له هري راستنېدونکي کورنۍ سره ۳ زره ډالر مرسته کيږي
محمد اسماعيل شاکر۱۳۹۴ خرداد ۶, چهارشنبه
افغان حکومت وايي مرسته کوونکو هېوادونو ته يي داسي طرح وړاندي کړې ده، چې له مخې یې د راستنېدونکو کډوالو له پاره د ۱۶۶ میلیونه ډالرو مرستي غوښتنه شوې ده.
اعلان
د کډوالو چارو وزیر سیدحسین عالمي بلخي د سه شنبې په ورځ (۲۰۱۵م کال د می ۲۶مه) په کابل کي په يوه خبري غونډه کې وویل: په پام کې لري چې دا پیسې هېواد ته راستنېدوکو کډوالو له پاره د سرپناه، د څښاک پاکو اوبو، کاري زمینو برابرولو او د ښوونځيو پر جوړولو ولګوي.
بلخي چې تازه د ایران له سفره راستون شوی وايي سږ کال یې په اول وار د تهران په څلور اړخیزه غونډه کې دا طرح وړاندي کړې ده.
په دې څلوراړخیزه غونډه کې افغانستان، پاکستان، ایران او د کډوالو چارو عالي کمیشنري یا UNHCR ګډون درلود. بلخي وويل: «په دې اړه د پریکړو ځای همدغه څلور اړخیزه غونډه ده، چې موږ هلته ګډون درلود او سږ کال موږ په لومړي ځل یو پلان وړاندي کړ.»
بلخي ويلي دي چې دا طرح د غونډي ګډونوالو تصویب کړه، چې پر یوې ټاکلې نیټې به مرسته کوونکو ته وړاندي شي او د عملي کېدو په اړه پریکړه به يي د کډوالو چارو عالي کمېشنرۍ په کلنۍ غونډه کې چې په ژنيو کې ترسره کیږي وشي.
د کډوالو چارو وزیر زیاتوي چې په دغه څلوراړخیزه غونډه کې ایران او پاکستان ژمنه وکړه چې له هېوادونو به يي افغان کډوال په زور نه ایستل کیږي.
دی زیاتوي سږ کال له ۱۰۰ زرو راستنیدونکو کډوالو سره د مرستي په موخه د ۸۵ میلیونه ډالرو مرستي غوښتنه شوې ده چې پر بنسټ به يي هري کورنۍ ته درې زره امریکايي ډالر ورکول کیږي:
«موږ دغه درې زره ډالر په دوو قسطونو کې ورکوو، چې لږ تر لږه د کار لومړي وسایل پرې برابر کړي او یا که چېري غواړي په خپلو سیمو کې ژوند وکړي لږ تر لږه دغه درې زره ډالر د کور په جوړولو کې ورسره مرسته وکړي.»
دا لومړی وار نه دی چې پاکستان او ایران د افغان کډوالو د ستونزو او بیرته راستنېدو په اړه له افغان دولت سره ژمنې کوي، تردې وړاندي یې هم نه یوازي له دغو هېوادونو څخه په خپله خوښه د کډوالو راستنولو بلکې په همدغو هېوادونو کې دننه افغان کډوالو ته د اسانتیاوو برابرولو خبري کړي دي.
ويل کيږی چي په زوره راشړل، ناوړه چلند، د ښوونې او روزنې نه شتون، له روغتیايي اسانتیاوو څخه بې برخې توب هغه ستونزې دي چې په پاکستان او ایران کې افغان کډوال ورسره مخامخ دي.
انځورونه: اروپا ته پر پښو مهاجرت
هر کال په زرونو انسانان هڅه کوي چې ځانونه اروپا ته ورسوي. هغوی دغه هدف ته د رسیدو له پاره اوږدې لاري پر پښو وهي. حمید سلجوقي یو افغان کډوال دی چې دغه مزل یې وهلی او له هغه یې انڅورونه اخیستي دي.
انځور: privat
هغه خپل سفر د افغانستان له سویل څخه پیل کړ. هغه تر ډیرو سختیو وروسته له ترکیې او یونانه تیر شو. له درو شپو او ورځو پر پښو مزل وروسته یې پښې ډیري پړسیدلي دي او نور نه شي کولای چې مزل وکړي.
انځور: privat
کډوال د هنګري او صربستان تر منځ د خښتو پخولو په یوه کوره کې پټ دي. پوليس وخت نا وخت دغه سیمې ته راځي او له نویو رارسیدلو کډوالو څخه موبایلونو او پیسي اخلي.
انځور: privat
تر شپږو ساعتونو پیاده مزل وروسته، کډوال د یونان یوه کلي ته چې له مقدونيا سره پوله لري، رسیدلي دي. هغوی غواړي چې د شپې له خوا تر سرحد واوړي. دغه ماشوم ټول وخت له نورو کډوالو سره پیاده مزل کړی دی.
انځور: privat
هغه کډوال چې پخپله کورنۍ نه لري خو له نورو کورنیو سره یوځای مزل کوي، په لار کې د ماشومانو له لیږدولو سره مرسته کوي. کډوالو باید څو ساعته د اورګادي پر دغې پټلې باندي مزل کړی وای، څو د مقدونيا تر سرحد تیر شوي وای.
انځور: privat
د مقدونيا سرحد ته نژدې د کډوالو د پټیدو ځای. تر پنځو دقیقو وروسته، کډوالو بیا مزل پیل کړ. هغوی باید درې ورځې د اورګاډي پر پټلۍ باندي مزل کړی وای، څو د مقدونيا له پولې تیر شوي وای. پر دې لار ډیر کسان وژل شوي دي.
انځور: privat
دلته کډوال له یونان څخه مقدونيا ته د اوښتو په حال کې دي. د کډوالو د دغې ډلې ډیر غړي څو وارې د مقدونيا د پولیسو له خوا نیول شوي او تر وهلو تکولو وروسته بیرته یونان ته استول شوي دي.
انځور: privat
په مقدونيا کې د صربستان پر لور مزل. تر ۷۲ ساعتونو وروسته قاچاقبرو کډوال د هغوی د پټیدو له ځایه راو کښل او بیا یې مزل پیل کړ. هغوی باید تر ترږمۍ مخکې صربستان ته ورسیږي.
انځور: privat
قاچاقبر کډوالو ته وایي چې باید تر هغه وخته پوري چې هغه ته په تلیفون کې زنګ را نه شي منتظر پاته شي.
انځور: privat
تر څو شپو او ورځو مزل وروسته کډوال مقدونيا ته رسیږي. خو سرحدي پولیس هغوی نیسي او په څو ساعتونو کې یې بیرته د یونان سرحد ته رسوي. کډوال وایي چې پولیس بد سلوک ورسره کوي او په ځینو مواردو کې ښځې هم وهي.
انځور: privat
دغې ښځې په ۴۵ ورځو کې درې وارې هڅه کړې ده چې له دې سرحده تیره شي. په ځنګله او ناامنه محیط کې ژوند کول د کورنیو له پاره اسانه کار نه دی. قاچاق وړونکي هغو کسانو ته چې دیرې پیسې لري، ډیره توجه کوي. خو په ځینو مواردو کې بیا پخپله پیسې د کډوالو له پاره ستونزې جوړه وي.
انځور: privat
تر درو ساعتونو پیاده مزل وروسته، قاچاق وړونکی کډوالو ته د دمې اجازه ورکوي. کډوال باید لږ تر لږه درې ساعته نور مزل وکړي، څو د صربستان پولې ته ورسیږي.
انځور: privat
دا د کډوالو «پنځه ستوری لرونکی» هوټل دی. که څه هم له دغه پله څخه په هرو څو ساعتونو کې یو اورګاډی تیریدی، خو بیا هم له بارانه د پټیدو له پاره دا یوازینی مناسب ځای وو. کډوال د دغه شان ځایونو د نیولو پر سر یو له بل سره نښتې کوي.
انځور: privat
هغه کډوال چې له قاچاق وړونکي سره یې دوستي پیل کړې وي او یا یې هغوی ته ډیرې پیسې ورکړي دي، ګرمه او ښه ډوډۍ خوري. دا په مقدونيا کې د کډوالو د پټیدو یو ځای دی.
انځور: privat
ځوان کډوال هڅه کوي چې دغه اورګاډي پسې ځان وځړوي څو ژر مقدونيا ته ورسیږي. دا ډیر خطرناکه کار دی او ډیر وخت کډوال ژوبلیږي.
انځور: privat
هغه کس چې زرغونه کورتۍ یې اغوستې ده د یوې کلیسا کارکوو نکی دی. هغه لومړی کډوالو ته بوټونه او خوراکي مواد ورکړه او بیا یې له هغوی څخه وغوښتل چې افغاني نڅا وکړي.