رسنۍ: واشنګټن د ایران غچ اخیستونکو بریدونو ته تیاری نیسي
۱۴۰۳ فروردین ۱۸, شنبه
نړیوالو خبري شبکو د هغو له ډلې «CNN» او رویټرز د امریکایي چارواکو په نقل خبر ورکړی دی چې امریکا پر اسرائیل او په منځني ختیځ کې د امریکا پر ګټو د ایران د احتمالي برید له پاره ځان تیاروي او د بشپړ تیارسي په حالت کې ده.
اعلان
د مختلفو نړیوالو رسنیو د رپوټونو په اساس امریکا متحده ایالات پر اسرائیل او منځني ختیځ کې پر خپلو ګتو د ایران د غچ اخیستونکي برید له پاره ځان اماده کوي.
په سوریې کې د ایران د قونسلګرۍ پر اړوندې ودانۍ باندې د هوایي برید نږدې یوه اونۍ وروسته، د ایران د غچ اخیستونکي برید په اړه وړاندوينو شدت موندلی دی.
په ياد برید کې د اسلامي انقلاب سپاه پاسداران اووه لوړپوړي غړي، د هغو له ډلې محمد رضا زاهدي او مرستیال یي محمد هادي حاجي رحیمي ووژل شول.
په ورته وخت کې سي ان ان د یوه لوړپوړي امریکایي چارواکي په نقل ویلي دي «واشنګټن د لوړې کچې تیارسي په حالت کې دی» او ځان په «راتلونکي اونۍ او یا وروسته له هغې» د ایران غچ اخیستونکي برید ته چمتو کوي.
ایراني چارواکو د دوشنبې په ورځ د اسرائیلو تر برید سمدستي وروسته د اسرائیلو پر ضد لفظي ګواښونو ته شدت ورکړی او په ځانګړي توګه یې د ښارونو په کچه له اسرائیلو څخه د غچ اخیستلو په اړه تابلوګانې او پلاکاټونه ځړولي دي. همدرانګه د ایران مذهبي مشر علي خامنه اي، په خپل ایکس شبکه کې ژمنه کړې ده چې ایران به اسرائیل د دې برید له کبله «پښیمانه» کړي.
اسرائیل چې معمولاً د دا ډول بریدونو په هکله خپل نظر نه څرکندوي په رسمي ډول یې د دې برید مسئولیت نه دی منلی. په ورته وخت کې نیویارک ټایمز د څلورو اسرائیلي چارواکو په حواله رپوټ ورکړی دی چې اسرائیل په دمشق کې د ایران پر قونسلګرۍ د برید مسئول دی.
په فارس خلیج کي د ایران د توغنديو د نوې اډې انځورونه
د ایران د سپاه پاسداران انقلاب عمومي قومندان ددغه هیواد د سمندري ځواک د قومندان په ملګرتیا د فارس خلیج په سواحلو کي د ایران د توغنديو نوي اډې ته ورغلي. هغوی دغه تأسیسات او توغندي ستراتیژیکي وسلې وبللې.
انځور: YJC
د جنورۍ پر ۸مه د ایران د سپاه پاسداران انقلاب عمومي قومندان، حسین سلامي ددغه هیواد د سمندري ځواکونو د قومندان، علیزضا تنګسیري په ملګرتیا د فارس خلیج په سواحلو کي د دغه هيواد د توغنديو د نوي اډې ليدنه وکړه.
انځور: YJC
حسین سلامي په خپلو خبرو کي وویل: «هغه څه چي په دغه کلکسیون کي وینی، د سپاه د سمندري ځواک د ستراتیژیکي توغنديو د څو ساتل سوو تاسیساتو له جملې څخه يو دی چي په هغه کي موږ د توغنديو او دافع هوا یوه مجموعه وینو.
انځور: YJC
د سپاه قومندان وویل: «ددغي مجموعې اوږدوالی کیلومترو ته رسیږي او ددغي مجموعې اکثره وسلې د سپا په سمندري ځواک کي هم موجودي دي.
انځور: YJC
د هغه په خبره «دغه توغندي په سونو کیلومتره واټن وهي، ډیر دقیق او تخریبونکي دي او کولای سي د دښمن له جنګي الکترونیکي تجهیزاتو څخه تیر سي».
انځور: YJC
حسین سلامي د سپاه د سمندري ځواک دغه توغندي «ډیر پيشرفته» وبلله او زياته یې کړه چي دغه توغندي له ساحل څخه سمندر، له مځکي څخه مځکي، له هوا څخه اوبو او د اوبو څخه هوا ته د جهان د بهترینو راکټانو د جملي څخه دي.
انځور: YJC
فارس خلیج په تیرو څلورو لسیزو کي د ایران او امریکا او دهغه د منطقه وي متحدینو ترمنځ د تشنج شاهد وو.
انځور: YJC
د دواړو خواوو ترمنځ د قدرت ښکاره کول په دې وروستيو کي زور اخيستی دی. په تیرو ورځو کي د قاسم سلماني د وژل کیدو له تلین سره سم د فارس پر خلیج باندي د امریکا متحده ایالاتو لخوا B52 ډوله جنګي الوتکو پروازونه وکړل او د جورجيا په نوم جنګي اوبتل یې فارس خليج ته ولېږه.
د تشنج د ډیریدو په منځ کي ایران اعلان وکړ چي ډیر ژر به د یورانیمو ۲۰ فیصده غني کیدل شروع کړي او په فارس خلیج کي یې د نوو توغنديو او بې پیلوټه الوتکو څخه پرده پورته کړه.
انځور: YJC
د ایران روحاني رهبر، علي خامنه اي هم د جمعې د ورځي په خبرو کي د توغنديو پر سیاست باندي ټینګار وکړ او ویې ویل: «نن ورځ د ایران دفاعي قدرت داسي دی چي زموږ دښمنان مجبوره دي زموږ پر توانايي باندي حساب وکړي.»
د ایران اسلامي جمهوریت اعلان وکړ چي د توغنديو پروګرام یې «د خارجي حملو مخنیوی دی». خو غربي هيوادونه او سيمه ايز انډیولان يې بیا دغه پروګرام یو تهدید او خطر گڼي.
انځور: YJC
انځورونه1 | 11
رویټرز د امریکا د دولت یوه لوړپوړي چارواکي په نقل رپوټ ورکړی دی:«د دوو هیوادونو ډلې په دوامداره توګه له یوه بل سره په تماس کې دي او امریکا په بشپړ ډول د ایران د تهدیدونو پر وړاندې د اسرائیل د دفاع ملاتړ کوي.»
«CNN» هم رپوټ ورکړی دی چې دمتحده ایالاتو له نظره د ایران د احتمالي برید ترسره کیدل حتمي دی او دغه حمله به په اسرائیل کې او په سیمه کې د امریکا پر ګټو ترسره شي.
د سي ان ان رپوټ همدرانګه زیاتوي چې امریکا او اسرائیل په دې هڅه کې دي، څو ځان د هغه برید له پاره «چې احتمال لري په مختلفو طریقو ترسره شي» اماده کړي.
د جروزالم پوست ورځپاڼې خبري سرچینو ویلي دي چې د نړۍ په مختلفو هیوادونو کې د اسرائیل سفارتونه، د دغه هیواد د دیپلوماتانو پر وړاندې د احتمالي ګواښ له کبله د لوړې کچې خبرداري حالت ته راوستل شوي دي.
همدارنګه یو شمیر خبري سرچینو رپوټ ورکړی دی چې اسرائیل د خپل هیواد په یو شمیر برخو کې د سپوږمکۍ موقعیت موندونکی سیستم (جي پي اس) بند کړی دی، څو د توغندیو او بې پيلوټه الوتکو احتمالي حرکت مختل کړي.
سي ان ان د امریکا د دولتي مقاماتو په حواله ویلي چې واشنګټن «په راتلونکي اونۍ کې د رمضان میاشت تر پایه پورې د اسرائیل پر یوه دیپلوماتیک مرکز برید» د تصور وړ بولي.
سي ان ان زیاتوي چې دغه بریدونه کیدای شي د اسرائیلي او امریکایي اهدافو او ګټو پر وړاندې صورت ونیسي، خو دواړه هیوادونه نه پوهیږي چې «ایران کله او څنګه د غچ اخیستونکي برید د پلان جوړولو په حال کې دی».
یمن یو د سیمې له هیوادونو څخه دی چې کورنۍ جګړې پکې سیمه ایز ابعاد خپل کړي او رقیب هیوادونه یعني ایران او سعودي عربستان پکې په فعال ډول ګډون لري. ایران ځان د حوثیانو پلوي بولي چې د «انصار الله» په نوم پيژندل کیږي.
انځور: picture alliance/dpa/AP/H. Mohammed
پر سعودي عربستان د حوثیانو توغندیز بریدونه
د ملګرو ملتونو عمومي مونشي انتونیو ګوترش، د ۲۰۲۰م کال په جون میاشت کې امنیت شورا ته وویل هغه کروز توغندي چې په سعودي عربستان کې د نفتو په آرامکو شرکت او د ابها په هوایي ډګر او مخکې تر دې لږ تر لږه په دوو نورو بریدونو کې کارول شوي دي ایراني منشاء یې لرله.
انځور: picture-alliance/dpa/H. Al-Ansi
له ایراني چارواکو سره د حوثیانو رسمي تماسونه
هغه تحولات چې په ۲۰۱۰م کال کې «عربي پسرلی» ونومول شول د یمن په ګډون د ډیرو عربي هیوادونو په ځواکونو کې د سیاسي تغیراتو د رامنځته کیدو سبب شول. د صنعا تر نیولو وروسته ډير حوثي چارواکو ایران ته سفرونه وکړل. ډیر شمیر حوثي مشران د ایران له شعیه روحانیونو سره نږدې اړیکې لري. د ملګرو ملتونو کارپوهان وایي چې ایران حوثیانو ته وسلې او پيسې استوي او د ایران نظامي کارپوهان په یمن کې حضور لري.
انځور: picture-alliance/dpa/H. Al-Ansi
په یمن کې د قبیلوي ریښې درلودونکی جګړه او که نیابتي جنګ
یمن چې د سړۍ جګړې پر وخت پر شمالي او جنوبي یمن برخو ویشل شوی وو، وروسته له یووالي څخه ونه توانید خپل قومي ستونزې حل کړي. په اوس وخت کې هم مختلفې ډلې د مختلفو اهدافو او ګټو په خاطر د یوه بل پر وړاندې جنګیږي. یمن د ایران او سعودي عربستان د نیابتي جګړې په ډګر بدل شوی دی. د ملګرو ملتونو په حواله تر اوسه پورې د دغو جګړو له امله ۲۰۰ زرو انسانانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.
انځور: Getty Images/AFP/A. Hyder
په عراق کې ملیشه ډلې
د صدام حسین رژیم تر نسکوریدو وروسته په دغه هیواد کې د ایران مداخلې ته زمينه مساعده شوه. یو شمیر هغه شعیه ډلې چې د ایران او عراق جګړې پر مهال ایران ته ورغلي وې خپل جوړښت یې وساته او په عراق کې په سیاسي او فعالو ملیشه ډلو بدل شول.
انځور: Reuters/Stringer
له ایران سره نږدې همکاري
یو شمیر شعیه عراقي ډلې نه پټوي چې له ایران سره نږدې اړيکې لري او خپل سیاستونه د ایران په نظر تنظیموي. ایران له دغو ډلو څخه پر عراقي سیاستوالو د فشار د الې په توګه استفاده کوي. بل لور ته ایران له امریکا سره د خپلې شخړې په برخه کې هم له دغو ډلو ګټه اخلي.
انځور: AFP/A. Al-Rubaye
شعیه ملیشه د او داعش پر وړاندې جګړه
په سوریې او عراق کې د داعش پر وړاندې بریا وښودله چې د دغو هیوادونو مرکزي حکومتونه نه شي کولی د دغو افراطي ډلو پر وړاندې خلک را ټول کړي. د عراق حکومت چې اکثره یې شعیه مذهبه سیاستوال دي په دغه هیواد کې یې د سنیانو نارضایتۍ ته لاره هواره کړه او د عراق شمالي او ختیځې برخې په اسانۍ سره د داعش لاسونو ته ولویدلې. په ۲۰۱۶ کال کې شعیه ګانو د داعش پر وړاندې جګړه کې فعاله نقش درلود.
انځور: picture-alliance/dpa/A. Jalil
د سپاه قدس او حشدالشعبي نزدیوالی
د سپاه پاسداران پخوانی قوماندان قاسم سلیماني او د حشد الشعبي یو مشر ابومهدي مهندس د هغو کسانو له جملې څخه وو چې د ۲۰۲۰م کال په جنورۍ میاشت کې په عراق کې د امریکایي ځواکونو په هوایي برید کې ووژل شول. امریکایانو څو واره خبرداری ورکړی وو چې قاسم سلیماني په مستقیم او غیر مستقیم ډول په عراق کې د امریکایي ځواکونو په وژنه کې لاس لري.
انځور: Fars
په عراق کې د سپاه تر قوماندې لاندې ملیشه
شعیه ملیشه ډلې په عراق کې په متفاوتو انګیزو تشکيل شوي دي. دغه ډلې د «عصائب اهل حق» نیولې بیا د سپاه بدر پورې د مصلحتونو په پام کې نیولو سره په مختلفو چارو کې مداخله کوي. امریکا د ایران تر کنترول لاندې شعیه ډلو ته د «ځانګړو ډلو» نوم ورکړی دی. ټولې دغه ډلې په مختلفو درجو د ایرن د ګټو له پاره کار کوي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/J. al-Helo
په حلب کې د ایران د وسله والو ځواکونو قوماندان محمد حسین باقري
ایراني چارواکي ادعا کوي چې د دغه هیواد نظامي ځواکونه په سوریي کې یوازې د نظامي مشاورینو په توګه فعالیت کوي او په جنګي عملیاتو کې مستقیم رول نه لري. خو تر اوسه پورې د سپاه پاسداران په لسګونو قوماندانان د سوریې په جګړه کې وژل شوي دي. اسرائیل هم تر اوسه پورې په لسګونو واره په سوریې کې د ایراني ځواکونو او متحدینو سنګرونه په نخښه کړي دي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/Syrian Central Military Media
د سپاه پاسداران ستراتیژیک متحد حزب الله
ایران له بهرنیو جنګیالیو سره د همکارۍ او اعتماد په برخه کې په مختلف ډول عمل کوي. په لبنان کې د حزب الله رامنځته کیدل په پیل کې د ایراني ځواکونو له خوا وو. ایران د لبنان په سویل کې د دې ډلې له طریقه له اسرائیل سره په نیابتي شکله جګړه پر مخ وړي.
انځور: Getty Images/AFPM. Zayyat
حزب الله او د ایران ستراتیژیک عمق
ایران چارواکو په وار وار اعلان کړی دی چې په لویدیځ کې د دغه هیواد ستراتیژیک عمق د مدیترانې تر بحیرې پورې دی. له یوې خوا د «اسرائیل د نابودۍ» سیاست او له بلې خوا له ایډیالوژیکي پلوه د ایران لوړوالی، په لبنان کې د ایران د حضور توجیه کولو له پاره د دلیل په توګه وړاندې کیږي.
انځور: picture-alliance/AA
په سوريه کې حزب الله
د ایران له ملاتړ څخه د برخمنو فلسطينې ډلو برخلاف چې په غزې او د اردن سیند لویدیځه غاړه کې فعاله دي، حزب الله نه یوازې په لبنان کې د ایران له غوښتنو سره په مطابقت کې د سیاستونو استازیتوب کوي، بلکې په سیمه کې د ایران یو له نظامي بازوګانو څخه دی. تر اوسه پورې د دغې ډلې په زرونو جنګیالیو د سوریې په جګړې کې هم ګډون کړی دی.