د ناټو عمومي منشي ينس ستولتنبيرګ نن، چهار شنبه په بروکسل کې د ناټو د غړيو هيوادونو د مشرانو تر غونډې مخکې، چې په پام کې ده سبا پنجشنبه ترسره شي، خبريالانو ته وويل: «دا د ناټو يوه ځانګړې اندېښنه ده چې چين اوس په لومړی ځل څو مهم امنيتي اصول تر پوښتنې لاندې نيولي چې په هغه کې د اروپا د هر هيواد له خوا د خپلې لارې د ټاکلو حق هم شامل دی.»
د ناټو عمومي منشي روسیې ته خبرداری ورکړی دی چې د اوکراين پر ضد جګړه دې د مسکو او لوېديځ ترمنځ په يوه اتومي ټکر نه بدلوي.
ستولتنبيرګ خبريالانو ته وويل: «روسيه بايد خپل غير مسئولانه د اتومي جګړې په اړه بيان بازۍ ودروي.» هغه زياته کړې: «خو په دې کې هيڅ شک نه شته چې موږ د هر ډول ګواښ او خطر په صورت کې هر وخت د خپلو شريکانو دفاع ته چمتو يو.»
نوموړي په بروکسل کې د ناټو د مشرانو د غونډې په درشل کې زياته کړه: «روسيه بايد وپوهيږي چې هيڅکله يوه اتومي جګړه نه شي ګټلی.» هغه وويل: «ناټو د شخړې برخه نه ده.... دا ائتلاف له اوکراين سره مرسته کوي خو د شخړې يو اړخ نه دی.»
ستولتنبيرګ همدا راز وویل چې ناټو به په ختيځ کې نور څلور جګړه ایزې ډلې مستقرې کړي. دغه ډلې به په بلغاريا، هنګري، سلواک جهوريت او رومانيا کې ځای پر ځای کړل شي. ناټو لا دمخه هم په استونيا، لاتويا، لتوانيا او پولند کې دغه ډول جګړه ایزې قطعې لري.
ناټو څه ته وایي او ولې رامنځته شو؟
ستولتنبيرګ په دې اړه وويل: «دا په دې معنا ده چې موږ به په خپله ختیځ څنډه، د بالتيک سمندر څخه نيولې تر تورې بحيرې پورې اته څو مليتي د ناټو جګړه ایزې ډلې ولرو.»
نوموړي وويل: «موږ اوس د خپل امنيت په برخه کې له نوي يوه حقيقت سره مخامخ یو. له دې امله موږ بايد د اوږدې مودې د دفاع او تیري د مخنيوي له پاره ځان له نوي سره منظم کړو.»
په بروکسل کې د ناټو مشران په داسې حال کې سره راټولیږي چې پر اوکراين د روسیې بريدونه دوام لري. د جګړې له کبله د ماريوپل ښار څخه د خلکو د وتلو لړۍ دوام لري.
د اروپا د دفاعي وړتياو د لوړولو طرحه
په دې منځ کې اروپايي ټولنې هم خپل پام د دفاعي وړتياو لوړولو ته اړولی دی. په پام کې ده چې د پنجشنبې په ورځ به د اروپايي اتحادیې د غړيو هيوادونو د غونډې پر وخت د دفاعي تګلارې پلان وړاندې کړل شي.
د دې طرحې له مخې به په راتلونکو دريو کلونو کې د اروپا دفاعي وړتياوې لا پسې قوي کړل شي پرته له دې چې پر يوه هيواد د پوځي لحاظه انحصار وشي.
زموږ له آرشيف څخه:
د ناټو ائتلاف او روسیې مقايسه: څوک ډېر پیاوړی دی؟
د ناټو ائتلاف او روسیې ترمنځ د ځواک توازن څرنگه دی؟ کوم يو ډېري وسلې او عسکر لري؟ په دې اړه دويچه ويله د ستراتيژيکو مطالعاتو له نړيوال انستيتوت او نورو سرچينو څخه ارقام راټول کړي چې په دې انځوريز راپور کې وړاندي کيږي.
انځور: REUTERSروسيه ۱۸۰۰ داسي توغندي يا راکټونه لري چې د اتومي سرگولولو د ليږد توان لري. ناټو ائتلاف بيا په ټولیزه توگه ۲۳۳۰ دغه ډول راکټونه لري چې له دې څخه يې دوه زره له امريکا متحدو ايالاتو سره دي.
ناټو ائتلاف په ټوليزه توگه شا او خوا درې نيم ميليونه عسکر لري چې تر ۱،۶ ميليونه زيات يې د اروپايي هيوادونو په پوځونو کې، ۳۸۲ زره د ترکیې په پوځ او تقريباً څه کم ۱،۴ ميليونه يې د امريکا د پوځ عسکر دي. د دې په پرتله د روسیې د عسکرو شمير۸۰۰ زرو ته رسیږي.
د روسیې د ټانکونو شمير کابو ۱۵ نيم زره دی. دا په داسې حال کې ده چې د ناټو هيوادونه په ټولیزه توگه شا او خوا ۲۰ زره ټانکونه لري. په دې کې ۲۵۰۰ ترکي او ۴۰۰۰ امريکايي ټانکونه هم شامل دي.
روسيه په يو وار د څو راکټونو د فایرولو توان او کابو ۳ زره ۸۰۰ راکټ لانچر لري. ناټو بيا ۳۱۵۰ دغه ډول راکټ لانچر لري چې له دې څخه ۸۱۱ د ترکیې له پوځ سره دي.
روسيه ۴۸۰ جنگي څرخي الوتکې لري. د ناټو متحدين بيا تر ۱۳۰۰ زياتې څرخي الوتکې لري چې له دې څخه کابو ۱۰۰۰ د امريکا له پوځ سره دي.
د ناټو ائتلاف په تولیزه توگه ۴۷۰۰ بم غورځونکې الوتکې لري. له دې څخه کابو ۲۸۰۰ د امريکا متحدو ايالاتو، ۱۶۰۰ د ناټو د اروپایي غړو او ۲۰۰ له ترکیې سره دي. روسيه بيا ټول ټال ۱۴۰۰ دغه ډول طيارې لري.
د روسيې د جنگي الوتکو شمیر کابو ۷۵۰ ته رسيږي. ناټو بيا په ټولیزه توگه کابو ۴۰۰۰ جنگي الوتکې لري. په دې کې د امريکا ۲۳۰۰ او د ترکيې ۲۰۰ جنگي الوتکې هم شاملې دي.
روسيه يوازي يوه الوتکې ليږدونکې بيړۍ لري، خو ناټو ائتلاف دا ډول ۲۷ بيړۍ لري.
د ناټو د غړو د جنگي کښتيو شمېر په ټولیزه توگه ۳۷۲ ته رسيږي چې له دې څخه ۲۵ د ترکیې، ۷۱ د امريکا، ۴ د کاناډا او ۱۶۴ د ناټو د اروپايي هيوادونو له سمندري ځواکونو سره دي. روسيه بيا د سلو په شا او خوا کې جنگي کښتۍ لري.
د ناټو غړي هيوادونه کابو ۱۶۰ اوبتلونه لري. د روسیې د اوبتلونو شمېر بيا ۶۰ ته رسیږي. د ناټو د ټولو اوبتلونو څخه یې ۷۰ د امريکا، ۱۲ د ترکیې او ۷۲ د نورو اروپايي غړو هيوادونو سره دي.
د روسیې او ناټو دفاعي بودجه هم د مقايسې وړ نه ده. د روسیې دفاعي بودجه يوازې ۶۶ ميليارده ډالره ده. دا په داسې حال کې ده چې د امريکا دفاعي بودجه ۵۸۸ ميليارده ډالرو ته رسيږي. د ناټو ائتلاف ټولیزه بودجه کابو ۸۷۶ ميليارده ډالر ده.
