له جنسي تيري قربانۍ سره په زور د واده جنجالي قانون
۱۳۹۵ آذر ۱, دوشنبه
په ترکیه کې د اردوغان ګوند له خوا پارلمان ته داسې یو نوی قانون وړاندیز شوی چې له مخې یې مجرم له هغې میرمنې سره چې له جنسي زورزیاتي سره مخامخ شوې وي، کولای شي واده وکړي. دغه نوی وړاندیز شوی قانون ډیر جنجالي دی.
اعلان
له استانبول څخه د جمعې په ورځ د نومبر میاشتې پر ۱۸ نیټه د آلمان خبري آژانس ته په رارسیدلو رپوټونو کې راغلي دي چې د دې قانون په تصویب سره به هغه کسان چې له ښځو سره یې جنسي زورزیاتی کړی، د ځانګړو شرطونو په پوره کولو سره کولای شي چې له سزا څخه د خلاصون له پاره له همدې میرمنو سره واده وکړي.
د حکومت اپوزیسیون او د ښځو د حقونو د دفاع سازمانونو د دغه نوي قانون پر وړاندیز نیوکې اوپرضد یې لاریونونه کړي دي. د ترکیې د ولسمشر ګوند یا د انصاف او پرمختګ ګوند د غړو له خوا پارلمان ته وړاندیز شوی نوی قانون د پارلمان له خوا په لومړۍ مرحله کې تصویب شوی دی. تر دې وروسته به د رواني نومبر میاشتې پر ۲۲ نیټه د ترکیې پارلمان دغه قانون ته په رسمي توګه د تائید یا رد رایه اچوي.
د ترکیې د سکولر سیاسي ګوندونو غړي چې د دغه قانون مخالفت کوي وايي چې دغه قانون په اصل کې جبري ودونو ته قانوني شکل ورکوي. دا په دې معنی ده چې د زورزیاتي ښکار میرمني په زوره له یو چا سره واده کولو ته اړي کیږي او کیدای شي په دې کسانو کې داسي نجوني هم وي چې د واده کولو قانوني عمر یې نه وي پوره کړی.
په ترکیه کې د بخښني نړیوال سازمان د یوې غړې، بیګم بسداس په دې هکله وايي: «دې ته ورته یو قانون د ۲۰۰۵م کال نه مخکې موجود وو. یعنې که چیرته یو څوک له جنسي زورزیاتي سره مخ شوی وي او له همدې کس سره واده وشي په دې کار سره دواړه کسان د جرم له سزا څخه خلاصیږي.»
د چارو د کارپوهانو په حواله د خلکو په کچه د دې نوي قانون یو بل منفي لوری دا هم دی چې د جنسي زورزیاتي زیاتره قرباني میرمني دي او د جرم ترسره کوونکی زیاتره نارينه وي. په دې توګه د جنسي تیري د قرباني شوي ښځي واده له مجرم سړي سره په دې معنی دی چې دې میرمنې ته د انصاف د ورکړې پرځای د ژوند تر پایه باید له مجرم کس سره ژوند وکړي.
د بخښني د نړیوال سازمان غړې، بیګم بسداس په حواله په ترکیه کې ښځو د دې راز قانون پر ضد له ډیر پخوا راهیسي هلې ځلې کولې چې میرمنې باید د مجرم د سزا د خلاصون له پاره ونه کارول شي.
که څه هم په ترکیه کې دغه نوی وړاندیز شوی قانون ډیر کړکیچن دی خو بیا هم د دې هیواد د ولسمشر اردوغان د ګوند غړي، لومړی وزیر اعظم بن علي یلدرم، په ټینګه ویلي دي چې په دې نوي وړاندیز شوي قانون سره به د جنسي زورزیاتي مجرمینو له پاره کومه عمومي بخښنه شتون نه ولري.
د آلمان خبري آژانس په حواله په ترکیه کې واک لرونکی ګوند وايي چې په دې قانون کې په واضح ډول راغلي دي چې دغه قانون په هغو حالاتو کې د عملی کیدو وړ دی چې د جنسي زورزیاتي په پیښه کې له زور څخه کار نه وي اخیستل شوی.
د ترکیې د عدليې وزیز بوزداګ، په حواله د پارلمان تر تائيد وروسته به په ترکیه کې کابو ۳۰۰۰ نارينه له دې قانون څخه برخمن شي.
نور مطالب:
په ترکيه کي پر همجنس بازانو باندي د پوليسو يرغل
د ترکيې د ښورښ ضد پوليسو د استانبول د ښاروال په لارښوونه د همجنس بازانو پر سوله ييز لاريون اوښکن گاز او ربړي مرمۍ اورولي او سره پاشلي ئې دي. د دغه يرغل دليل د «روژې مياشت» ښوول سوې ده چي دغه شان لاريون په روژه کي منع دی.
انځور: picture-alliance/abaca
د ترکيې پوليسو د همجنس بازانو پر يوه لاريون باندي په اوښکن گاز او ربړي مرميو سره يرغل کړی او په دې سره ئې لاريون سره پاشلی دئ.
انځور: picture-alliance/abaca
هر کال د جون مياشتي پر ۲۸ نېټه د نړۍ په يوشمېر هيوادونو کي همجنس بازان د خپلو حقونو له پاره سوله ييز لاريونونه کوي. انځور په استانبول کي د لاريون دئ.
انځور: picture-alliance/AA/H. Bagis
د استانبول په زرونو همجنس بازان او د هغوی پلويان د «کريستوفر استريت دې» په ورځ د نورو کلونو په شان په «تقسيم» ميدان کي سره راټول سوي ول.
انځور: picture-alliance/AA/H. Bagis
د همجنس بازانو په خبره د استانبول ښاروال وصاب شاهين بې له دې چي مخکي له مخکي اعلان وکړي، دغه لاريون ئې منع کړی دئ.
انځور: picture-alliance/dpa/T. Bozoglu
د استانبول ښار د دغه لاريون د منع کولو دليل د «روژې مبارکه مياشت» بللی دئ. خو د همجنس بازانو په خبره تيرکال هغه دغه ورځ په روژې مياشت کي وه ولي هيڅ ستونزه پېښه نه سوه.
انځور: picture-alliance/abaca/H. O. Sandal
همجنس بازانو په خپله فيسبوک پاڼه کي د ښاروال دغه کار «غير قانوني» بللی او له هغه څخه ئې غوښتي دي چي «د ترکيې اساسي قانون ته احترام ولري.»
انځور: picture-alliance/dpa/T. Bozoglu
پوليسو د تقسيم او استقلال ميدانونو ته ټولي تلونکي او راتلونکي لاري بندي او د لاريون کوونکو د سره پاشلو له پاره ئې د اوښکن گاز، ربړي مرميو او اوبو ماشولو ماشينانو څخه کار واخيست.
انځور: picture-alliance/abaca
د پوليسو له يرغل سره سم د تقسيم ميدان هټيوالو د خپلو هټيو دروازې را کش کړې او ميدان داسي بڼه غوره کړه لکه رخصتي چي وي. د عیني شاهيدانو په خبره ځينو هټيوالو همجنس بازانو ته په خپلو هټيو کي پناه ورکړه.
انځور: picture-alliance/abaca
په استانبول کي د ښورښ ضد پوليس د همجنس بازانو لاريون د سره پاشلو په حال کي. دوی اوښکن گاز او ربړي مرمۍ هم کارولې.
انځور: picture-alliance/AP Photo
ترکيه په سيمه کي يو له ډېرو لږو هيوادونو څخه دئ، چي همجنس بازي پکښې ممنوع نه ده.
انځور: picture-alliance/dpa/T. Bozuglu
د استانبول ښار وال ويلي دي چي دغه اقدام ئې ځکه وکړ چي دغه لاريون بې له اجازې جوړ سوی وو او د دې ويره هم وه چي نوري ډلي به يرغل پرې وکړي.