویجاړې ودانۍ څخه تیریږي.
د اوکراین ټانکونه - يقيني بريا
د سپتمبر په نیمایي کې، اوکراین د خارکیف سره نږدې یو بریالی برید پیل کړ او د سیمې ډیره برخه یې بیرته ونیوله. د څارونکو په وینا، د اوکراین پوځ په جګړه کې ستراتیژیک ابتکار ترلاسه کړ. د سپتمبر په ۱۴ د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي سیمې ته سفر وکړ.
ازیوم: د ډونباس لپاره هیڅ اکمالات نشته
ایزیوم د اپریل په لومړیو کې د روسیې لخوا نیول شوی و. د سپتمبر په میاشت کې تر آزادۍ پورې، ښار د ډونباس په محاذ کې روسیې سرتیرو ترينه د اکمالاتو له پاره د یوې مهمې اډې په توګه کار اخيسته. په عکس کې یو څو پوړیزه استوګنځی ښکاري چې د مرميو په واسطه په بشپړه توګه ویجاړ شوی.
د اوکرایني چارواکو په وینا، د روسیې تر اشغال وروسته په ایزیوم کې په سلګونو د ناپيژندل شویو مړو قبرونه وموندل شول. د دغو ښخ شویو ځینی پاتې شونو کې د شکنجو نښې ښکاری. ملګرو ملتونو خپل کارکونکو ته دنده سپارلي، چې په ایزوم کې ډله ایز قبر ته ورشي.
په جګړه کې زیاتې زیربناوې هم ویجاړې شوې. په ایزوم کې یو پل جوړ شوی ترڅو په موقتي توګه د ویجاړ شوي پل ځای ونیسي.
د ایزیوم آزاد شوي ښار اوسیدونکي هڅه کوي په سختو شرایطو کې ژوند وکړي: پرته له بریښنا ، ګاز او د څښاک له اوبو. ډیری کورونه او ښاري زیربناوې د توغندیو له امله ډیر زیانمن شوي دي.
د اوکراین د نورو ښارونو د خلکو په څیر چې د روسیې له ښکيلاک څخه آزاد شوي، د ایزوم اوسیدونکي د رضاکارانو له خوا راوړل شوي خواړه په مننې سره مني.
د ایزیوم ځینې اوسیدونکي د روسیې د پوځ له خوا جوړې شوي سرپناوې له مینځه وړي.دوی د دغو سرپناو له لرګيو څخه د خپلو کورونو د تودولو له پاره استفاده کوي.
د خیرسون په څير د خارکیف په سیمه کې هم د روسیې زیات ویجاړ شوي پوځي تجهیزات پاتې دي. انځور د خارکیف- ایزیوم پر سړک د اوکرایني ځواکونو له خوا ویجاړ شوي روسي ټانکونه ښيي. خو د روسي پوځیانو اوسنی زیاتوالی د اوکراین پر پوځ یو ځل بیا فشارونه زیاتوي.
