د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت نن دوشنبه د نومبر ۱۱مه اعلان وکړ چې د هندوستان په ممبئي ښار کې د افغانستان په قونسلګرۍ کې د پاسپورټ د وېش لړۍ پيل شوې ده. د طالبانو حکومت دغه اعلان، تېره اوونۍ کابل ته د یوه هندي چارواکي تر سفر او طالب چارواکو سره د هغه تر کتنې وروسته کوي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت په یوه اعلامیه کې راغلي دي چې دغه وزارت د دغې ډلې د رهبر د فرمان پر اساس، په ممبيي کې د افغانستان قونسلګرۍ ته سپارښتنه کړې ده، تر څو د افغان مهاجرو، محصلینو او سوداګرو د اړتیاو د حل له پاره د پاسپورټونو د وېش لړۍ پیل کړي.
د دغه وزارت مرستيال ویاند، حافظ ضیاء احمد تکل وویل: «هغه هېوادوال چې د پاسپورټونو موده ېې بشپړه شوې او یا پاسپورټ نه لري، کولی شي له معتبرو اسنادو سره قونسل ګرۍ ته مراجعه وکړي او د پاسپورټ د ترلاسه کولو له پاره خپل درخواست ثبت کړي.»
دغه خبر، افغانستان ته د هندوستان د بهرنیو چارو وزارت د یوه چارواکي جي پي سینګ، تر سفر شاوخوا یوه اوونۍ وروسته خپريږي. یاد هندي چارواکي تېره اوونۍ د طالبانو د دفاع او بهرنیو چارو له وزیرانو سره وکتل.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د معلوماتو پر اساس، هندي چارواکي د طالبانو د بهرنیو چارو له سرپرست وزیر سره د هند او افغانستان ترمنځ پر اقتصادي اړيکو او همدارنګه دواړو هېوادونو تر منځ د خلکو د تګ راتګ له پاره د سهولتونو پر برابرولو خبرې کړې وې.
آیا هندوستان د طالبانو ديپلومات مني؟
هندي ورځپاڼې «سنډې ګارډین» رپوټ ورکړی دی چې طالبانو اکرام الدین کامل، د ممبيي ښار له پاره د خپل ديپلومات په توګه معرفي کړی او نوی ډېلی پر دغه غوښتنليک د کتنې په حال کې دی. د دغې ورځپاڼې د رپوټ پر اساس، هندوستان به دغه اقدام د کابل او نوي ډيلي تر منځ د ډيپلوماتيکو اړیکو د بهبود د یو ګام په توګه ترسره کړي.
که څه هم هندي چارواکو لا تر اوسه په دې هکله څه نه دي ويلي، خو یادې ورځپاڼې زیاته کړې ده چې د هند حکومت به په احتمال سره د طالبانو معرفي کړی ديپلومات ومني.
د همدې ورځپاڼۍ د معلوماتو له مخې، اکرام الدین کامل په هندوستان کې لوړې زدکړې کړي او د سويلي آسیا له پوهنتونه دوکتورا ترلاسه کړې ده. طالبانو هغه د ممبيي د مرستيال قونسل په توګه معرفي کړی دی. کامل د افغانستان د مخکني حکومت تر سقوط وروسته کابل ته ستون او د طالبانو د بهرنیو چارو له وزارت سره يو ځای شوی دی. سرچينو سنډې ګارډین ته ويلي دي چې هغه اوس په یوه عادي پاسپورټ ډيلي ته تللی دی.
د هندوستان حکومت او د طالبانو ادراې ویندویانو تر اوسه د دغه ديپلومات د معرفي کېدو په هکله څه نه دي ويلي.
هندوستان له طالبانو سره چې له څه باندې درو کلونو راهېسې پر افغانستان حاکم دي، رسمي ديپلوماتيک تعاملات نه دي لرلي او په کابل سفارت کې هم یوازې یو «فني ټيم» حضور درلودلی دی.
یادي هندي ورځپاڼې زیاته کړې ده چې د طالبانو د یوه استازي منل، هندوستان ته فرصت په لاس ورکوي تر څو له خپلو ګټو او هندي پروژو محافظت وکړي او د طالبانو تر کنټرول لاندې افغانستان سره یوه ارتباطي لیکه ولري.
تر اوسه يوه هيواد هم د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی، خو ځيني ګاونډي او د سيمې هېوادونه له دغې ادارې سره ديپلوماتيکې اړيکي لري او د طالبانو له خوا معرفي کړل شوي ديپلوماتان ېې منلي دي.
ش ا(دویچه وله د) /م.ک.ص/ن.ز.
له آرشیف څخه:
د ۲۰۲۲م کال له پاره د نړۍ تر ټولو پياوړي پاسپورټونه
د هېنلي پاسپورت اندکس وېبپاڼې د ۲۰۲۲م کال له پيل سره سم د ۱۹۹ هيوادونو پاسپورتونه ارزولي دي چې پرې څومره هيوادونو ته بې له وېزې سفر کيدلای شي. دا چې افغانستان او ګاونډي هيوادونه یې کوم ځای لري، دلته يې وګورئ:
انځور: Fotolia/chrisdorney
۱۰ مقام ـ سلوانیا، لاتویا او استونيا (۱۸۱ هيوادو ته بې وېزې)
د دغو درو هیوادونو پاسپورت لرونکي کولی شي، بې له کومې مخکینۍ ویزې ۱۸۱ هیوادونو ته سفر وکړي.
انځور: picture alliance/dpa
۹ مقام ـ سلواکيا او لیتوانیا (۱۸۲ هيوادو ته بې وېزې)
دوه اروپايي هيوادونه سلواکيا او ليتوانيا لسم ځای لري او پاسپورټ لرونکي يې ۱۸۲ هيوادونو ته بې له مخکنۍ ويزې سفر کولای شي.
انځور: Fotolia/whitelook
۸ مقام ـ هنګري او پولنډ (۱۸۳ هيوادو ته بې وېزې سفر)
د هنګري او پولنډ هیوادونو وګړي، ۱۸۳ هيوادونو ته بې له مخکنۍ ويزې سفر کولای شي.
انځور: AP
۷ مقام ـ آسترالیا، کاناډا، چک جمهوریت، یونان او مالتا (۱۸۵ هيوادو ته بې وېزې سفر)
د آسترالیا، کاناډا، چک جمهوریت، یونان او مالتا هیوادونو پاسپورټ لرونکي کولای شي چې ۱۸۵ هيوادونو ته بې له دې چي مخکې له مخکې يې ويزه ولري سفر کولای شي.
انځور: picture-alliance/All Canada Photos
۶ مقام ـ بیلجیم، نیوزیلنډ، ناروې، سویس، بریتانیا او امریکا متحده ایالات (۱۸۶ هيوادونو ته بې وېزې سفر)
د غو شپږو بیلجیم، نیوزیلنډ، ناروې، سویس، بریتانیا او امریکا متحده ایالات په ګډه اووم مقام خپل کړی دی او پاسپورت لرونکي يې بې له مخکنۍ ويزې ۱۸۶ هيوادونو ته سفر کولای شي.
انځور: Getty Images/AFP/P.J. Richards
۵ مقام ـ آیرلنډ او پورتګال (۱۸۷ هيوادونو ته بې وېزې سفر)
آیرلنډ او پورتګال بیا په دغه نوملړ کې پنځم ځای لري او اتباع یې کولی شي پرته له کومې مخکینۍ ویزې ۱۸۷ هیوادونو ته سفر وکړي.
انځور: imago/AFLO/blickwinkel
۴ مقام ـ اتریش، ډنمارک، فرانسه، سويډن او هالنډ (۱۸۸ هيوادونو ته بې وېزې سفر)
د دغو پنځو هيوادونو تابعيت او پاسپورت لرونکي کولای شي چې ۱۸۸ هيوادونو ته بې له ويزې سفر وکړي. تر دې دمخه کال کې فرانسې او سویس ۶ مقام درلود.
انځور: dapd
۳ مقام ـ فنلنډ، ایټالیا، لوګزامبورګ، او هسپانیا (۱۸۹ هيوادونو ته بې وېزې سفر)
دغه څلور هیوادونه فنلنډ، ایټالیا، لوګزامبورګ، او هسپانیا بیا د سږني شاخص په لومړۍ ربع کې دریم مقام لري او اتباع یې ۱۸۹ هیوادونو ته کولی شي بې له ویزې سفر وکړي.
انځور: Alfonso de Tomás/Fotolia
۲ مقام ـ آلمان او سويلي کوريا (۱۹۰ هيوادونو ته بې ويزې سفر)
سويلي کوريا او آلمان د اعتبار لرلو له مخې د قوي پاسپورتونو په دغه سيالي کي دويم مقام خپل کړی او وګړي يې ۱۹۰ هيوادونو ته بې له مخکینۍ ویزې سفر کولای شي. تر دې دمخه آلمان په دغه نوملړ کې دریم ځای درلود.
انځور: Getty Images/M. Cardy
۱ مقام ـ جاپان او سنګاپور (۱۹۲ هيوادو ته بې ويزې سفر)
جاپانيان کولای شي چې ۱۹۲ هيوادونو ته بې له مخکنۍ ويزې سفر وکړي. جاپان تیر ځل هم په دغه مقام وو او دا ځل سنګاپور له دوهم مقام څخه د جاپان ترڅنګ لومړی ځای خپل کړی دی. جاپان د نړۍ له اکثرو هيوادونو سره ښې اړيکي لري او له دې کبله يې وګړو ته حتی بې له ويزې په اکثرو هيوادونو کې ښه راغلاست ويل کيږي.
انځور: imago/AFLO
۸۴ مقام ـ هند، موریتانیا او تاجیکستان (۵۹ هيوادو ته بې ويزې سفر)
د دغو درو هیوادونو اتباع د نړۍ ۵۹ هيوادونو ته بې له ويزې سفر کولای شي، خو تر دې دمخه کال کې هند په دغه نوملړ کې ۹۰ مقام درلود.
انځور: Fotolia/Arvind Balaraman
۱۰۱ مقام ـ ايران او د کانګو دیموکراتیک جمهوریت (۴۲ هيوادو ته بې ويزې سفر)
د دغو درو هیوادونو وګړي و ۴۲ هيوادونو ته بې له مخکنۍ ويزې سفر کولای شي.
۱۰۸ مقام ـ پاکستان (۳۱ هيوادونو ته بې ويزې سفر)
د پاکستان وګړي ۳۱ هيوادونو ته بې ويزې سفر کولای شي او په دې توګه د دغه هيواد پاسپورت هم په دغه نوملړ کې د وروستیو څلورو هیوادونو په ډله کې دی.
د دغې ارزونې له مخي د افغانستان پاسپورټ د نړۍ تر ټولو کمزوری پاسپورټ دی چې پرې يوازې ۲۶ هيوادونو ته بې له مخکنۍ ويزې سفر کيدلای شي. خو په افغانستان کې لا هم د تیر حکومت پاسپورتونه ویشل کیږي. تر افغانستان دمخه په ترتیب سره عراق او سوریه دي.
