د چین او امریکا متحده ایالاتو ترمنځ له څو میاشتنیو کشمکشونو وروسته، بالاخره د نړۍ دغه دوه ستر قدرتونه د مذاکراتو میز ته کښيناستل. د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزیر انتونیو بلینکن پیکنګ ته د خپل سفر په دویمه ورځ (دوشنبه د جون میاشتې ۱۹ نیته) له وانګ یې، لوړپوړي چینایي دیپلومات او چین د کمونیست ګوند د بهرنیو چارو کمیسیون د دفتر مشر سره ولیدل. په کمونیست ګوند کې د وانګ یې موقعیت د بهرنیو چارو له وزیر څخه لوړ دی.

بلینکن چین ته د خپل لومړي سفر په ترڅ کې پیکنگ ته رسیدلی

د رسنیو د رپوټونو په حواله وانګ یې ویلي چې «امریکا او چین باید انتخاب وکړي؛ همکاري یا شخړه، خبرې اترې یا مخامخ کیدنه». نوموړي همدارنګه ټینګار وکړ چې چین د تایوان په مسئله کې مصالحې یا جوړجاري ته تیار نه دی او په دې اړه چین د مصالحې او تسلیمیدو ګنجایش نه لري. دغه لوړپوړي دیپلومات د امریکا له خوا د چین ځمکني بشپړتیا ته د درناوي کولو غوښتنه وکړه او ویې ویل چې امریکا باید په ښکاره ډول د تایوان له خپلواکۍ سره مخالفت وکړي. 

بلینکن له وانګ یې سره تر لیدنې کتنې مخکې د چین د بهرنیو چارو وزیر چین ګانګ، سره خبرې اترې کړې وې. د بلینکن د ویاند په خبره هغه په دې لیدنه کتنه کې د دیپلوماسۍ پر اهمیت او د ارتباطي کانالونو پر خلاص پاتې کیدو ټینګار وکړ. د امریکا د بهرنیو چارو وزیر همدارنګه چین ګانګ ته امریکا ته د ورتګ بلنه ورکړه. دغه بلنه د چین له خوا منل شوې ده، خو تر اوسه پورې ورته کومه نیټه ټاکل شوې نه ده.

سيپري: د استفادې وړ اتومي وسلې نورې هم ډېرې شوي

د چین دولتي رسنیو هم رپوټ ورکړی دی چې د دغه هیواد د بهرنیو چارو وزیر له بلینکن سره په لیدنه کې ویلي دي چې له واشنګټن سره پایداره اړیکو ته لیواله دی. چین ګانګ د پیکنګ او واشنګټن ترمنځ مناسبات د دیپلوماتیکو اړیکو د رامنځته کیدو د وخت راهیسې په تر ټولو ټيټه کچه بللي دي. هغه وویل چې دغه وضعیت نه د دواړو ملتونو له اساسي ګټو سره مطابقت لري او نه هم هغه تمه چې نړیواله ټولنه یې لري پوره کوي.

د فرانسې خبري آژانس د رپوټ پر بنسټ د یکشنبې په ورځ د بلینکن او چین ګانګ تر منځ د تړلو دروازو تر شا خبرو اترو اووه نیم ساعته دوام وکړ. ویل کیږي چې بلینک به په دې سفر کې د چین له ولسمشر شي جین پینګ سره هم وګوري، خو تر اوسه پورې هیڅ کوم چینایي یا امریکایي چارواکي دا خبر نه دی تائید کړی.

د چین د دولتي تلویزون د رپوټ پر بنسټ د چین د بهرنیو چارو زویر د تایوان پر سر اختلافات په اوسنیو متشنجو شرایطو کې «تر ټولو لوی خطر» وباله.

همدارنګه د اوکراین په جګړه کې له روسیې څخه د چین ملاتړ، په چین کې د بشري حقونو وضعیت او د پیکنګ او واشنګټن ترمنځ دوامداره سوداګریز جنجالونه له هغو شخړیزو موضوعاتو څخه دي چې په تیرو میاشتو او کلونو کې د دواړو هیوادونو پر اړیکو یې سیوری غوړولی.

د جو بایډن حکومت چین تر ټولو ستر جیوپولیټیک ننګونه بولي او د دغه هیواد پر وړاندې له سخت دریځ څخه کار اخلي. چین هم په خپل وار سره امریکا د خپلې سلطې په پراخولو تورنوي.

رپوټ: چین له پیکینګ څخه د بلینکن د لیدنې مخه نیولې
امریکایي چارواکي وایي دوی تمه نه لري چې د بلینکن مذاکرات به د دواړو هیوادونو په اړیکو کې د پام وړ پرمختګ رامنځته کړي، خو هیله لري چې دغه مذاکرات به د نظر اختلاف او په جدي تشنج د بدلیدو د مخنیوي په خاطر، د خبرو اترو د دوام له پاره د منظمو ارتباطي کانالونو د رامنځته کیدو سبب شي.
آژانسونه: ش.ن/ س.ر