د ترکيې ولسمشر، رجب طيب اردوغان، د اسلامي واعظ، فتح الله ګولن پلويانو ته د کودتا د هڅې په پلمه ګوته ونيوله. اردوغان د جمعې په ماخستن د استانبول په اتاترک هوايي ډګر کې د يوې تلويزيوني خپرونې پر مهال د پوځ د يوې برخې له خوا د قدرت نيولو دغه هڅه «خيانت او ياغيتوب» وباله.
اردوغان لږ مخکې په خپله الوتکه کې هوايي ډګر ته رسېدلی و چې ډېرو خلکو يې هلته تود هر کلی وکړ. اردوغان ژمنه وکړه چې ترکيه «اشغالګرو» ته نه ورپرېږدي او دا چې «هغوی ته به دغه خيانت ډېر ګران تمام شي.»
د ګولن غورځنګ ټول دغسې تورونه در کړل. په يوه بيانيه کې چې د فرانسې له خبري اژانس سره دی، راغلي دي «موږ د ترکيې په داخلي سياست کې هر ډول پوځي لاسوهنه غندو.» زياته شوې ده چې ګولن او د هغه د خدمت په نوم غورځنګ له څلويښتو کلونو راهيسې د سولې او دموکراسۍ له پاره کار کوي.
د اردوغان اوږدمهاله د لارې مل
اسلامي واعظ، فتح الله ګولن ډېر کالونه د محافظه کار حکومتي «آي کی پي» ګوند پلوی وو. په ۲۰۱۳ کال کې يې له اردوغان څخه فاصله ونيوله کله چې قضايي اروګانونو اردوغان ته د نژدې سياستوالو او سوداګرو په اړه د اداري فساد په تور پلټنې پيل کړې.
اردوغان پر ګولن هغه وخت هم د کودتا د هڅې تور ولګاوه او ډېر شمېر پوليس، څارنوالان او قاضيان چې د ګولن په غورځنګ پورې يې تعلق لاره، يې يا ګوښه يا په نورو ځايونو کې مقرر کړل. له هغه وخت راهيسې ګولن د اردوغان اصلي رقيب بلل کيږي. د ګولن د غورځنګ ډېرې رسنۍ په تېرو کلونو کې د حکومت تر کنترول لاندې راغلي دي.
د «خدمت» ډېر غړي د ترهګرۍ په ليستونو کې
اردوغان پر خپل پخواني ملګري باندې تور لګوي چې هڅه کوي يو موازي دولت جوړ کړي او کودتا تر سره کړي. د ګولن غورځنګ يو تروريستي سازمان بلل شوی دی او مخکښه مشران يې د ترکيې له خوا د تروريستانو په ليستونو کې راغلي دي.
اوس ۷۵ کاله عمر لرونکی ګولن تر اتيايمو کلونو پورې د ترکيې په مختلفو ښارونو کې د امام په توګه دنده سر ته رسولې ده. نوموړي د اسلام، تعليم و تربيې او اقتصادي چارو په برخه کې کتابونه ليکلي دي چې ډېر شمېر پلويان يې موندلي دي.
د ده خدمت نومی غورځنګ هڅه کوي چې د خلکو تعليمي او تحصيلي سويه لوړه کړي. د ۱۹۹۹ کال وروسته دغه واعظ چې روغتيايي وضعيت يې ښه نه دی، د امريکا متحده آيالاتو په پېنسيلوينيا آيالت کې مېشت شوی دی. هغه د دولت ضد هلو ځلو په تور له خپل هېواد څخه تښتېدلی وو.
د ترکيې ناکامه کودتا په انځورونو کي
د ترکيې د يو شمېر پوځيانو له خوا د کودتا هڅه ناکامه شوه. رجب طيب اردوغان د کودتا په وخت په رخصتيو کې وو. د ترکيې ولسمشر د ترکيې له ولسونو وغوښتل چې کوڅو ته په راوتلو سره د کودتاچيانو په وړاندې ودريږي.
انځور: Getty Images/G.Tanپه ترکيه کې کودتا ناکامه وه
کودتا د استانبول په وخت د شپې په نه نيمو بجو پيل شوه.
انځور: Reuters/Stringerد ترکيې پلازمېنه انقره د خونړیو نښتو شاهده وه.
انځور: picture-alliance/dpa/M. Kaynakپه ځينو سيمو کې پوليس له کودتاچيانو سره ونښتل.
انځور: Reuters/K. Gurbuzپه زرګونو خلک د کودتاچيانو په وړاندې
په زرونو خلک د پوځي کودتا په وړاندې له پله واوښتل او استانبول ته ورداخل شول.
انځور: picture-alliance/dpa/E.Ozturkوګړو يو زغرور پوځي محاصره کړی دی.
انځور: Reutersد ترکيې ولسمشر، رجب طیب اردوغان، د تلويزيوني پيغام له لارې له خلکو وغوښتل چې د کودتاچيانو په وړاندې مقاومت وکړي.
انځور: picture alliance/abaca/AAپوځيانو په دغه شپنۍ کودتا کې اعلان وکړ چې پوځي حکومت يې رامنځ ته کړی دی.
انځور: Reuters/Stringerرجب طیب اردوغان دلته د استانبول په هوايي ډګر کې ليدل کيږي.
انځور: Reuters/H.Aldemirپه ترکيه کې پوځي کودتا په کوڅو کې د عامو خلکو په لاس مات شو.
انځور: Reuters/Aldemirد پوځيانو اعلان د نورو رسنيو تر څنګ د "آرتیآر" خبري راډيو تلويزيون له لارې هم خپور شو.
انځور: picture alliance/ZUMA Press/Saltanatپه سړکونو کې د دولت پلويان
په زرګونو خلکو په کوڅو کې د کودتاوالو پر ضد لاریون وکړ.
انځور: picture alliance/abaca/AAپه هوايي ډګر کې د اردوغان پلويان
اردوغان د خپلې روغتيا ډاډ ورکړ او ويې ويل چې هيڅوک دې اندېښنه ونه لري. له ولسه يې وغوښتل چې د اتاترک هوايي ډګر او کوڅو ته راووځي.
انځور: Reuters/H.Aldemirويل کيږي چې کودتا د منځنۍ رتبې د قوماندانانو له خوا شوې ده. لومړی يې لوی درستيز برمته کړی وو.
انځور: Reuters/T. Berkinد دولت پلويان د کودتاچيانو په وړاندې
د کودتا مخالفينو په دې کې مرسته وکړه چې د پوځي کودتاچیانو اهداف ناکامه پاته شي.
انځور: Reuters/H. Aldemirد اردوغان او جنرال هولوسی آکار تر منځ ليدنه
د اردوغان او جنرال هولوسی آکار تر منځ ليدنه وشوه. آکار د ترکيې لوی درستيز دی چې کودتاچيانو يرغمل کړی وو.
انځور: Reuters/U.Bektasقهرېدلو خلکو پر کودتا پلوو سرتېرو بريد وکړ
انځور: Reuters/M.Sezerد کودتاچيانو پر ټانکونو (شوبلو) يرغل
خلک له کودتاچیانو سره د مقابلې او د ټانک د نيولو پر مهال
انځور: Reuters/M.Sezerد پارلمان پر ودانۍ بمباري
په انقره کې د پارلمان پر ودانۍ بمباري وشوه
انځور: picture-alliance/dpa/B.Uzunپولیسو او خلکو يو ځای له کودتاچي پوځيانو سره مقابله وکړه
انځور: Reuters/K.Aslanکودتا به ورته «ګرانه» تمامه شي
د انادولو د خبري اژانس په حواله اردوغان پوځي کودتا «ستر خيانت» بللی دی او ويلي يې دي چې هغه به کودتاچيانو ته په ډېره جګه بيه تمامه شي.
انځور: Reuters/H. Aldemirد دولت پلويان د پله د پاسه
د دولت پلويان د پله د پاسه د دغې «تاریخي» ورځې په پلمه عکسونه اخلي.
انځور: Reuters/Y.Karahan