د تلګراف د یوه رپوټ پراساس د هسپانیې یو تحقیقاتي ټیم د بارسلونا او مادرید په تر ۲۰۰۰ اضافه د پاخه عمر لرونکو کسانو باندي تجربې وکړې او د خپلو تحقیقاتو په نتیجه کي یې اعلان وکړ چي هغه کسان چي د شنې او تکي سپیني رڼا، لکه ال اي ډي، د لپټاپ، موبایل، تېبلیت او یا سکرین له نور سره تر حده ډیر تماس لري، تر نورو کسانو یې په سرطان د اخته کیدو احتمال ۶۰ فیصده ډیر دی.
د زړه په باب تحقیقاتو تردې دمخه په اثبات رسولې وه، چي دغه ډول رڼاوي د خوب د خرابیدو او چاغۍ سبب کیږي، خصوصأ هغه کسان چي د شپې کارونه کوي د پروستات او سینې د سرطان خطر یې لوړیږي. په شپه کي شنه او تکه سپینه رڼا د صحي جهاني سازمان لخوا پخوا لا د سرطان رامنځته کونکي مادې په حیث معرفي سوې وه. داسې قوي علمي شواهد وجود لري، چي ښکاره کوي، هغه کسان چي په شپه کي د نور سره ډیر تماس لري، تومورونه په اسانۍ سره پکښي جوړیږي او تشکیلیږي.
د محقیقینو په خبره په شپه کي د نور سره ډیر تماس نیول، په خاص ډول آبي رڼا سره، کیدلای سي د ملاتونین ترشح او تولید راکم کړي. البته دا د نور په شدت او د هغه امواجو په اندازې پوري هم اړه لري. ملاتونین یو ډول هورمون دی، چي په مغز کي د پینه آل غُدې په واسطه ترشح کیږي او ترشح یې د خوب او بیدارۍ د دایرې د جریان تنظیمولو دپاره ډیره مهمه ده.
د ملاتونین ترشح او تولید د ماښام د ۸ بجو څخه شروع او د نیمي شپې پر ۳ بجو باندي خپل اوج ته رسیږي. د طبیعي ملاتونینو لږ مقدار کیدلای سي، د انساني دفاعي سیسټم خراب او د سرطان تحریکونکي سیتوکین مادې د تحریک سبب وګرځي.
ملاتونین د انتي اوکسایډ یو ډول دی، چي کیدلای سي د سرطان د مختلفو ډولونو، لکه د معدې او کولمو د سرطان د مخنیوی او علاج سبب وګرځي او هم د سرطان د کیمو تراپي سره حساسیت ښه کړي.
د دغه انځوريز البوم ليدل او معلومات به له ګټې خالي نه دي:
کوم خواړه روغتیا ته ګټه او کوم زيان رسوي؟
د کارپوهانو پر وينا د سرطاني ناروغيو له کبله مړینه ناسالمې تغذيې له وجې ده. دا چې کوم ډول خواړه د انسان د سلامتيا له پاره ګټه لري،هغه موضوع ده چې پرې مفصل بحث لرو.
له شونډ څخه ګټه اخستل د سرطان ناروغانو له پاره ښه درملنه کيداي شي. بې شميره علمي څيړنې د سرطان ناورغۍ په درملنه کې له شونډو څخه ګټه اخيستني باندې ټينګار کوي. د هغې له جملې څخه د سینو، سږي، اينې، پروستات او معدې سرطان.
انځور: Colourbox/Tetiana Vitsenko
شين چاي
شین چاي د پلې فنول په نامه له بې شميره موادو څخه ډک دي چې څښل يې په سرطان له اخته ناروغانو سره مرسته کوي او د سرطاني ککړو حجرو او تمورونو په له منځه وړلو کې اغيز لري. په ځينو علمې څيړنو کې راغلي چې شين چای د زړه ناروغيو او دغه راز د انسان په بدن کې د سګريټو څکولو له کبله ناوړه اغيز په مخنيوي کې مهم رول لري.
انځور: picture alliance/dpa
شۍن ګلپې
شین ګلپي په هغو شنو ترکاريو پورې تړاو لري چې پکي پراته ويټامين د سرطاني ناروغيو په درملنه کي خاص اغيز لري. په اونۍ کې دوه درې ځله د شين ګلپي خوراک د سينې او مثانی سرطان د اخته کيدو په مخنيوي کي څرګند اغيز لري. دغه ترکاريو خوراک د سرطاني حجرو او ناروغيو د مخنيوي سبب کيږي.
انځور: AP
کب کي موجود ويټامين D
تازه کب د اميګا ۳ غوړي لري چې د انسان په پوست کې د التهاب مخه نيسي، په خاصه توګه لکه د ډير غوړ لرونکي آزاد کبان چې ډير زيات ويټامين D لري. کارپوهانو په خپلو څيړنو کې وکړای شول چې د۲۰ډوله سرطاني ناروغيو په درملنه کي د ويټامين D مثبت اغيز ثابت کړي. له ډيرو بې شميره مطالعو او څيړنو څخه دا جوتيږي چې د انسان په بدن کې د ويټامين D شتون د سرطاني ناروغيو، په درملنه کې ډيره مرسته کوي.
انځور: Colourbox
هر ډول رومي
د روميانو خوړل که هر څومره ډير وخوړل شي، په خام او پاخه ډول، ډير ګټور دي. روميان له معدني توکو څخه ډک دي چې منظم ډول خوراک يې په بدن کې د سرطان پر وړاندي د حجرو پياوړي کيدل دي. د هاروارد د طب پوهنتون د خپرو شويو څيړنو له مخې د روميانو خوراک کولای شي چې د پروستات سرطان ناروغۍ ګواښ له ۲۱ نه تر ۳۴ پورې کم کړي.
انځور: Colourbox/M. Bell
اوږه د سرطان پر وړاندي معجزه
اوږه د اسید آمينه آلين په نامه درملو خواص لري چې يوازي د سرطان اخته کيدلو مخه نه نيسي، بلکې د انسان په بدن کې د نورو ناروغيو پر وړاندې د محافظتي سيستم د پياوړتيا سبب هم کيږي. دغه ماده پر سرطانی حجرو نښلي او پرته له دې چې نورو سالمو حجرو ته تاوان ورسوي هغه له منځه وړي.
انځور: Colourbox
حبوبات په خپلو خوراکي توکو کي ځای کړئ
دال له هغه حبوباتو څخه دي چې پخول يې هم په اسانۍ سره کيږي او په خاصه توګه د کولمو درد په کمښت کي مرسته کوي. له همدې کبله دال په هغو خوراکي توکو پورې تړاو لري چې خوړل يې د سرطان ناروغۍ په مخ نيوي کي کيدای شي اغیزناک وي. بيا په خاصه توګه د غذاي لوړ کيفيت څخه هم برخه من دي.
انځور: pa/Dinodia Photo Library
کورکمن د سرطان ضد درمل
نن ورځ کورکمن د سرطان ضد مشهور درمل ګڼل کيږي او پکي د کورکومين مادې د شتون له کبله دې چې روغتيا بښونکي اغیز لري. کورکمن د سرطاني حجرو د ودې مخه نيسي او د هغوی له منځه تلو سبب کيږي. په خوراکي توکو کي د دغه ژړي مادي ګډول د انسان بدن پياوړې کوي او د تومورونو پر وړاندي ځواک پيدا کوي. په خاصه توګه بيا له تورو مرچو سره يې اغيز زياتیږي.
انځور: picture-alliance/Arco Images GmbH
سرطاني خوراکي توکې
ډيرو څيړنو جوته کړې ده چې بوره د سرطاني حجرو سرچينه ده. د سپينې شکري خوراک د انسان د بدن کلسیم له منځه وړي او په بدن کي د التهاب سبب کيږي. په معده او د زړه په ناروغيو کي د سپينې شکرې اغيز ګڼل کيږي.
انځور: picture-alliance/dpa/J.Kalaene
سپين اوړه
د سپينو وړو څخه پاخه شوي خوراکی توکي لکه سپينه ډوډۍ او نورپه اوږده موده کې کولاي شي د انسان د روغتیا له پاره په زيان تمامه شي. دغه غذايي توکې په ځينو حالاتو کې د سرطان د ناروغۍ سبب هم کيږي. د وروستيو څيړنو له مخې د تصفيه شویو اوړو څخه په خوراکي توکو کې کار اخيستل په ښځو کې د سیني سرطان پر رنځ د اخته کيدو خطر تر۲۲ سلنه پورته کړې دې.
انځور: Zbyszek Nowak/Fotolia
سره غوښه
د سرطان د نړيوال څيړنيز مرکز کارپوهانو چې په محافظوي نړيوال سازمان پوري تړاو لري، د کولمو په سرطان کي د سرې غوښې ښکاره نښې ليدلي او دغه راز په ډير اټکل سره د پروستات او معدې سرطان ترينه رامنځ ته کيږي.