د پوتين په قول دواړه وړاندې شوي توغندي «نه ماتېدونکي» دي ځکه چې چټکتيا يې ډېره ده. د ويډيويي فلمونو د لارې د روسيې ولسمشر داسې يو اوبتل هم وښود چې په اتومي وسلو سمبالېدای شي. د ولسمشر پوتين په خبره دغه نوی سيستم «ډېر پياوړی» دی. خو پوتين وايي چې د دغو نويو وسلو جوړول يو اړخيز اقدام نه دی. د هغه په قول اوس «د روسيې د ستراتيژيکو راکټي سيستمونو خبره مطرح ده چې د راکټي دفاع له تړون څخه د امريکا متحده آيالاتو د يو اړخيز وتلو په غبرګون کې مو رامنځ ته کړي دي چې په حقيقت کې هغوی دغسې سيستمونه د متحده آيالاتو په خاوره او له خپلو پولو څخه دباندې هم لګولي دي.»
سره له دې د هغه په وينا کې په تاکيد سره د خپل قدرت او واک په اړه د شعور حس هم نغښتی و. پوتين د حاضرو کسانو د چکچکو په بدرګې سره وويل: «هيچا راسره خبرې نه کولې، هيچا راته غوږ نه نيو. خو اوس راته غوږ ونيسئ!»
له ګواښونو ډکې خبرې
پوتين سړي ته د ساړه جنګ وختونه ور په يادوي چې په ترڅ کې يې مسکو او واشنګټن د سترو قدرتونو په توګه د دوو مخالفو بلاکونو مشري کوله. يوې خوا ته د «وارسا تړون» و چې مشري يې ماسکو کوله. بلې خوا ته د هغه وخت د ناټو غړي هېوادونه ول چې واشنګټن يې په راس کې وه. د سياسي چارو شنونکې او خپرونکې، زوزانه شپان، دويچه ويله ته وويل چې د پوتين کلنۍ وينا هغې ته د وسلو په سر د سيالۍ هغه پخواني وختونه ورپه ياد کړل. د هغې په خبره: «اصلي دښمن يا مېرڅی د امريکا متحده آيالات دي. پوتين د لويديځ په وړاندې د ګواښ خبرې غوره کړې دي، چې مقصد يې دا دی: پخوا به مو خبرې نه اورېدې، خو اوس حد اقل راته غوږ ونيسئ.»
شکونه او نيوکې
د امريکا له متحده آيالاتو څخه ځينې څرګندونې هم سوړ جنګ او د وسلو په سر د سيالۍ وختونه په ياد راولي. کله چې پېنټاګون يوه مياشت مخکې د امريکا نوې اتومي ستراتيژي معرفي کوله، واضح وويل شول چې هغه تر ټولو لومړی د چا پر ضد ده. د امريکا له دفاع وزارت څخه داسې څرګندونې وشوې: «زموږ ستراتيژي بايد د دې تضمين وکړي چې روسيه پوهه شي، چې د اتومي وسلو هر ډول استعمال، که هغه هر څومره محدود هم وي، د منلو وړ نه دی.»
دا په داسې حال کې ده چې د آلمان له «آه ار دي» ويبپاڼې سره په خبرو کې د توغنديو يوه کارپوه، روبرت شموکر، په دې کې شک څرګند کړی دی چې آيا د مارش هغسې يو توغندی چې په فلم کې ښکاره شوی و او يوه کوچنۍ اتومي بټۍ يې هم لرله، په عمل کې کار ورکوي، که نه. د شموکر په خبره ښايي د دغسې يوه توغندي وزن تر حده ډېر وي. خو په عمومي ډول په لويديځ کې اندېښنې هم ډېرې دي. له دې کبله د آلمان د پوځ له خوا د مشرتابه او د پلان جوړولو د يوه نوي مرکز په هکله بحثونه هم روان دي چې په وسلو د ناټو د بيا سمبالونې يوه برخه ده.
د روسي توغنديو په اړه د وړاندې شوې ويډيو څخه يو انځورانځور: bbc پر ورته موضوع زموږ له آرشيف څخه (04.09.2017):
انځورونه: له سکډ توغندي تر د اتومي وسلو آزموينو پورې
شمالي کوريا د څو کلونو راهیسې خپلو پوځي تجهيزاتو ته پراختيا ورکوي. دغه هيواد خپله شپږمه اتومي آزموينه هم ترسره کړه. پيونګيانګ وايي داسې توغندي يې جوړ کړی چې هايدروجني سرګلولي له ځانه سره لیږدوی شي.
انځور: Reuters/KCNAشمالي کوريا د پخواني شوروي اتحاد د «سکد-بي» توغندي جوړ کړل چې نژدې ۳۰۰ کيلومتره واټن وهلی شي.
شمالي کوريا په ۱۹۸۴ کې د يوې توغنديزې آزموينې د ترسره کولو وروسته پرمختک وکړ. تر هغې وروسته پيونګيانګ د «تايپودونګ-۲» راکټونو خاوند شو، چې څو زره کليومتره واټن وهلی شي.
د ۱۹۹۹ نه تر ۲۰۰۵ پورې وقفه
شمالي کوريا د ۱۹۹۹ کال په سپتمبر کې د امريکا متحده ایالتونو سره د اړیکو د ښو کيدو په نيت، خپلې د توغنديزې آزموينې ودرولې. خو د دواړو هيوادونو ترمنځ خبرې اترې ناکامې شوې، ځکه شمالي کوريا د توغنديو د نه صادرولو په بدل کې د کال يو مليارډ ډالر غوښتل. دغه هيواد په ۲۰۰۵ کال کې د خپلو وسلو د انکشاف وقفه پاي ته ورسوله.
د ۲۰۰۶ کال د اکتوبر مياشتې ۹مه
پيونګیانګ په دغه وخت کې د ځمکې لاندې لمړني اتومي بم آزموينې وکړه.
شمالي کوريا يو توغندی و توغاوه چې د جاپان له سره تير او په آرام اوقيانوس سمندر کې ولويد. پيونګيانګ ویلي وو چې دغه آزموينه يې فضا ته د يوې سپوژمکۍ د استولو په مقصد تر سره کړې ده. امريکا متحده ایالتونو، سويلي افريقا او جاپان بيا برعکس د «تايپودونګ - ۲» توغندي د يوې پټې آزموينې خبرې وکړې. د ۲۰۱۲ کال په دسمبر کې شمالي کوريا يوه سپوژمکۍ فضا ته واستوله.
د ۲۰۰۹ کال د می مياشتې ۲۵ مه
شمالي کوريا د يو بل اتومي بم آزموينه وکړه چې تر مخکيني بم څخه يې ځواک څو برابره زيات وو.
شمالي کوريا د خپلې شپږمې اتومې آزموينې خبر ورکړ او ادعا يې وکړه چې دا يو هايدروجني بم دی. دا ډول هستوي چاودنې د ډیر زيات ويجاړونکي ځواک درلودونکې وي. خو دا چې هغه دې په رښتیا هم يو هايدروجني بم وي، ډیری کارپوهان يې په اړه شک لري.
د ۲۰۱۶ کال د فبرورۍ ۱۲ مه
پيوينګيانګ لخوا د خپل دريم اتومي بم آزموينه تر سره شوه.
دا ځل شمالي کوريا خپل توغندي له يو اوب تل څخه وتوغول. تر هغې وروسته د ۲۰۱۶ کال د جولاي مياشتې په ۸ مه د امريکا متحده ایالتونو او سويلي کوريا اعلان وکړ چې په سويلي کوريا کې د «تاد» په نوم خپل د توغنديو دفاعي سيستم فعالوي.
شمالي کوريا خپل پنځم اتومي بم وچاوه. تر هغه وخته د دغه بم چاودنې ساری نه لرود.
شمالی کوريا په خپلو پوځي تمريناتو کې، په جاپان کې د امريکا متحده ايالتونو پر يوې پوځې اډې حملې ته ورته اقدام وکړ. دغه توغندي سمندر کې ولګيدل. تر هغې يوه ورځ وروسته امريکا په سئول کې خپل د توغنديو «تاد» دفاعي سيستم چې هغه وخت يې غير فعال کړی وو بيرته فعال کړ.
د ۲۰۱۷ کال د اپريل مياشتې ۱۵مه
سويلي کوريا د شمالي کوريا د يوې ناکامې توغنديزې آزموينې څخه خبر ورکړ. واشنګتن هم دغه ناکامه آزموينه تائيد کړه. ويل شوي وو چې دغه توغندی له توغولو لږ وروسته وچاوديد.
شمالي کوريا د پلازمينې شمال ته نژدې له يوې سيمې څخه د يوه توغندي په توغولو يو ځل بيا د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د پريکړه ليک له اصولو سرغړونه وکړه. دغه توغندی هم تر توغولو څو ثانيې وروسته وچاوديد.
شمالي کوريا د « هواسونګ - ۱۲» په نوم توغندي په توغولو اعلان وکړ چې دا تر ټولو پرمخ تللې وسله ده چې کولای شي لويې اتومې سرګلولې له ځانه سره وليږدوي.
د ۲۰۱۷ کال د می مياشتې ۲۱مه
د شمالي کوريا هيواد کمونیستي رهبرۍ يو ځل بيا د منځني واټن ويشتونکي توغندي آزموينه ترسره کړه. دغه توغندی د نژدې ۵۰۰ کيلومتره واټن په وهلو، د جاپان سمندرګي کې وغورځيد.
د ۲۰۱۷ کال د جولاي مياشتې ۴مه
شمالي کوريا د امريکا متحده ايالتونو د آزادۍ په ورځ يو بل توغندی وآزمایه. پيونګيانګ د لمړي ځل له پاره د «هواسونګ - ۱۴» قاره وهونکي توغندي څخه يادونه وکړه. کارپوهان په دې باور دي چې دغه توغندی کولای شي ۶۷۰۰ کيلومتر واټن ووهي او د امريکا تر قلمروه ځان ورسوي.
د ۲۰۱۷ کال د جولاي مياشتې ۲۸مه
امريکا متحده ايالتونو له خوا د تعزيراتو تر وضع کولو وروسته، شمالي کوريا د دويم ځل لپاره يو لرې واټن ويشتونکی توغندی وآزمايه. د دغه هيواد مشر، کيم جونګ اون په وياړ سره ادعا وکړه چې دغه توغندی کولای شي د امريکا ټولې خاوري ته ورسيږي. د دې په غبرګون کې د امريکا متحده ايالتونو د اګست په ۲مه د «مينیتمن ۳» توغندي وتوغاوه. دغه توغندی د ۶۷۰۰ کيلومتره واټن په وهلو، د آرام اوقيانوس په سويل کې ولويد.
شمالي کوريا چې تر دې مخکې يې د ولسمشر دونالد ترامپ د ګواښونو په غبرګون کې ويلي وو چې په آرام اوقيانوس سمندر کې به امريکا پورې اړوند د ګوام ټاپو وولي، درې د منځني واټن ويشتونکي توغندي وتوغول. د امریکا متحده ایالتونو د پوځ پر وينا، دغه توغندي د شمالي کوريا په ختيځو اوبو کې ولويدل او ګوام ټاپو ته يې هيڅ ډول زيان ندي اړولي.
د ۲۰۱۷ کال د اګست مياشتې ۲۹مه
د شمالي کوريا يو توغندی د جاپان له سره تير شو. د سئول په خبره چې دغه توغندی د ۵۵۰ کيلومتره په ارتفاع کې ۲۷۰۰ کيلومتره واټن وهلی دی.
شمالی کوريا د شپږم ځل لپاره د يوه اتومي بم آزموينه وکړه. د دغه بم ځواک د ټولو هغو بمونو څخه څو برابره زيات ښودل شوی دی، کوم چې دغه هيواد تر اوسه آزمويلي دي. خپله پيونګ يانګ هم منلې چې د يوه هايدروجني بم کاميابه آزموينه يې ترسره کړې ده.
