د افغانستان د عدلیې وزیر فضل احمد معنوي چې انساني قاچاق سره د مبارزې عالي کمېسیون مشري هم کوي، نن سې شنبې (د ۲۰۲۱ میلادي کال د اګست ۱۰مه) کابل کې خبریالانو ته وویل، هېواد کې شته عوامل سبب شوي چې د انساني قاچاق او بچه بازی په څېر پديدې پراخې شي.
هغه وويل: «مونږ باید نړۍ ته وښیو چې ددې پدېدې د مخنیوي لپاره مونږ څه اقدامات کړي، چې له ماشومانو باید په هیڅ ډول ناوړه استفاده ونه شي، دغه راز ماشومان باید په امنیتي بنسټونو کې ونه ګومارل شي، دا ډير مهم بحثونه دي، اقدامات هم شوي، خو د امریکا د بهرنیو چارو وزارت قناعت یې نه دی ترلاسه کړی.»
د ښاغلي معنوي پر وینا، په امنیتي او دفاعي بنسټونو کې د ماشومانو ګومارل او بچه بازي لاهم د هېواد په لمن د یوه تور داغ په توګه پاتې دي.
نوموړي د بچه بازی پر وړاندې د حکومتي اقداماتو په لړ کې وویل، چې لویې څارنوالۍ د روان کال په لومړۍ ربعه کې د بچه بازۍ ۴۰ دوسیې څېړلي دي.
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت رپوټ ښيي، چې افغانستان د انساني قاچاق او بچه بازۍ له اړخه د نړۍ دریم هېواد دی.انځور: Getty Images/AFP/A. Karimi د دیني زده کړو په نوم د ماشومانو قاچاق
د عدلیې وزیر وویل، یوشمېر کم عمره ماشومان د اسلامي زده کړو په پلمه له ډیورنډ کرښې هاغاړه لېږدول شوي، چې اوس هلته ترهګریزې زده کړې ورکول کیږي.
د ښاغلي معنوي پروینا ددغو ماشومانو عمرونه له ۱۳ تر ۱۴ کلنۍ پورې اټکل شوي چې تر ډېره د هېواد له لرې پرتو ولسوالیو لېږدول شوي. هغه وويل: «دغه ماشومان چې له بده مرغه شمېر یې ډېر دی له پولو اړول کیږي او په بلوچستان او خیبر ایجنسی کې ترهګریزې زده کړې ورکول کیږي.»
معنوي ددغو ماشومانو کره شمېر په ډاګه نه کړ، خو زیاته یې کړه چې یوشمېر یې استخباراتي او کشفي ارګانونو بېرته خپلو کورنیو ته ورګرځولي دي.
انساني قاچاق په اړه د کډوالو چارو وزارت اندېښنه
افغانستان کې د جګړو له پراختیا سره هممهاله کډوالو چارو وزارت اندېښمن دی چې ښايي له دې فرصت څخه تر هرچا ډېر انساني قاچاقچیان ګټه پورته کړي.
ددغه وزارت ویاند اسلام الدین جرات دویچه ویله ته وویل، په تېرو دوو میاشتو کې د کورني بې ځایه کېدو سربیره له هېواد د ناقانونه کډوالۍ کچه هم لوړې شوې. هغه وايي: «دې وضعیت انساني قاچاقبرانو ته موقع مساعده کړې او مونږ مخکې هم په دې اړه خپله اندېښنه په ډاګه کړې ده.»
د ښاغلي جرات پر وینا د انساني قاچاقچیانو اصلي رېښې په ترکیه، فرانسه او یونان کې دي، خو افغانستان کې یې هم څانګې فعالې دي.
انساني قاچاق وړونکي، افريقايي انجوني او بدلمني
د دویچه ویله دوو خبریالانو جان فلپ شولز او آدریان کریش، په نایجیریا کې د انساني قاچاقبرانو په هکله پلټنې کړي. د قاچاقبرانو د تعقیبولو ترڅ کې د دوی سر تر ایټالیا پورې ورسید، خو د خاموشۍ له یو دیوال سره مخامخ شول.
انځور: DW/A. Kriesch/J.-P. Scholzد دویچه ویله دوو تنو خبریالانو د انساني قاچابرانو پسې د لټون لړۍ له نایجیریا د ایدو ایالت څخه پیل کړ. دوی چې له هر چا سره لیدل د هغه یو نه یو خپلوان به ضرور په اروپا کې وو. په ایټالیا کې د بدلمنه ښځو دری پر څلورمه برخه د دغې سیمې نجوني دي. بې روزگارې له دغې سیمې څخه د مهاجرت اصلي لامل گڼل کیږي.
نن بیبینا ایمناها، د څو کلونو راهیسې په ځانگړي توگه ځوانو نجونو ته خبردارې ورکوي چې اروپا ته له سفر کولو څخه ډډه وکړي. ایمناها وایې: «ډیرې نجونې د درواغو ژمنو په جال کې بند پاتې کیږي. دوی ته ویل کیږي چې په کورونو کې به د خدمې یا ورته کارونه کوې، خو کله چې اروپا ته ورسیږي بیا نو دوی درواغ معلوم شي. له همدې امله ډیرې نجوني د مجرمو ډلو لاسو ته ولیږي.»
تر ډیرو هڅو وروسته یو قاچاقبر له دویچه ویله سره خبرو ته راضي شو. هغه وویل چې تر سلو ډیر خلک یې له نایجیریا څخه لیبیا ته رسولي دي. د هغه په خبره د «د ایدو خلک ډیر حریص دي او د ښې راتلونکي له پاره هر څه کولو ته تیار دي.»
دغه قاچاقبر چې ځان اسټیو معرفي کوي وایې چې له نایجیریا څخه تر لیبیا پورې له هر کس څخه ۶۰۰ ایرو اخلي. ډیرې پوهیږي چې له دښتې او صحرا له لارې لیبیا ته رسیدل څومره خطرناک دی. په دې ترڅ کې ډیر شمیر خلک خپل ژوند له لاسه ورکوي.
د «اگادیز» دښته د دویچه ویله د خبریالانو راتلونکې منزل وو. د دوی په خبره دا ډیره خطرناکه سیمه ده. په دې دښته کې دغه خبریالان یوازې د وسله والو محافظینو سره سفر وکولې شو.
هره دوشنبه تر لمر ولیدو وروسته د څو لاریو یوه قافله د اگادیز دښتې څخه د شمال پر لور روانیږي. په لیبیا کې د نا کراریو له امله انساني قاچاقبران بې له کوم ممانعت څخه دغه هیواد ته داخلیږي او د مدیترانې ساحل ته ځان رسوي.
د مهاجرو شمیر مخ پر ډیریدو دی او نجونې باید کم عمره وي
د نایجیریا ډیرې نجونې د فحشا بانډونو په لاسو کې ولیږي. مدني فعاله لیزا بیرتینې وایې: «د شمیرو له مخې په ۲۰۱۴ کال کې تر ۱۰۰۰ ډیرې نایجیریایې نجوني او میرمنې د مدیترانې له لارې ایټالیا ته رسیدلي دي. په ۲۰۱۵ کال کې دا شمیر ۴۰۰۰ ته لوړ شو.» نوموړۍ زیاتوي چې کوښښ کیږي د نجونو عمر کم تر کم وښودل شي.
د نایجیریا د یوه دوست په مرسته دغه دواړه ژورنالستان د ایټالیا په شمال کې یو «مادام» ته ورسیدل. نایجیریا کې دلالې ته مادام ویل کیږي. په ایتالیا کې یوې نایجیریایۍ نجلې وویل: «مادام پر موږ تشدد وکړ او بدلمنې ته یې مجبوره کړو.»
کله چې د دویچه ویله خبریالانو پر مادام د لگول شوو مختلفو تورونو په هکله پوښتنې وکړې، نو هغې ومنله چې په کور کې یې ۶ نجونې موجودې دي. خو دا رد کړه چې دغه نجونې یې بدلمنې ته اړ ایستلي دي.
د مونیکا اوشکوی په نوم یوې راحبې په دې برخه کې ایټالوي ادارې په نه پاملرنې تورنوي او انتقاد پرې کوي. نوموړۍ د تیرو ۸ کلونو راهیسې بدلمنۍ ته اړ ایستل شوو نجونو په برخه کې کار کوي. نوموړی زیاتوي چې سړي غواړي په ډیرو کمو پیسو خپل جنسي خواهش پوره کړي، چې دا کار په ایټالیا کې له نایجیریایې ښځو سره د ۱۰ ایرو په بدل کې کولې شي.
