دغه راز، د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د پاسپورت مودې غځولو بیه ۲۰ ډالره ټاکلې او ویلي یې دي، چې دغه طرحه به د روان کال د زمري له ۲۷ نیټې پلې شي.
د طالبانو د باندنیو چارو وزارت ویاند حافظ احمد ضیا تکل پر خپل ټویټر لیکلي: «دغه طرحه له افغانستانه بهر د افغانانو اقتصادي ستونزو ته په کتو او د بهرنیو چارو، کورنیو چارو او مالیې وزارتونو په وړاندیز د ریاست الوزرا له لوري تائید شوې ده.»
د پاسپورتونو د بیو کمول یوازې په هغو هيوادونو پورې محدود دي، چې سفارتونه او قونسلګرۍ یې د طالبانو حکومت د باندنیو چارو وزارت ته سپارل شوي او د دوی تر بیرغ لاندې فعالیت کوي.
په دې اړه خلک څه وايي؟
په همدې حال کې یو شمېر هغه افغانان چې له هېواده بهر اوسېږي د پاسپورتونو د نویو بیو په اړه بېلابېل نظرونه لري.
په ایران کې مېشت افغان کډوال فرهاد اماني دویچه ویله ته وویل: «زه څو ورځې مخکې مشهد کې د افغانستان قونسلګرۍ ته لاړم، کارکوونکیو یې وویل، په لومړي قدم کې محصلینو او ماشومانو ته پاسپورتونه ویشي او نورو خلکو ته به وروسته وویشل شي.»
اماني له طالبانو غواړي چې د پاسپورتونو د وېش پر مهال دې د بې نظمۍ او ناوړه ګټې اخستنې مخه ونیول شي. په ایران کې یو بل افغان کډوال فرزاد رسولي وايي، د پاسپورټ نوې ټاکل شوې بیه لوړه ده او دوی یې نه شي پرې کولی.
هغه دویچه ویله ته وویل: «زه پنځه بچیان لرم او ټول نویو پاسپورټونو ته اړتیا لري. طالبانو د هر پاسپورت بیه ۱۲۰ ډالر ټاکلې، په دې بې کارۍ او د پیسو نشتوالي کې زه څرنګه د خپلو بچیانو د پاسپورتونو له پاره ۶۰۰ ډالر پیدا کړم؟ دا ملا ماتوونکې ده.»
دا افغان کډوال له طالبانو غواړي، چې د پاسپورتونو پر نویو بیو دې له سره غور وکړي.
په تېرو دوو کلونو کې په افغانستان کې دننه د طالبانو ادارې له لوري د پاسپورتونو د ویش درېدو، په دغې پروسه کې پر بې نظمۍ، بډو او رشوت افغانانو ګڼ شکایتونه کړي دي.
«افغانان کومو ۲۳ هيوادونو ته بې مخکنۍ ويزې سفر کولای سي؟»
د «پاسپورټ اينډکس» وېبپاڼي د ليسټ له مخي د افغانستان پاسپورټ له ۹۴ هيوادونو په پاسپورټونو کي تر ټولو آخري مقام لري. افغانان و ۲۳ هيوادونو ته بې مخکنۍ ويزې سفر کولای سي. دغه هيوادونه په دغه انځوريز راپور کي وپېژنئ:
انځور: Alexandr Blinov/Fotolia۲۳ هيوادونو ته بېله مخکنۍ ويزې د سفر امکان
په دغه انځوريز راپور کي ښودل سوي معلومات له «پاسپورت اينډکس ټکی آرګ» څخه د ۲۰۱۷ کال د جنورۍ په ۱۴مه اخيستل سوي. ياده منبع ۲۳ هيوادونه يادوي چې افغانان ورته مخکنۍ ويزې ته اړتيا نه لري. خو د ۲۰۱۶ کال د نوامبر په ۳۰مه نېټه د «تليګراف» بريتانوۍ آنلاين رسنۍ او د ۲۰۱۶ کال د مارچ په ۱۱مه د «زيوډ ډويچه» آنلاين پاڼي ۲۵ هيوادونه ياد کړي ول چي پر افغان پاسپورټ ورته بېله مخکنۍ ويزې سفر کېدلای سي.
انځور: Alexandr Blinov/Fotoliaبنګله دېش ـ آسيا ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: Getty Images/AFP/STRکمپوديا ـ آسيا ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: picture alliance/Robert Harding/S. Deeکاپ ورد ټاپو ـ افريقا ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: Reutersکومور ټاپو ـ افريقا ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: APجيبوتي ـ افريقا ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: SIMON MAINA/AFP/Getty Imagesدومينيکا ټاپو ـ کاريبي سمندر ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: APګينيا بيساو - افريقا ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: DW/B. Darameمراکش ـ افريقا ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: DWمدګسکار ـ افريقا ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: picture-alliance/dpa/ Guichaoua Yann-AGF/Bildagentur-onlineمالديپ ـ هندی سمندر ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: APموريتانيا ـ افريقا ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: picture-alliance/dpaنیکاراگوا ـ منځنۍ امريکا ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: picture-alliance/dpaد ساموا آزاد دولت ـ آرام سمندر ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: XL Catlin Seaview Surveyسیشل ـ هندی سمندر ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: Fotolia/Unclesamختيځ تيمور ـ آسيا ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: imagoتووالو ټاپوګان ـ آرام سمندر ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: CC/blogtrottersیوگانډا ـ افريقا ـ افغان پاسپورټ ته پر سرحد ويزه
انځور: picture-alliance/dpa/S.Diggeسینټ وینسینټ و گریناډائنز ـ کاريبي سمندر ـ ويزه نه غواړي
انځور: picture alliance/blickwinkel/M. Lohmannهايتي ـ کاريبي سمندر ـ ويزه نه غواړي
انځور: picture-alliance/AP Photo/D. Nalio Cheryد ميکرونيسيا متحده ايالات ـ آرام سمندر ـ ويزه نه غواړي
انځور: picture-alliance/robertharding/M. Runkelموزمبيق ـ افريقا ـ ويزه نه غواړي
انځور: DW/B. Jequeteد پالاؤ جمهوريت ـ آرام سمندر ـ ويزه نه غواړي
انځور: DPA