سویلي کوریا ویلي دي چې شمالي کوریا د سه شنبې په ورځ سهار وختي دوه ناپیژندل شوي توغیدونکي توکي د سمندر پر لور توغولي دي. ویل کیږي چې دغه توکي له «هوانغاي ولایت» څخه توغول شوي چې تر واټن وهولو وروسته بیا په اوبو کې لوېدلي دي.
دا په داسې حال کې ده چې شمالي کوریا د دوشنبې په ورځ پر هغو پوځي تمریناتو باندې نیوکه وکړه چې سویلي کوریا او امریکا متحده ایالاتو په ګډه په سیمه کې پلان کړي دي. پیانګیانګ ویلي دي چې دغه تمرینات د سولې د هڅو مخنیوي کوي او ښيي چې د اړیکو د ښه کولو له پاره سیاسي اراده نه شته.
که دا خبره تائید شي چې دغه توغیدلي توکي «د لنډ واټن ویشتونکي توغندي» ول، نو دا به په تیرو دوو اوونیو کې د شمالي کوریا له خوا د دغه ډول وسلو د آزمویني څلورم ځل وي.
د سویلي کوریا پوځ ویلي دي: «د سویلي کوریا او امریکا متحده ایالاتو استخباراتي چارواکي په دې باور دي چې دغه د لنډ واټن ویشتونکو توغندي هغو بالستیک توغندیو ته ورته دي چې شمالي کوریا د جولای میاشتې پر ۲۵مه نیټه آزمویلي وو.»
که څه هم د شمالي کوریا مشر کیم جونګ اون او د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر دونالد ترمپ د جون میاشتې پر۳۰مه نیټه پریکړه وکړه چې د کوریا ټاپووزمې د بې وسلې کولو پر سره خبرې له سره پیل شي، خو له هغه راهیسې کوم عملي اقدامات نه دی شوی.
ترمپ بیا هڅه کړې ده چې د شمالي کوریا له خوا د دغو توغندیو آزموینې بې ارزښته وښيي او ټینګار کوي چې دغه کار د هغه او کیم تر منځ کوم شوی تړون نه ماتوي.
ترمپ تیره اوونۍ د شمالي کوریا له خوا د توغندیو تر توغولو وروسته، په سپینه ماڼۍ کې خبریالانو ته وویل: «زه کومه ستونزه نه لرم [...] و به ګورو چې څه کیږي خو د لنډ واټن ویشتونکي توغندي [آزموینه] ډیر معیاري [عادي] وي.»
پاکستان د ۱۰۰ او ۱۲۰ تر منځ اتومي وسلو درلودونکې دی. کله چې پاکستان په ۱۹۹۸ کال کې اټوم بم جوړ کړ تر هغه وروسته د پاکستان او هند تر منځ کومه جگړه نه ده رامنځته شوې. مخکې تر دې د هند او پاکستان تر منځ دری جنگونه ترسره شوې دي. که څه هم پاکستان وایې چې د دوی اټومي وسلې د دفاعي مقاصدو له پاره دي، خو څارونکي ویره لري که د دغو دواړو هیوادونو تر منځ جگړه رامنځته شي، نو کیدای شي پر یوې اټومي جگړې واوړي.
انځور: picture-alliance/AP
هندوستان
په ۱۹۷۴ کال کې د لومړي ځل او په ۱۹۹۸ کال کې د دویم ځل له پاره د اټومي وسلو ازمیښت ترسره کونکی هیواد هندوستان له ۹۰ څخه تر ۱۱۰ پورې اوټوم بمونه لري. له چین او پاکستان سره د سرحدي پولو پر سر د شخړې سربیره هندوستان ژمنه کړی چې دغه هیواد به د اتوم بم د کارونې په برخه کې هیڅ کله هم لومړيتوب ونه کړي.
انځور: Reuters
اسرائیل
له ۱۹۴۸ څخه تر۱۹۷۳ کاله پورې له عربي هیوادونو سره دری واره جنگیدلې هیواد اسرائيل ۸۰ اټومي وسلې لري. د اسرائیلو د اټومي پروگرامو په برخه کې ډیر لږ معلومات موجود دي.
انځور: Reuters/B. Ratner
شمالي کوریا
د اټکلونو له مخې شمالي کوریا لږ ترلږه ۶ اټومي بمونه لري. که څه هم شمالي کوریا له جنوبي کوریا سره شخړه لري، خو د دغه هیواد اټومي پروگرامونو لویدیځ هیوادونه هم اندیښمن کړي دي. د ملگرو ملتونو له خوا د لگول شوو بندیزونو سربیره هم دغه کمونستي هیواد په ۲۰۰۶ کال کې د اټومي وسلو ازمیښت ترسره کړ.
