په پای کې نوموړې وتوانيده چې ۴۰ هېوادونه، نړيوال سازمانونه او ستر بسپنه ورکونکي لکه د گيتس موسسه دې ته اماده کړي هر يو یې د يو څو ميليونو او تر نيم ميليارد پورې پېسو د ورکړې ژمنه وکړي. دا پېسې به لومړی د يوه واکسين په جوړولو او په دويم قدم کې د دې له پاره په کار شي چې د پراختيا په درشل کې هېوادونو ته هم د واکسينو او درملو رسېدل تضمين شي.
ټول هېوادونه ترې بايد مستفيد شي
اورزولا فون ډېر لاين ژمنه وکړه چې هغه غواړي د «نړۍ د هر کونج» اوسيدونکو ته درمل او واکسين ورسيږي. په دې تليفوني کنفرانس چې مشري یې فون ډېر لاين کوله مشهورې هنرمندې مادونا هم د يو ميليون ژمنه وکړه. خو د نورو بسپنه ورکوونکو کنفرانسونه په څېر دا ځل دا هم خبره لا روښانه نه ده چې څومره تازه سرمايه به د مرستې دې صندوق ته ورکړل شي او دا چې څومره به پر نورو پروژو کمې کړل شي.
ولسمشر ترمپ په دې نوښت کې شامل نه شوانځور: Reuters/C. Barria
امريکا او چين په دې نوښت کې شامل نه شول
د آلمان او فرانسې د مشرانو له خوا پر گډ کار ټينگار سربیره هم چين او امريکا متحده ايالات په دې نوښت کې شامل نه شول په داسې حال کې چې د اروپايي پارلمان د غړي پيتر ليزه په خبره چين په دې برخه کې ځانگړی ستر مسئوليت لري. نوموړي زياته کړه چې سړی بايد لومړی له چين سره خبرې اترې وکړي خو د اړتيا په صورت بايد ورسره د «زور په ژبه خبره وشي.» چينايان بايد ونه شي کړای چې له اروپايي ټولنې او د خپلو توليداتو له بازار سره اړيکه پرې کړي.
له واشنگټن څخه هم په رسمي توگه څه ونه ويل شول. د امريکا متحده ايالاتو د غير رسمي استازې په توگه میلنده گيتس وويل چې د کوويد ۱۹ د واکسين په ترڅ کې «د دواطلبۍ د تر ټولو لوړې بيې» ورکول بايد مطرح نه وي او له دې صندوق سره یې د نورو ۱۰۰ ميليونو يورو د مرستې ژمنه وکړه. گيتس موسسې تر هغه وروسته چې ولسمشر دونالد ترمپ د روغتيا پر نړيوال سازمان خپله مرسته بنده کړه، د دغه سازمان د بودجې کثر پوره کړ.
(bs/nz (Barbara Wesel
زموږ له آرشيف څخه:
ايا د ملاريا په درملو د کرونا علاج ممکن دی؟
دونالد ترمپ له هند څخه د ملاریا درمل غوښتي او تقريبا په ګواښونکي لهجه يې د درمل د نه لېږلو په صورت کي د عواقبو خبره کړې ده. خو ايا د ملاريا په درملو په رشتيا د کرونا علاج کيدلای سي؟
انځور: Reuters/F. Grulovic
د ملاريا کوم درمل مطرح دي؟
هغه درمل چي د متحده ايالاتو ولسمشر ترمپ له هند څخه غوښتي دي، هايډروکسي کلوروکين (Hydroxychloroquin) نوميږي او له ۱۹۴۰ کالونو راهيسي د تروپيکي يا استوايي ملاريا د درملنې له پاره کارول کيږي.
انځور: AFP/G. Julien
د ملاریا او کورونا تر مینځ کومي اړيکي سته؟
ملاريا د غوماشو د چيچلو او کرونا د کويد ۱۹ ويروس له کبله رامنځته کيږي او يو د بل سره تړاو نه لري. هغه کسان چي د ملاريا د زيات ګواښ سره مخامخ وي، په اوتوماتيکه توګه د کويد ۱۹ تر خطر لاندي نه وي.
انځور: picture-alliance/dpa/P. Pleul
د کرونا له پاره ولي د ملاريا درمل؟
د هايډروکسي کلورو کين درمل د ملاريا تر څنګ د يو شمېر نورو د بدن د مقاومت سره تړلو ناروغيو د درملنې له پاره کارول کيږي. د کرونا ويروس هم د بدن پر دفاعي نظام بريد کوي. له دې کبله د دغه درمل په مرسته د بدن د روغتيايي نظام د ساتنې خبره مطرح ده.
انځور: picture-alliance/dpa/AP/NIAID-RML
ايا متحده ايالات دغه درمل نه لري؟
د راپورونو له مخي دغه درمل تر مخه لا په متحده ايالاتو کي په زياته اندازه موجود دي. خو ترمپ غواړي چي دغه درمل زيرمه کړي. که څه هم چي دغه درمل په امريکا کي د ډاکټر له نسخي پرته هم رانيول کيدلای سي خو زيات بې وزله کسان د دغه درمل د رانيولو توان نه لري.
انځور: picture-alliance/AP Photo/E. Vucci
ډاکټران څه نظر لري؟
په امريکا متحده ايالاتو کي د دغې موضوع په تړاو د ډاکټرانو نظرونه متفاوت دي. د ترمپ پلويان غواړي چي دغه درمل وازمويل سي خو د امريکا د طبي ټولنې مشر وايي چي د دغه درمل د کارولو وړانديز او سپارښتنه به ونه کړي.
انځور: Imago Images/Panthermedia/Kzenon
خطر يې څه دی؟
د دغو درملو ضمني اغېزې پر زړه بد تاثير کولای سي. په دې ترڅ کي ښايي دغه درمل د فشار د ټيټېدو او عضلاتو او اعصابو ته د زيان رسېدو لامل سي. د دې تر څنګ په سينه کي درد زياتېدلای او د زړه دربی کميدلای سي.
انځور: picture-alliance/dpa/imageBROKER
ايا دا درمل تر مخه هم د ورته ويروس پر ضد کارول سوي؟
ډاکټرانو د سواين/خنځير د والګي پر وخت د هند په راجستان ايالت کي دغه درمل په بريا د والګي پر ضد وکارول. خو د پاتي ناروغانو له پاره تر اوسه لا دغه مرکب نه دی کارول سوی او ازمويل سوی.
انځور: picture-alliance/NurPhoto/R. Shukla
د کرونا پر ضد د دغه دوا د استعمال مفکوره څنګه رامنځ ته سوه؟
له دې مخکي چي يو درمل پر مريضانو وازمويل سي، بايد د نورو لارو يې د ازموينې ټول پړاونه پوره کړي وي. د دغه درمل له پاره هم دغه اصول صدق کوي او بايد ازمويني تر سره سي چي ايا په رشتيا د کرونا پر ضد کارول کيدلای سي که نه.
انځور: Reuters/F. Grulovic
تر دمګړي ازموينو څه پايلي لرلي دي؟
يوې څېړني ښودلې چي د دغه درمل د استعمال له کبله د بدن حجرو ته د کرونا ويروس ننوتل مشکل کيږي. خو بلې څېړني ښودلې چي دغه درمل د کرونا ناروغانو ته ګټه نه رسوي. البته دغه څېړنه صرف پر ۱۱ مريضانو تر سره سوې.
انځور: picture-alliance/PantherMedia
ايا دغه درمل پر زياتو انسانانو ازمويل سوی؟
په چين کي د تر سره سوي يوې څېړني پايلي ښيي چي کله چي دغه درمل د لسو روغتونو ۱۰۰ په کرونا ناروغانو اخته کسانو ته ورکول سول، نو د هغوی په روغتيايي وضعه کي بهتري راغله. خو په دغه څېړنه کي دا معلومات نه دي ورکول سوي چي هغه ناروغان چي دغه درمل نه ول ورکول سوي، په پرتليزه توګه د هغوی روغتيايي وضعه څنګه وه.
انځور: picture-alliance/dpa/Hao Yuan
ترمپ کومه څېړنه مطالعه کړې ده؟
ترمپ ويلي دي چي په فرانسه کي څېړونکو خورا ښه ازموينه کړې ده. د هغه په وينا له دې کبله به دوی په امريکا کي د دغه درمل د کارولو اجازه ورکړي.
