د ناسا ادارې ویلي دي چي مځکي ته یې یوه ډیره ورته سیاره کشف کړې ده. دغه سیاره شپږ میلیارده کاله عمر لري او اوکپلر- 452b نومیږي او د ځمکې په پرتله۶۰ سلنه لویه ده. امکان شته چې په دغه سیاره کې دې یو وخت ژوندي موجودات ول.
اعلان
په واشنګټن کې د ناسا له امیز څیړنیز مرکز څخه جان کرنزفیلد، وویل چې کشف شوې سیاره د «ځمکې نزدې خپله ده». دا په دې معنی چې دغه دوې سیاري یو و بل ته ورته دي. هغه وویل: «دغه په زړه پوړي کشف موږ د یوې دویمي ځمکي کشف ته لا هم نزدې کوي.»
د ژوند وړ شرایط
د کپلر له خوا د استول شویو معلوماتو د څېړني د بهیر مشر جان جینکینس، ویلي دي چې ځمکې ته ورته دغه سیاره پر خپل لمر باندي په ۳۸۵ ورځو کې راگرځي او د ځمکې په پرتله یې دغه دوره یوازي پنځه سلنه اوږده ده.
د سیارې د نورو جزئیاتو په اړه تراوسه پوري لا نور معلومات نه دي ورکړل شوي، خو مخکني معلومات ښيي چې د کپلر- 452b په شان سیارې ډیر وخت غرنۍ وي. جینکینس وویل: «دغې سیارې میلیاردونه کلونه د خپل لمر مدار وهلی دی نو دا په دې معنی ده چې په دې سیاره کې ژوند امکان لري. د دې امکان هم شته چې يو وخت دې په دغه سیاره کې ژوند موجود وو.»
د انسانانو هدفت
کله چې د کپلر له یوه څیړونکې جیف کاګلین، څخه وپوښتل شول چې ایا انسانان کولای شي دغي سیارې ته سفر وکړي، هغه وویل: «دا د انسانانو لومړي گام دی. زه او ته به دغو سیارو ته سفر و نه کړو خو زموږ ماشومان او زموږ د ماشومانو ماشومان کیدای شي چې دغه ځای ته ولاړ شي. له اوس څخه یو نسل وروسته انسانان کولای شي چې دغي سیارې ته سفر وکړي. دا د انسانانو له پاره یو هدف ټاکي.»
د کپلر سپوږمکی له ۲۰۰۹م کال راهیسي ځمکې ته ورته سیارې لټوي. دغه سیارې باید په داسي سيمو کې وي چې هلته ژوند ممکن وي د خپل لمر او نورو ستورو په مدار کې حرکت وکړي.
که یوه سیاره دغه خصوصیات ولري نو له تیوریک لحاظه پکښې د انسانانو ژوند امکان لري. پر دې سربیره باید د دغو سیارو په سطحه کې اوسپنه او ډبري موجودي وي.
له آسماني ډبرو څخه د مځکي د دفاع ازمويني
د فضايي چارو کارپوهان تل د داسي آسماني اجسامو په لټه کي وي چي و مځکي ته د رانژدې کېدو يا حتی ورسره د ټکر امکان يې موجود وي. د ناسا او ايسا ادارې غواړي چي په او کالو کي په دې ترڅ کي ازمويني وکړي.
انځور: ESA–Science Office
غبرګولي ډبري د توجه مرکز
د ايسا اداره غواړي چي په ۲۰۲۰م کال و ديدوموس نومي آسماني ډبري ته يوه سپوږمکۍ ولېږي. دغه ډبره ۸۰۰ متره قطر لري او يوه بله کوچنۍ ډبره هم ورسره ملگرې ده. دغه آسماني ډبري يوه کوچنۍ سپوږمکۍ بدرگه کوي.
انځور: ESA–Science Office
پر آسماني ډبري ناسته
دغه سپوږمکۍ چي ورته د AIM نوم ورکړل سوی دی چي ديدوموس و مدار ته به ورداخله سي او د يادي ډبري پر سطحه به يو روبوت کښته کړي. دغه روبوت به بيا مځکي ته معلومات راليږي.
انځور: ESA–Science Office
په نخښه کول او...
په ۲۰۲۲م کال به د غبرګولي ډبري دغه جوړه له مځکي څخه په تقريباً ۱۱ ميليونه کلومترۍ کي تېره سي چي په نسبي توګه ډېر ليري واټن نه دی. په دغه وخت کي به ناسا هغه کوچنی ډبره په نخښه کړي...
انځور: ESA–Science Office
کړاپ....
په دغه وخت کي به و کوچنۍ ډبري ته يو ګوذار ورکول سي او په دې توګه به د هغې په مدار کي تغير راسي. پر دغه جوړه ډبرو ګردش کوونکې سپوږمکۍ به ډېر دقيق انځورونه بيا مځکي ته راولېږدوي. له دې څخه به څرګنده سي چي که يوه آسماني دبره د مځکي پر طرف راروان وي، نو ايا د هغه استقامت ته داسي تغير ورکول کېدلای سي چي د مځکي له پاره ګواښ له منځه ولاړ سي که څرنګه.
انځور: ESA–Science Office
ډېره لويه ډبره
په آسمان کي ګڼ شمېر ډبري د حرکت په حال کي دي. په دوی کي بعضي داسي هم سته چي قطر يې څو کلومتره لوی وي. خو تر اوسه ساينسپوهانو داسي آسماني ډبره نه ده موندلې چي په راتلونکو ۱۰۰ کالو کي دي له مځکي سره ټکر وکړي.
انځور: picture-alliance/ dpa
ميترويت بې خطره نه دي
هغه لويه ډبره چي له آسمان څخه د مځکي پر لور راسي او پر مځکه راولويږي، ميترويت ورته ويل کيږي. که دغه ډبره لو وي ډېر زيات خطرونه رامنځ ته کولای سي.
انځور: cc-by/LarryBloom
ډېر نژدې
د ۲۰۱۳م کال په فبرورۍ مياشت کي ۱۳۰ زره ټنه آسماني ډبره چي 2012DA14 نومېده، و مځکي ته ډېره نژدې تيره سوه. هغې له مځکي څخه ۲۷۰۰۰ کلومتره فاصله لرله او په دې توګه تر ځينو سپوږمکيو لا و مځکي ته نژدې وه.
انځور: NASA/Science dpa
ډېر لوی ميترويت
نژدې ۶۵ ميليونه کاله دمخه د يوکاتان پر ټاپو يو ميتوريت ولګېد چي پر مځکه يې د ۳۰۰ کلومتره ډب جوړ کړ او ديناساوريا يې له مځکي ورک کړل.
انځور: NASA/Don Davis
توري ډبري
ميترويت د جوړښت له مخي د مځکي و ډبرو ته ډېر ورته يي، خو له دباندي خوا داسي معلوميږي لکه سوځلي چي وي. دغه سطحه هغه وخت رامنځ ته کيږي چي د مځکي و فضا ته د راننوتلو پر وخت دغه ډبره ډېره زياته ګرمه او باندنۍ سطحه يې ويلي سي.