د اوکراین ولسمشر، ولاديمیر. هغه وويل چې اوکراین د دغه ډول حملو د دفع کولو له پاره اوږد واټن ويشتونکو توغندیو ته اړتیا لري.
زياته شوې چې د اوږد واټن ویشتونکو توغنديو پر موضوع د اوکراین او متحدینو تر منځ مذاکرات ادامه لري. زيلنسکي دغه راز وویل چې پر ۱۸۵ هغو شرکتونو او اشخاص چې د روسېې له جګړې څخه ملاتړ کوي لګول شوي بندیزونه اوس په دوولسمه میاشت کې قرار لري. په دغه لیست کې یو شمیر بلاروسي شرکتونه چې روسېې سره په انتقالاتو کې مرسته کوي او د دغه هیواد درې اشخاص هم شامل دي.
روسېې کيف پر «جنګي جنایت» تورن کړی
تر دې څو ساعته مخکې د روسېې دفاع وزارت د ېوې اعلامېې په خپرولو پر اوکراين تور ولګاوه چې د لوهانسک په نووایدار علاقه کې ېې يو روغتون د امریکا ساخت په هیمارس توغندي ویشتلی چې په کې ۱۴ کسان وژل شوي او ۲۴ نور چې د روغتون پرسونل او ناروغان دي، ټپيان شوي دي. د روسېې دفاع وزارت اوکرایني ځواکونه پر ملکي روغتون د «عمدي توغندويز برید» په ترسره کولو تورن کړي او ويلي دي چې دا «یو جدي جنګي جنایت دی چې د کیف رژیم ېې مرتکب شوی دی.» په اعلامیه کې زیاته شوې چې د پېښې عاملان به وپيژندل او محاسبه به ورسره وشي. خو د آلمان خبري آژانس وايي چې د روسېې دفاع وزارت د دغې حملې کوم انځور یا ويډيو نه ده خپره کړې او د اعلاميه پخلی هم په خپلواکه توګه نشي کولی. کيف په سملاسي توګه د روسېې دغې ادعا په هکله څه نه دي ویلي. د اوکراین د لوهانسک ډيره برخه د روسي ځواکونو له خوا نېول شوې ده.
د اوکراین پوځ وايي چې د ونيڅک په شرقي برخه، بلاهوداتنه (Blahodatne) کې ېې د روسي قواوو حمله په شا تمبولي، خو د روسېې شخصي پوځي شرکت، واګنر ګروپ، بیا ادعا کړې چې دغه سیمه دوی په خپل کنټرول کې راوستلې ده.
پر امریکا د شمالی کوریا سختې نېوکې
شمالي کوریا د یکشنبې په ورځ (د جنوري ۲۹مه) د دوهمې ورځې له پاره د امریکا متحده ایالاتو، اوکراین ته د ټانکونو د استولو تصمیم غندلۍ او دا ېې د یو بې ثباته نړیوال وضعیت د تداوم له پاره د «بشريت پر وړاندې یو جنایتکارانه عمل» بللی دی.
کوون چونګ کیون چې د شمالي کوریا په خارجه وزارت کې د امریکا متحده ایالاتو د چارو مشر دی، په یوه اعلامیه کې د واشنګټن هغه ادعاوې چې شمالي کوریا روسېې ته وسلي ورکوي، «بې اساسه» ښودلي دي. دغه اعلامیه چې د شمالی کوریا دولتي خبري آژانس (KCNA) خپره کړې په کې راغلي چې واشنګټن دغه ادعاوې د دې له پاره کوي تر څو ېې په دې پلمه اوکراین سره پوځي مرستې کړي وي.
کوون زیاته کړې چې د شمالي کوریا او روسېې ترمنځ د وسلو د بې اساسه معاملو ادعاوې «د نه منلو وړ او یو خطرناک لمسون دی چې باید ورته ځواب ورکړل شي.»
تر دې مخکې د شنبې په ورځ د شمالي کوریا د رهبر کیم یونګ اون ځواکمنې خور، کیم يو یونګ، اوکراین ته د امریکا جنګي ټانکونو د لیږد په غندلو سره وويل چې امریکا په دې کار سره د نیابتي جګړې د ګټلو له پاره «له سرې کرښې اوښتی دی.»
سپېنې ماڼۍ په دسمبر کې ويلي وو چې شمالي کوریا په اوکراین کې د روسي ځواکونو د تقویې له پاره، د روسېې خصوصي پوځي شرکت واګڼر ګروپ ته د پیاده ځواکونو د راکټونو او میزایلونو ابتدايي لیږد بشپړ کړی دی.
روسيه: جاپان سره خبرې نه کوو
مسکو ويلي دي چې جاپان د روسېې ضد اقدامات ترسره کړي، له همدې کبله نه غواړي ورسره د کب نیونکو پر موضوع کلنۍ خبرې اترې وکړي. دغه خبرۍ اترې جنجالي جزیرو ته نژدې د کب نیونکو له پاره د فعالیت کولو لاره هواروي. جاپان پر اوکراین د روسېې د وروستيو توغندویزو بریدونو په غبرګون کې پر مسکو باندې خپل بندویزونه ډیر کړل.
په عین حال کې د روسې د بهرنیو چارو مرستیال وزير، سيرګي رایبکوف ويلي دي چې د راتلونکې اوونۍ په سر کې به د امریکا متحده ایالاتو له نوي سفیرې، لین تریسي سره ملاقات ولري. دغه مطلب د روسېې د دولتي خبري آژانس RIA په حواله ورکړل شوی دی.
آ/م.ک.ص./ا.خ.ح.
د اوکراین جګړې پر موضوع یو انځوریز البوم:
د اوکراين آزاد شوي کلي او ښارونه
د اوکراین وسله وال ځواکونه وتوانېدل چې د اوکراین د هغو سیمو یوه برخه آزاده کړي چې د روسیې له خوا نیول شوي دي. لیمان، ایزیوم او نور ښارونه او کلي د روسیې د پوځ له وتلو وروسته څنگه ښکاري؟
انځور: Leo Correa/AP/picture allianceاوکراين د خپلې خاوري د بيرته نيولو په حال کی دی
د اګست په پای کې، د اوکراین وسله والو ځواکونو د اوکراین په سویل او ختیځ کې د ځوابي عملیاتو د پیل اعلان وکړ. د اکتوبر په نیمایي کې دوی وتوانیدل چې د لسگونو ښارګوټو کنټرول بیرته ترلاسه کړي، د اوکراین د خرسون، زاپوریژیا، دونیڅک او لوهانسک سیمو په گډون، چې د روسیې فدراسیون د ساختگي ریفرنډمونو وروسته ضمیمه کړې.
انځور: Metin Aktas/AA/picture allianceکلي يې وران کړل، کورونه يې وسوځول
اوکرایني چارواکي د خپل پوځ د بریالیتوبونو خبر ورکوي. خو دوی د آزادو شویو ښارونو نومونه د امنيتي دلايلو له امله نه دي لیست کړي. په ډیرو سیمو کې د جګړو په ترڅ کې د استوګنې ودانۍ ویجاړې شوې، لکه دا د خیرسون په یوه کلي کې.
انځور: Metin Aktas/AA/picture allianceلیمان، د دونیڅک په سیمه کې د ترانسپورت لوی مرکز، د می په پای کې ونیول شو. د ښار آزادول یو ستراتیژیک بریالیتوب دی چې د اوکراین وسله والو ځواکونو ته اجازه ورکوي چې په لوهانسک سیمه کې یرغل ته دوام ورکړي. آزاديدل هم یوه سمبولیکه پیښه وه، ځکه چې مسکو یوه ورځ مخکې اعلان وکړ چې د اوکراین اشغال شوې سیمې به له روسیې سره الحاق کړي.
انځور: Leo Correa/AP/picture allianceد ويجاړ شویو پوځي مهماتو غرونه
د اکتوبر په لومړۍ نېټه، د روسیې د فدراسیون د دفاع وزارت په رسمي توګه ومنله چې د روسیې پوځیان د لیمان څخه وتلي دي. د لارې په اوږدو کې عسکرو مات شوي ټانګونه، لارۍ او تخریب شوي پوځي تجهیزات پریښودل. پخپله لیمان کې، د اوکرایین وسله والو ځواکونو پریښودل شوي روسي مهمات چې کارول شوي نه ول، هم کشف کړل.
انځور: Narciso Contreras/AA/picture allianceد اکټوبر په اوومه، د اوکراین پولیسو وویل چې وروسته له هغه چې روسان ووتل، په لیمان کې د ۱۸۰ جسدونو یو ډله ایز قبر وموندل شو. په موندل شوي جسدونو کی ټول د کورنيو غړي او د دوي ماشومان وو، چې دغه ماشومان د ۲۰۱۹ او ۲۰۲۱ ترمنځ زیږیدلي دي.
انځور: PAVLO KYRYLENKO/REUTERSد می له نیمایي راهیسې، د لیمان ډیری اوسیدونکي مجبور ول چې پرته د بريښنا ، بخارۍ یا روانو اوبو ژوند وکړي. په دې عکس کې یو سړی له یوه پمپ څخه اوبه راوباسي، شاته یې یو ویجاړ شوی کور دی.
انځور: Evgeniy Maloletka/AP Photos/picture alliance د خوراکي توکو له پاره په کتارونو کي دریدل
وروسته له هغه چې اوکرایني چارواکو د لیمان کنټرول ترلاسه کړ، دوی د ښار اوسیدونکو ته د خوراکي توکو او درملو ویش پیل کړ. خلکو د اړينو توکو ترلاسه کولو له پاره کتارونه جوړ کړي.
انځور: Metin Aktas/AA/picture allianceدلته د سولې په وخت کې یو ښوونځی جوړ شوی و. اوس د اوکراین بیرغ یو ځل بیا د ویجاړې شوې ودانۍ پر سر پورته دی. د سبق زده کړه باید نوره په ودانۍ کې ترسره نه شي.
انځور: Metin Aktas/AA/picture alliance د سپتمبر په نیمایي کې لیمان ته نږدې د دروبیشیو په کلي کې سخته جګړه پیل شوه. د کلي یو اوسیدونکی له خپل موټرسایکل سره د یوې ویجاړې ودانۍ څخه تیریږي.
انځور: Leo Correa/AP/picture allianceد اوکراین ټانکونه - يقيني بريا
د سپتمبر په نیمایي کې، اوکراین د خارکیف سره نږدې یو بریالی برید پیل کړ او د سیمې ډیره برخه یې بیرته ونیوله. د څارونکو په وینا، د اوکراین پوځ په جګړه کې ستراتیژیک ابتکار ترلاسه کړ. د سپتمبر په ۱۴ د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي سیمې ته سفر وکړ.
انځور: Metin Aktas/AA/picture alliance ازیوم: د ډونباس لپاره هیڅ اکمالات نشته
ایزیوم د اپریل په لومړیو کې د روسیې لخوا نیول شوی و. د سپتمبر په میاشت کې تر آزادۍ پورې، ښار د ډونباس په محاذ کې روسیې سرتیرو ترينه د اکمالاتو له پاره د یوې مهمې اډې په توګه کار اخيسته. په عکس کې یو څو پوړیزه استوګنځی ښکاري چې د مرميو په واسطه په بشپړه توګه ویجاړ شوی.
انځور: Sofia Bobok/AA/picture allianceد اوکرایني چارواکو په وینا، د روسیې تر اشغال وروسته په ایزیوم کې په سلګونو د ناپيژندل شویو مړو قبرونه وموندل شول. د دغو ښخ شویو ځینی پاتې شونو کې د شکنجو نښې ښکاری. ملګرو ملتونو خپل کارکونکو ته دنده سپارلي، چې په ایزوم کې ډله ایز قبر ته ورشي.
انځور: Gleb Garanich/REUTERSپه جګړه کې زیاتې زیربناوې هم ویجاړې شوې. په ایزوم کې یو پل جوړ شوی ترڅو په موقتي توګه د ویجاړ شوي پل ځای ونیسي.
انځور: Francisco Seco/AP/picture alliance/dpaد ایزیوم آزاد شوي ښار اوسیدونکي هڅه کوي په سختو شرایطو کې ژوند وکړي: پرته له بریښنا ، ګاز او د څښاک له اوبو. ډیری کورونه او ښاري زیربناوې د توغندیو له امله ډیر زیانمن شوي دي.
انځور: Metin Aktas/AA/picture allianceد اوکراین د نورو ښارونو د خلکو په څیر چې د روسیې له ښکيلاک څخه آزاد شوي، د ایزوم اوسیدونکي د رضاکارانو له خوا راوړل شوي خواړه په مننې سره مني.
انځور: Francisco Seco/AP/picture allianceد ایزیوم ځینې اوسیدونکي د روسیې د پوځ له خوا جوړې شوي سرپناوې له مینځه وړي.دوی د دغو سرپناو له لرګيو څخه د خپلو کورونو د تودولو له پاره استفاده کوي.
انځور: Gleb Garanich/REUTERSد خیرسون په څير د خارکیف په سیمه کې هم د روسیې زیات ویجاړ شوي پوځي تجهیزات پاتې دي. انځور د خارکیف- ایزیوم پر سړک د اوکرایني ځواکونو له خوا ویجاړ شوي روسي ټانکونه ښيي. خو د روسي پوځیانو اوسنی زیاتوالی د اوکراین پر پوځ یو ځل بیا فشارونه زیاتوي.
انځور: Francisco Seco/AP/picture alliance