د ملګرو ملتونو عمومي اسمبلۍ د پنجشنبې په ورځ دمصنوعي ځیرکتیا په اړه لومړی نړیوال پریکړه لیک د رایو به اکثریت تصویب کړ. دغه پریکړه لیک له غړو هیوادونو څخه غوښتنه کوي چې د مصنوعي ځیرکتیا د »خونديتوب، بې خطره او د باور وړ ګڼل کيدو« په اړه ځان ډاډمن کړي.
په ملګرو ملتونو کې د متحده ایالاتو سفیرې لینډا توماس ګرینفیلډ وویل: « نن د ملګرو ملتونو د عمومي اسمبلۍ ټولو ۱۹۳ غړو په ګډه او په يوه غږ وټاکله چې په مصنوعي ځیرکیتا حاکم شي نه چې مصنوعي ځیرکیتا پر دوی حاکمه وي.»
هغې وویل: «دا یوازې لومړی ګام دی. زه مبالغه نه کوم، خو دا یو مهم لومړی ګام دی.»خو سره له دې هم جيو پولييتکي مخالفتونو ته په کتو سره دغه پریکړه لیک ته په داسې یووالي رایه ورکول، نادر ګڼل کیږي.
د مصنوعي ځیرکیتا «قانوني کولو» لپاره نړیواله سیالي
دغه پریکړه لیک داسې مهال لاسلیک کیږي چې د نړۍ په ګوټ ګوټ کې حکومتونه د مصنوعي ځیرکیتا پرمختګونو ته د شکل ورکولو او قانون جوړولو لپاره په پلانونو کار کوي، ځکه ویره شته چې مصنوعي ځیرکیتا ښایي درغلۍ ته وده ورکړي، کاري ځایونو د له منځه وړلو باعث شي او حتی دا چې دیموکراتیکې پروسې اخلال يا ګډې وډې کړي.
انسان ته ورته روبوتونه کوم کارونه کولی شي؟
په مصنوعي ځيرکتيا سمبال روبوتونه له انسانانو څخه ډېر کارونه پرغاړه اخلي. دغه انسان ډوله ماشینونه څه کولی شي او ایا دوی به ژر زموږ ځای ونیسي؟ انځورونه او معلومات.
انځور: Stringer/AA/picture allianceد آينشټاين بڼي ته ورته روبوت
په هانګ کانګ کې د هانسن روبوټیک په نوم شرکت د انسان په څیر روبوتونه جوړوي او د خپل روبوتیک او مصنوعي ځيرکتيا ټیکنالوژۍ له پاره پیژندل کیږي. یو ماشین د مشهور فزیک پوه "پروفیسر آينشټاین" په نوم نومول شوی دی.
د امکان تر حده د انسان په څیر روبوتونو رامنځ ته کولو له پاره د تولید پرمهال د فروبر په نوم نانوتیک کارول کیږي. په دې سره اندرویدونه رامینځته کیږي چې د مخ ریښتیني بڼه وښیې. په راتلونکي کې دغه شرکت غواړي چې خپلو روبوتونو ته انساني وړتیاوې ورکړي لکه مینه او شفقت.
دغه شرکت له ۲۰۰۷م کال راهیسې انسان ته ورته روبوتونه جوړوي - او په ۲۰۱۷م کال کې یې د «سوفیا» په ماډل سره يو نوښت وکړ: دا لومړی او تر دې دمه یوازینی روبوت دی چې خپل تابعیت لري. د دغي روبوتي تر وړاندي کولو وروسته سعودي عربستان انډرایډ ته خپل تابعيت ورکړ. سوفیا ملګرو ملتونو ته د "نوښت سفیرې" په توګه هم کار کوي.
دوستانه څېره او د اوسپني بدن: «بیومني» روبوت داسي روبوت دی چي په هره برخه کې کارول کيدای شي. بیومني کولی شي بوتلونه خلاص کړي او ستن ولگوي، له همدې امله په رستورانونو او په طبي سکتورونو کې کارول کيدای شي او هغه حتی ویل کیږي چې فضا ته سفر وکړي ترڅو د فضا جوړښتونو په رغولو کې مرسته وکړي.
له مصنوعي ځيرکتيا څخه هنر
انسان ته ورته روبوتونه نه یوازې عملي دندې ترسره کوي - دوی حتی په هنري توګه فعال کیدای شي. په ۲۰۱۹م کال کې رامنځ ته شوی (آي-دا) د انسان بڼي ته ورته روبوت دی چي هنري کارونه کوي.
دا یو په زړه پورې عکس دی، کله چې جاپاني روبوتیسټ هیروشي ایشیګورو خپل ځانته ورته روبوت (جیمینایډ)تر څنګ دریږي چې د هغه د غبرگونی ورور په څیر ښکاري. ایشیګورو د جاپاني روبوتیک څیړنې پاپ ستوری ګڼل کیږي او د جاپان د ډیجیټل وزیر تارو کونو له پاره یې د انډرایډ کلون هم جوړ کړی. د هغه خپل ځانته ورته ربوټ اوس حتی متحده ایالاتو ته د لیکچر په سفر روان دی - پرته له اصلي.
په آلمان کې هم دغه شان روبوتونه جوړیږي. د ۲۰۲۲م کال په مني کې د (لینا) په دفتر کې ازموینه بشپړه کړه. د «یپ ان ټایم» څیړنیز لابراتوار روبوتیک میرمن چې په مصنوعي ځيرکتيا سمباله وه د اتو اونیو له پاره یې له همکارانو سره یوځای کار وکړ.
د مصنوعي ځيرکتيا مخترع له خطرونو خبرداری ورکوي
څومره چې مصنوعي ځيرکتيا ډېر کارونه ترسره کوي په هغه اندازه يې خطر هم زياتيږي. جیوفري هینتون، چې د «مصنوعي ځيرکتيا پلار» بلل کیږي، پر دغي ځرکتيا باندې د کنټرول له لاسه ورکولو ویره لري او د بشریت له پاره د جدي خطرونو» خبرداری ورکوي.
پریکړه لیک وايي: «د مصنوعي ځیرکیتا سیستمونو ډیزاین، پراختیا، ناسم کارول یې داسې زیانونه هم له ځان سره لري چې کولی شي د بشري حقونو او اساسي آزادیو ساتنه او خوندیتوب زیانمن کړي.»
د ۲۰۲۳کال په نوامبر کې، متحده ایالاتو، بريتانيا او له لسو څخه زیاتو نورو هیوادونو یو غير الزامي نړیوال تړون لاسلیک کړ چې د مصنوعي ځیرکیتا د ډیزاین مرحلې په جریان کې د ناوړه ګټه اخیستونکو، د ناوړه ګټه اخیستنې څخه ساتنه وکړي. دا تړون تر ډیره بریده له سایبري امنیت سره تړاو لري.
اروپایي ټولنې د مارچ پر ۱۳مه نیټه د مصنوعي ځیرکیتا لپاره د هر اړخیزو مقرراتو لومړۍ ټولګه تصویب کړه، هغه ټولګه چې د مې یا جون په میاشت کې به پلي شي. په ورته وخت کې، د متحده ایالاتو او چین په څیر هیوادونه اوس مهال پدې برخه کې لارښودونه چمتو کوي.
نورو هیوادونو لکه هند او جاپان هم ډیرې هڅې کړې او د مصنوعي ځیرکیتا لارښوونې یې خپرې کړې دي.
خو د دې اقداماتو څخه لږ څه یې قانوني ځواک لري.
پوهه: مصنوعي ځېرکتيا د مسلکي کارګرو له خلا سره مبارزه کوي
This browser does not support the video element.
