طالبانو په وروستیو کې د ملګرو ملتونو په ادارو کې د افغان ښځینه کارکوونکو پر کار بندیز لګولی دی. د ملګرو ملتونو سازمان د پراختيايي پروګرام مشر، آخیم شتاينر، اسوشتید پریس ته وويل چې د دغه سازمان چارواکي له طالب مشرانو سره پر مذاکراتو بوخت دي او دې ته هېله مند دي چې وشي کړای په روانه میاشت کې له هغوی څخه د ملګرو ملتونو په موسساتو کې افغان ښځينه کارکوونکو ته د کار کولو اجازه بېرته په لاس راوړي.
شتاينر وويل: «دا عادلانه ده چې ووايو چې په حاضر وخت کې موږ په کوم وضعیت کې یو، د ملګرو ملتونو ټول سیستم باید يو ګام شاته واخلي او هلته (په افغانستان کې) د خپلو فعالیتونو له پاره پر خپلو وړتیاوې له سره غور وکړي.»
شتاینر زیاته کړه: «خو دا د بشري حقونو په برخه کې اساسي مذاکرات نه دي.»
ورته نور ولولئ: د خوړو نړیوال پروګرام په افغانستان کې د سختې قحطۍ له خطر څخه خبرداری ورکړی
د ملګرو ملتونو پراختیايي پروګرام (UNDP) د سه شنبې په ورځ د اپریل ۱۸مه وویل چې دغه سازمان «په افغانستان کې د پاته کېدو او د افغانستان خلکو ته د خدمت کولو په برخه کې خپله اوږدمهاله ژمنه یو ځل بیا تائيدوي.»
د ملګرو ملتونو سازمان دغه چارواکي وويل چې طالبانو افغان میرمنو ته اجازه ورکړي تر څو په ځينو کاري برخو کې ښکیلې شي. په دې برخه کې خوشبنۍ يو څرک دا دی چې طالبانو روغتيا، تعلیم او په ځینو وړو سوداګریزو برخو کې د یو لړ مشخصو شرایطو له مخې افغان ښځو د کار اجازه ورکوي.
طالبانو په ۲۰۲۱م کال پر افغانستان له بيا واکمنېدو راهیسې پر ښځو د کار، تعلیم او ټولنیزو آزادیو په برخه کې یو لړ محدودیتونه وضع کړي ديانځور: Getty Images ورته نور ولولئ: م.م: که پر افغانستان مرستې لږ شي اقتصادي وضعيت به لا خراب شي
دا په داسې حال کې ده چې د ملګرو ملتونو د سه شنبې په ورځ خپور شوی رپوټ ښيي چې افغانستان له ډیر بد اقتصادي وضعیت سره مخ دی او یاد سازمان وايي چې په داسې یو وخت کې دغه هیواد لا ډيرو ښځينه کارکوونکو اړتیا لري.
شتاینر زیاته کړه چې د افغانستان د ناوړه اقتصادي وضعیت ځينې لاملونه د طالبانو سیاستونه دي چې له هغې جملې څخه له کار څخه د اکثرو ښځو منع کول دي.
نوموړي چې دغه خبرې ېې په یوه مرکه کې کړې، ويلي دي چې په افغانستان کې د اقتصادي ستونزو موجودیت په دې معنی ده چې دغه هیواد لا ډیرو مرستو ته اړتیا لري، خو ملګرو ملتونو تصمیم نیولی دی چې په مذاکراتو کې د بشري حقونو موضوع په نظر کې نه نيول ښيي چې افغانستان ناهيلی دی «او زه فکر کوم چې له زړه ماتېدو پرته بله لار شتون نه لري.»
ورته نور ولولئ: طالبان: ملګري ملتونه باید زموږ د پرېکړو درناوی وکړي
آخیم شتاینر زیاته کړه: «که زه داسې تصور وکړم چې نن نور د ملګرو ملتونو کورنۍ په افغانستان کې موجوده نه وي، نو زما سترګو ته به په میلیونو هغه افغان نجونې، هلکان، پلرونو او مېندې ودريږي چې حتی د خوړو له پاره په کافي اندازه خواړه نه لري.»
که څه هم طالبانو له امريکا متحده ایالاتو سره د سولې مذاکراتو پر وخت ژمنه کړې وه چې دوی په خپل سیاست کې د خپلې لومړۍ دورې په پرتله نرمښت راوستلی، خو په ۲۰۲۱م کال کې پر افغانستان د بیا واکمنېدو وروسته ېې پر خپلو دغو کړو ژمنو عمل نه دی کړی. طالبانو په دغې موده کې نجونو باندې له شپږم ټولګې پورته ښوونځي بند کړي او په پوهنتون ته د تلو اجازه هم نه ورکوي. دغه راز ډيرې ښځې چې په دولتي ادارو کې ېې دندې درولودې په کور کېنول شوي دي.
(AP)mks/nz
زموږ له آرشیف څخه دغه انځوریز البوم هم کتلی شئ.
په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې ژوند
په افغانستان کې د طالبانو له لوري په دراماتیک ډول د واک پر نیولو سربیره، ورځنی ژوند روان دی. خو ورځ تر بلې ژوند د تغیر په حال کې دی، په ځانګړي ډول د ښځو له پاره. انځور: WANA NEWS AGENCY/REUTERS له افغانستان څخه خپریدونکي انځورونه او ویډیوګانې په ښارونو کې د خلکو ګڼه ګوڼه ښيې، لکه د هرات په دغه رستورانت کې، چې مشتریانو ته هرکلی ویل کیږي. خو د پخوا په پرتله د پام وړ یو بدلون تر سترګو کیږي: د میزونو شا او خوا یوازې نارینه لیدل کیږي چې زیاتره یې دودیز کالي اغوستي وي او د ځینو یې پګړۍ پر سر وي. په ښارونو کې د ښځو شمیر ډیر کم شوی.
انځور: WANA NEWS AGENCY/REUTERS د نجونو او هلکانو د صنفونو جلا کیدل د کابل په یوه خصوصي پوهنتون کې یوې پردې دغه محصلین سره جلا کړي دي. د جنسیت له مخې جلا والی دلته یوه رسمي پالیسي ده او ښایي لا پسې پراخه شي. د افغانستان د لوړو زده کړو وزیر عبدالباقي څو ورځې مخکې په کابل کې وویل: «په ګډو صنفونو کې زده کړه له یوې خوا له اسلامي ارزښتونو سره په ټکر کې ده او له بلې خوا د افغانانو د ملي، فرهنګي او عنعنوي ارزښتونو سره په تضاد کې ده.»
انځور: AAMIR QURESHI AFP via Getty Images د ائتلافي ځواکونو تر شل کلن حضور وروسته هغه حقوق چې ښځو ترلاسه کړي وو ژر له منځه ولاړل. د طالبانو د فرهنګي کمېسیون د مرستیال په خبره د ښځینه ورزشکارانو له پاره به سپورت منع شي.
انځور: WANA NEWS AGENCY/REUTERS طالبانو هر لوري ته د تالاښۍ پوستې جوړې کړي دي. خلک په وسلو سمبال طالبانو څخه اندیښنه لري او له دې کبله غواړي د امکان تر حده د چا د پاو وړ و نه ګرځي. غربي لباس ډیر کم تر سترګو کیږي او په درنو وسلو سمبال کسان زیات ليدل کيږي.
انځور: Haroon Sabawoon/AA/picture alliance په کابل کې هغه کارګر چې په ورځني مزد کار کوي، د یوه سړک پر غاړه په دې تمه دي چې یو څوک یې کار ته بوځي. افغانستان چې د طالبانو تر ولکې دمخه يې هم اقتصادي وضعيت کمزوری وو، اوس د اقتصادي سقوط او لا زیاتې بې روزګارۍ سره مخامخ دی. د ملګرو ملتونو د اټکل له مخې په راتلونکو میاشتو کې زیات انسانان بې وزلي ګواښي.
انځور: Bernat Armangue/dpa/picture alliance د بشري حقونو له پاره مبارزه له افغان مېرمنو سر پر بې رحمانه سرکوب سربیره هغوی بیا هم د خپل تعلیم، کار او مساوي حقوقو غوښتنه کوي. د ملګرو ملتونو د بشري حقونو دفتر خبر ورکړی دی چې سوله ایز لاریونونه هم د تاوتریخوالي ډک چلن سره مخامخ کیږي. طالبانو مظاهره کوونکي په لښتو او درو وهلي او فیرونه يې پرې کړي دي چې تر اوسه د څلورو کسانو د وژل کیدو او نور ډېرو د ټپيانيدو رپوټونه ورکړل شوي دي.
انځور: REUTERS له بل لوري دغه ښځې وایي چې دوی د طالبانو له نویو مقرراتو څخه راضي دي. دغه ښځې چې د طالبانو امنیتي کسانو بدرګه کولې، د طالبانو له چلن څخه بشپړ رضایت ښکاره کاوه. د دغو لاریون کوونکو په خبره هغه میرمنې چې له هیواده وځي د دوی استازیتوب نه کوي او په دې باور دي چې اسلامي قوانین د هغوی خوندیتوب تامینوي.
انځور: AAMIR QURESHI/AFP/Getty Images د طالبانو ضد لاریونونو برعکس دا ځل د هغوی [طالبانو] په پلوۍ لاریون ته خبریالان هم وربلل شوي ول. ځینې هغه خبریالان چې د طالبانو ضد لاریونونو ته یې خبري پوښښ ورکاوه د طالبانو له خوا له سخت تاوتریخوالي سره مخامخ شوي وو. دا د بدلیدونکي وخت په ځانګړې توګه د ښځو له پاره یو روښانه نښانه ده.
انځور: AAMIR QURESHI/AFP/Getty Images
