فرانسه ولي د کرونا واکسين جوړولو په برخه کي په خښم ده؟
۱۳۹۹ اردیبهشت ۲۵, پنجشنبه
په نړۍ کي کرونا ويروس ته د واکسين جوړولو هڅي شپه او ورځ رواني دي. د فرانسې يو شرکت چي په دې برخه کي مخکښ گڼل کيږي، د امريکا په اړه څه ويلي دي چي پاريس ورته په خښم دی؟
اعلان
کرونا ويروس ته د واکسين جوړولو پر سيالي، د اروپا او امريکا متحده ايالاتو ترمنځ د نوو ناراحتيو سبب سوې ده. د فرانسې حکومت د دغه هيواد د يوه شرکت د مشر څرگندونو ته په خښم سره غبرگون ښوولی دی.
کرونا ته د واکسين جوړولو په برخه کي د فرانسې د سانوفي په نوم دارو-درمل جوړولو شرکت مشر پاول هودسن د چهارشنبې په ورځ ويلي ول چي د واکسين د ترلاسه کيدو په صورت کي به لومړی امريکا متحده ايالاتو ته هغه صادر سي، ځکه امريکا «پر ځان باندي خطر منلی دی».
هودسن د بلومبرگ په نوم خبري آژانس سره د خپلي پريکړي په اړه ويلي دي: «امريکا متحده ايالات د مخکي تر دمخه خريدارۍ حق لري، ځکه هغوی د خپلو وگړو د ساتني له پاره پانگونه کړې ده.»
د سانوفي شرکت د مشر دې څرگندونو ته د فرانسې د اقتصاد او مالي چارو سکرتري اگنس پانيرونيکه، سخت غبرگون ښوولی دی. هغې ويلي دي: «دا به موږ ته د منلو نه وي چي يو يا بل هيواد په مالي پلمې سره لومړی د لاسرسي امتياز ولري.»
د ياد شرکت د مشري څرگندوني ځکه په پاريس کي د خښم لامل سوي دي چي د فرانسې دولت دغه شرکت ته په تيرو کلونو کي په لسونو ميليونو يورو د تحقيق له پاره ورکړي وې.
د درمل جوړولو دغه شرکت بيا د پاريس تر غبرگون وروسته کوښښ کړی دی چي خپلي څرگندوني روښانه کړي. اوس ويل سوي دي چي هغه توليد چي په امريکا متحده ايالاتو کي کيږي دغه هيواد ته پکښې لومړيتوب ورکول کیږي او د توليد پاته ظرفيتونه به د نړۍ نورو هيوادونو ته ځانگړي سي.
د بدن دفاعي سیستم له پاره د ویټامن سي ارزښت
نړۍ د کرونا له وبا سره مخامخ ده، داسې یوه وبا چې پر وړاندې یې نه درمل او نه هم واکسین جوړ شوی او یوازې د بدن دفاعي سیستم یې پر وړاندې مبارزه کوي. د بدن د دفاعي سیستم د غښتلي کولو له پاره ویټامین سي څومره ارزښت لري؟
انځور: picture-alliance/Zoonar/D. Freigner
ما نوش جان کړه!
زیاتره تي لرونکي حیوانات کولی شي چې ویټامین سي سنتز کړي یعنې په خپله یې تولید کړي، خو انسانان بیا دغه کار نه شي کولی. موږ باید د بدن د اړتیا وړ ویټامینونو د خوړو له لارې ترلاسه کړو. ویټامین سي په کیوي، نارنج، مالټه او د غنچه یي کلم [کرم]، بروکلي او دلمه مرچو کې موندل کیږي. له بده مرغه سبزیجات د تودوخې پر وړانډې حساس دي نو له دې کبله د پخلي پر مهال باید له پامه کار واخیستل شي.
انځور: picture-alliance/Zoonar/S. Schnepf
د بدن له پاره د ویټامین سي ارزښت
ویټامین سي داسي شی نه دی چې ووایو «ښه ده چې لږ خو باید ولرو»، بلکې دغه ویټامین د ډیر عمر لرونکو کسانو، ناروغانو او هغو کسانو له پاره چې غوښه نه خوري، ډیر مهم دی. ویټامین سي د ټولو انسانانو په بدن کې په یوه ډول عمل کوي او ارزښت یې هم په ټولو کې یو شان دی. ویټامن سي بدن ته انرژي نه ورکوي، بلکې د دفاعي سیستم د غښتلي کولو او د سلولونو د سوځیدو او جوړیدو په پروسه کې ډیر مهم نقش لوبوي.
انځور: picture-alliance/dpa/F. Gabbert
انټي اوکسیډونه او د آزادو راډیکالونو له منځه وړل
انټي اوکسیډونه په خوړو کې مغذي مواد دي. ویټامین سي د یوه انټي اوکسیډونه په توګه، د اکسیجن د آزادو راډیکالونو زیانونه را ټیټوي. دغه راډیکالونه په بدن کې د سلولونو د جوړیدو او سوځیدو د طبیعي پروسې په پایله کې رامنځ ته کیږي. په دې ترتیب سره، د تنباکو په څیر عناصر په بدن کې په چټکۍ سره د اوکسیډیشن سبب ګرځي او په پایله کې یې آزاد راډیکالونه هم جوړیږي. دغه مسئله، په بدن کې ویټامین سي ته اړتیا ډیروي.
انځور: picture-alliance/dpa/W. Rothermel
د انزایمونو د فعالیت له پاره ځمکني توت
په ځمکني توتو یا سټرابیري کې شته ویټامین سي نه یوازې بدن د اکسیجن د آزادو راډیکالونو پر وړاندې خوندي ساتي، بلکې په دغه میوه کې موجود ویټامین سي په بدن کې د مختلفو انزایمونو لکه د پروتینونو د ترکیب له پاره یو اساسي فکتور شمیرل کیږي. نو کله چې زخمونه ژر نه رغیږي، ښايي دلیل یې په بدن کې د ویټامین سي کمښت وي.
انځور: picture-alliance/dpa/F. Rumpenhorst
د میوو له لارې له ناروغیو سره مبارزه
د دې له پاره چې د انسان بدن د عفونتونو یا ناروغیو پر وړاندې ښه مبارزه وکړي، بدن ویټامین سي ته ضرورت لري. ویټامین سي د انټي اوکسیډانټ په توګه نه یوازې د سلولونو د ساتنې دنده لري، بلکې د عفونتونو پرمهال هم د بدن ساتنه کوي. دغه کار د دې سبب ګرځي چې دفاعي مهاجرې حجرې یا په اصطلاح نوتروفیلونه په بدن کې د عفونت سیمې ورتګ ته متحرکې شي او د میکروب پر وړاندې مبارزه وکړي.
انځور: picture-alliance/Panther Media/R. Tsubin
وقایه او د ځان ساتنه
د ویټامین سي شدید کمښت کولی شي چې د السکوربوت وژونکې ناروغۍ سبب وګرځي چې له کبله یې زخمونه یا ټپونه ژر ونه رغیږي. دغه ناروغي د پوست د شینوالي، د ویښتو او غاښونو د زیانمنیدو او همدا راز د مفصلونو د درد سبب هم ګرځي. ورځ کې د ۱۰ ملي ګرامه ویټامین سي مصرف د دغه ناروغۍ پر وړاندې د بدن د غښتلی کولو له پاره کفایت کوي. ویټامین سي همدا راز د زړه د ناروغیو، د وینې د لوړ فشار او د مغزي سکتې خطر هم کموي.
انځور: picture-alliance/dpa/B. Pedersen
د بدن له پاره څومره ویټامین سي کفایت کوي؟
د مصرف کوونکو د محافظت د مرکز د معلوماتو پر اساس، د نارینه وو له پاره په ورځ کې ۱۱۰ملي ګرامه او د ښځو له پاره بیا ۹۵ ملي ګرامه ویټامین سي کفایت کوي. د اورګن د ایالتي پوهنتون څیړونکو د ډیر عمر کسانو ته په ورځ کې د ۴۰۰ ملي ګرامه ویټامین سي د مصرف سپارښتنه کړې ده. دغه اندازه ویټامین سي زیان نه لري او که چیرته په بدن کې یې کچه لوړه شي، د ادرار یا بولو له لارې بیرته دفع کیږي.
انځور: picture-alliance/dpa/R. Guenther
انځورونه1 | 7
سانوفي له اروپا څخه په سونو ميليونه يورو غواړي
د پنجشنبې په ورځ د ياد شرکت د فرانسې د ځانگي مشر اوليور بوگيلوت د شرکت دريځ روښانه کړه او زياته ئې کړه، که اروپايي ټولني د واکسين جوړولو په برخه کي د دوی د هڅي «همداشان موثر» مالي ملاتړ کړی وای، امريکا متحده ايالاتو ته به د احتمالي واکسين لېږولو په برخه لومړيتوب نه ورکول کيدلای.
هغه د فرانسې له يوه شخصي تلويزيون (BFMTV.) سره په خبرو کي زياته کړه: «امريکايان په دې وخت کي موثره دي.» هغه ويلي دي چي امريکا متحده ايالاتو ژمنه کړې ده چي په ميليونونو يورو ورکړي. هغه وويل چي اروپايي ټولنه بايد هم دغه شان موثره وي او له شرکت سره مرسته وکړي، څو دغه واکسين ته ډير ژر لاس رسی پيدا سي. موخه دا ده چي دغه واکسين فرانسې، اروپا او امريکا متحده ايالاتو ته پر يوه وخت په اختيار کي ورکړل سي.
له ټولي نړۍ څخه ۱۴۰ شخصيتونو په يوه ليک کي له ملگرو ملتونو څخه غوښتي دي چي په نړۍ کي دي ټولو انسانانو ته پر يوه وخت او په وړيا توگه واکسين په اختيار کي ورکړل سي. هغوی ليکلي دي چي اوس د دې وخت نه دی چي د شتمنو شرکتونو او دولتونو گټي د اړتياوو په مخکي سپر سي، اوس بايد ژوند وژغورل سي.
سانوفي (Sanofi) شرکت د روان کال له اپريل مياشتي راهيسي د بريتانيا د (GlaxoSmithKline) دارو جوړولو د شرکت سره په گډه د کرونا ويروس پرضد د واکسين جوړولو هڅي پيل کړي دي. دوی تر اوسه پوري لا پر انسانانو باندي واکسين نه دی آزمويلی او تمه کيږي چي د راتلونکي کال تر پایه پوري دي دغه واکسين اماده کړل سي.