دغه ښځه چی سور ، سپین او شین رنگه پوړنی یعنی د امریکا متحده ایالاتو د بیرغ رنگ یې پر سر دی ، اوس د موډ په نړۍ کی د مشهوره کیدو په حال کی ده. ۱۹ کلنه حلیمه عدن یوه مسلمانه ده چی نه یوازی یې سر پټ کړی بلکی ټول بدن یې هم پټ دی. په دې ډول هغې د موډ او فیشن په برخه کی په خپل کار کی بریالۍ ده.

د دغې ماډلې عکس ، تازه د «الوری» په نامه امریکایی مجله کی راښکاره سوی دی. دا وایی چی «زه غواړم د مسلمانو ښځو په وړاندی د خلکو سوء تفاهم او غلط تصور له منځه یوسم». د جولای په میاشت کی خپرې سوې دغی مجلی پر پوښ باندی ، له عدن څخه د نوموړې ماډلې عکس له پوړنی سره خپور سوی دی. یوه میاشت مخکی هم د هغې عکس د« وگ» په نامه د موډ د مجلې پر پوښ باندی چاپ سوی ؤ.

د ۲۰۱۷ کال د پیل راهیسی عدن ، د "IMG Models" په نامه یوه مشهور آژانس سره چی په لندن، پاریس، نیویارک و میلان کی هم نمایندگۍ لري ، یو تړون لاسلیک کړ. دغه آژانس همدارنگه د هادی خویندو ، کارلی کلس او جیزل باندن په نامه ، سوپرماډلې هم د ستیژ مخی ته راوستلې دي. په نیویارک کی د موډ د اونۍ پر وخت هغې د موډ د مشهورو شرکتونو په نندارو کی گډون وکړ.

دغه ماډله د امریکا په متحده ایالاتو کی نه ده زیږیدلې بلکه د کینیا په یوه مهاجر کمپ کی نړۍ ته راغلې ده. دا لا کوچنۍ وه چی چی له خپلی مور سره د امریکا متحده ایالاتو « مینه سوتا » ته رامهاجره سوه چی هلته اوس خپلی زده کړې هم کوي. د عدن کورنۍ له سومالیا څخه ده ، کوم هیواد چی د کلونو راهیسی پکښي خونړۍ جگړې روانی دي.

عدن په ۲۰۱۶ کال کی په مینه سوتا کی ، په هغۍ سیالۍ کی چی د متحده ایالاتو د کال د ماډلې د انتخابولو له پاره پر لاره اچول سوې وه، گډون وکړ. هغه وخت عدن لا محصله وه او د نندارې پر وخت ، د لامبو د کالو پر ځای د «بورکیني» سره چی د مسلمانانو د لامبو پټ کالي نومیږي ، راښکاره سوه. که څه هم هغه په لومړنیو سیالیو کی ، له لست څخه ووتل ، خو وروسته د IMG آژانس ورته د یوه تړون وړاندیز وکړ.

عدن غواړی نورو مسلمانو ښځو ته د یوې نمونې حیثیت پیدا کړی ، دا وایی چی « زه تر هغه څه چی خلک یې ویني ، لا زیات شیان بیانولای سم. » دا زیاتوي چی «حجاب ما له ځینو هغو څرگندونو ساتی د مثال په ډول ته ډیره ډنگره او یا هم چاغه یې.» هغه تل پر ستیژ باندی تر ښکاره کیدو وروسته ، د هغو محافظه کارو مسلمانانو او هغو کسانو له خوا چی حجاب ته د ښځو د ټکولو په سترگه گوري ، تر انتقادونو لاندی راځي.

په ډيرو ټولنو کي اوږده ورېښتان لرل ښيي چي هغه ښځه ده. که چيري يوه ښځه خپل ورېښتان د نارينه په شان لنډ کړي، تر پوښتني لاندي راځي. جالبه ده چي په ډيرو ټولنو کي هغه ښځه چي خپل ورېښتان لنډ کړي له ډول ډول غبرگونونو سره مخامخ کيږي.

يو شمېر خلگ په دې باور دي چي د ښځي لنډ ورېښتان د «جلا والي» نخښه ده او هغه ښځي چي له خپل مېړه يا ملگري څخه جلا سوي وي په اول قدم کي خپل ورېښتان لنډوي.

يو بل غبرگون بيا دادی چي وای د ښځي لنډ ورېښتان پر دې باندي دلالت کوي چي هغه هم جنس بازه ده.

که څه هم اوس په ډيرو ټولنو کي هغه نارينه چي اوږده ورېښتان ولري په ښځو کي نه شمېرل کيږي، خو که بيا ښځه ورېښتان لنډ کړي هغه په نارينه وو کي شمېرل کيږي.

په هغو ويبسايتونو کي چي د ښځو پرخلاف راپورونه خپروي د ښځو لنډ ورېښتان ئې د دې نخښه بللې ده چي ښځي په خپل ځان کي کمښت احساسوي. خو دغه عکس د هغوی جواب ورکوي. هغه ښځي چي بې له ځنډه په کار پسي تلاښ کوي کولای سي چي تر ډيرو سترو مقامونو پوري ورسيږي.

د فرانسې يوه ملي اتله ژاندارک، چي لنډ ورېښتان او د نارينه څېره يې لرله له بريتانيا سره په سلکن جنگ کي ډېره پياوړې ښځه وه. دغه زړوره ښځه بيا د کليسا له خوا محاکمه او وسځول سوه. (په انځور کي ميلا يووويچ د ژاندارک په رول کي).

جالبه دا ده چي فرانسوی سلمان موسيو انتوان چي په ۱۹۰۹م کال کي ئې د ښځو لنډ ورېښتان کيدای سي دا به لومړی وار وو، وړاندي کړل، وويل چي الگوی د دغه مدل له پاره جوړه وه.

کوکو شانل چي د مد پر نړۍ باندي ئې ډېره اغېزه کړې هم يوه له هغو ښځو څخه ده چي په ۱۹۲۰م کلونو کي ئې جرات وکړ چي خپل ورېښتان لنډ کړي.

په ۱۹۶۰ميلادي لسيزه کي يووار د ښځو د لنډو ورېښتانو مد د هغه وخت په ځوان نسل کي دود وموند او په دې کي تر ټولو سينما ښه رول ولوباوه.

په هاليوود کي آندرې هپيوزن هم له هغو فيلمي لوبغاړو څخه وه چي په ۱۹۵۰مېلادي لسيزه کي په خپلو فيلمونو کي په لنډو ورېښتانو کي راڅرگنده سوه.

په ايران کي هم گوگوش وه چي په ۱۳۵۰ لمريز کال کي په لنډو ورېښتانو کي راڅرگنده سوه. چي وروسته بيا دغه مدل په «گوگوشي مدل» شهرت وموند چي په افغانستان کي به هم ښځو او نجونو کاوه.

خو لنډ ورېښتان ولي «مردانه» بلل کيږي؟ ارين تاتوم په (Everyday Feminism) ويبسايت کي ليکي: «دغه غلطي له هغه ځايه راځي چي يو نارينه بايد داسي نه وي لکه ښځه او برعکس هم».

داسي ښکاري چي ټول ټولنيز غبرگونونه هم له دې څخه سرچينه اخلي چي لنډ ورېښتان ښځي نارينه ته ورته کوي. (انځور په برليناله کي د ان هتوی دی).

جالبه دا ده چي د ورېښتانو لنډولو پريکړه د ښځو پر «نفس باندي اعتماد» له بحث سره هم پيوند سوې ده.

ولي بايد د لنډو ورېښتانو لرونکي ښځي هم هغه شان ښځي ونه بلل سي چي اوږده ورېښتان لري؟