هسپانيا، ناروې او آیرلند د فلسطين دولت په رسمیت وپیژانده
۱۴۰۳ خرداد ۸, سهشنبه
دهسپانيې، ناروې او آیرلند د سه شنبې په ورځ په رسمي ډول فلسطیني دولت په رسمیت وپیژانده، داسي یو اقدام چې د اسرائیل له خوا حماس ته د «انعام» په توگه محکوم سوی دی.
اعلان
دا درې اروپايي هیوادونه په دې باور دي چې د هغوی دغه پریکړه یو قوي سمبولیک اغیز لري او ښایی نور هیوادونه هم وهڅوي چې په ورته اقدام لاس پوري کړي.
پس له هغه چې ناروې فلسطیني دولت په رسمیت وپیژانده، ددغه هیواد د بهرنیو چارو وزیر، اسپن بارت آیده، د « ناروې او فلسطین ترمنځ اړیکو کې له یوې ځانگړي ورځي» څخه خبره وکړه.
هغه وویل: «ناروې هيواد له ۳۰ کلونو راهیسي د فلسطیني دولت له کلکو مدافعینو څخه یو وو.»
لږ وروسته هسپانيا هم په ورته اقدام لاس پوري کړ او د دغه هیواد د حکومت ویاند، پیلار الگریا، ددې خبري پخلی وکړ چې ددغه هیواد کابینې په «یوې تاریخي ورځ» په رسمي ډول فلسطیني دولت په رسمیت پیژندلی دی.
مخکې له دې د هسپانیې صدراعظم، پدرو سانچز، وویل چې د فلسطیني دولت په رسمیت پیژندل د سولې له پاره « يوه اساسي اړتیا» ده او ټینگار یې وکړ چې دا د دراتلونکي له پاره یوازینی لار ده چې په ترڅ کې یې «فلسطیني دولت د اسرائیل د دولت سره څنگ په څنگ په سوله او امنیت کې ژوند وکړي.»
د هسپانیې صدراعظم زیاته کړه چې دغه پریکړه همدارنگه د «حماس په بشپړ ډول ردول دي، چی د دوو دولتونو د حل لاري مخالف دی.» او د تیر کال د اکتوبر پر اومه نیټه یې پر اسرائیل باندي بریدونه د غزې په تراډه کې د روانې جگړې سبب سول.
آیرلنډ هم د فلسطیني دولت په رسمیت پیژندلو سره، د اسرائیل له لومړي وزیر بنیامین نتانیاهو، څخه وغوښتل چې «نړۍ ته غوږ ونیسي او هغه ناورین ته د پای ټکی کښیږدي چې په غزه کې یې شاهدان یو.»
هریس زیاته کړه:«دغه (اقدام) په هغه څه باندې د باور لرلو په معنی دی چې د دوو دولتونو د حل لار د اسرائیل او فلسطین له پاره یوازينۍ لار ده چې یو د بل په څنگ کې په سوله او امنیت کې ژوند وکړي.»
د دغو دریو اروپايي هیوادونو له پریکړي مخکې د ملگرو ملتو له ۱۹۳ غړو هیوادونو څخه، ۱۳۹ یې فلسطینی دولت په رسمیت پیژندلی وو.
د بلغاریا، قبرس، چک جمهوریت، هنگري، مالتا، پولند او رومانیا هیوادونو له اروپايي ټولنې سره تر یو ځای کیدو مخکې لا فلسطیني دولت په رسمیت پیژندلی وو او سویس په ۲۰۱۴ م کال کې په دغه اقدام لاس پوري کړ.
اعلان
د اسرائیل سخت انتقاد
اسرائیل چې مخکې له دې یې د دې پریکړي له امله خپل سفیران له نوموړو هیوادونو څخه راغوښتي ول، دغه اقدام په کلکه غندلی دی.
اسرائیل ویلی دي چې درفح پر ښار باندي یې له برید څخه هدف، د حماس د پاته سوو واحدونو له منځه وړل وو، هغه ډله چې د امریکا متحده ایالاتو، اروپايي ټولنې، آلمان او څو نورو هیوادونو له خوا د یوه ترهگریز سازمان په توگه درجه بندي سوې ده.
د مرګ او ژوند په منځ کي د غزې د فلسطینیانو انځوریز راپور
غزه د بشري ناورین په درشل کي ده. د اکتوبرمیاشتي پر اوومه نېټه د حماس د ترهګریزو بریدونو په ځواب کي د اسرائيل د ځوابي بریدونه دوام لري، په غزه کي د وژل سویو او ټپیانو شمېر مخ پر ډېرېدو دی.
انځور: Fatima Shbair/AP/picture alliance
د اسرائيل درانه ځوابي بریدونه
پر اسرائيل د حماس د ناڅاپي تروریستي بریدونو په دوام، دغه هیواد هم پر غزه هوايي بریدونه وکړل چې د حماس ډلي په کنترول کي ده. اروپايي ټولنه، امریکا متحده ايالات او ځيني نور هیوادونه حماس تروريستي ډله ګڼي. د اکتوبر پر نهمه دوشنبه د اسرائيل لومړي وزیر بنیامین نتانیاهو وویل: «کوم څه، چي به موږ په راتلونکو ورځو کي له خپلو دوښمنانو سره کوو د دوی د راتلونکو نسلونو له پاره به لکه زنګ داسي وي.»
انځور: Belal Al SabbaghAFP/Getty Images
په غزه کي پراخي ویجاړۍ
د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همږغۍ دفتر(OCHA) په وینا نژدې ۸۰۰ تعمیرونه یومخ ویجاړي سوي دي او په سونو نور د اسرائيل په هوايي بریدونو کي تاواني سوي دي. راپورونه وايي، چي په سونو زره کسان اوبه نه لري.
انځور: Mohammed Talatene/dpa/picture alliance
د پاته سویو کسانو په لټه کي
د اسرائيل په هوايي بریدونو کي د غزې تراډي په شمال کي د جبالیه کډوالو پنډغالي له منځه تللي او ژغورونکي کوښښ کوي، چي پاته سوي ژوندي کسان وژغوري. هغه شمیرې چي د پنجشنبې په ورځ خپرې سوي دي، د دواړو لوریو قربانیان تر۲۵۰۰ زیات دي. لږ تر لږه ۱۲۰۰ اسرائيليان او ۱۳۰۰ فلسطینیان وژل سوي دي په زرهاوو کسان ټپیان دي.
انځور: Mahmud Hams/AFP/Getty Images
د ښځو فرياد
مړي په یوه موټر کي وړل کیږي او یوه فلسطینۍ ښځه بوغاري وهي . په غزه کي د روغتیا مسؤلان وايي تر ۱۴۰ ډېر کوچنیان او ۱۰۰ ښځي وژل سوي دي.
انځور: Said Khatib/AFP/Getty Images
غزه کلابنده سوې ده
فلسطینیان په یوه زاړه مني بس موټر کي د اسرائيل له انتقامي هوايي بریدونو څخه تښتي. د ملګرو ملتونو د یو راپور پربنسټ په غزه کي ۱۸۷ زره کسان بې ځایه سوي دي. ۱۳۷ زره کسانو د ملګرو ملتونو په ښوونځیو کي او ۴۰ زره په شخصي کورونو کي پنا اخیستې ده. امکان نه لري، چي د غزې تراډه دي یومخ پرېږدي. اسرائيل دغه سیمه محاصره کړې او د مصر لار يې هم تړلي دي.
انځور: Saleh Salem/REUTERS
اسرایلي ځواکونه د غزي تراډي پوله خپله مهاروي
د اسرائيل ځواکونه د غزې تراډي پر پوله ګزمه کوي. د حماس ډلي وسله والو د اکټوبر مياشتي پر اوومه پر پوله د اسرائيل درول سوی کټارې ماتي او دغه هیواد ته له ور اوښتلو سره یې عملیات شروع کړل، چي ډېری قربانیان يې ولسي وګړي ول. اسرائيل په ۱۹۹۴م کال کي د غزې پر پوله اغزن تار وغځاوه. په غزه کي د مصر سره پر پوله هم اغزن سیم درول سوی دی.
جان ایګلنډ د ناروې د کډوالو د شورا (NRC) عمومي منشي له CNN سره په مرکه کي خبرداری ورکړ، چي په غزه کي یو انساني ناورین سترګي په لار دی. «د بېلګي په ډول که چیري په روغتونونو کي د برېښنا د نشتوالي او لوږي له لاسه کوچنیان ومري، دا به جنګي جنایتونه وشمېرل سی.»
انځور: Mahmud Hams/AFP/Getty Images
یحیی سنوار، په غزه کي د حماس د سیاسي دفتر مشر
یحیی له ۲۰۱۷م کال راهیسي په غزه کي د حماس تروریستي ډلي مشر دی. هغه پر اسرائيل د برید له طراحانو څخه ګڼل کیږي. سنوار، چي د کډوالو په پنډغالي کي لوی سوی دی، ویلي دي: «موږ دا غوره ګڼو، چي شهیدان سوو، د دې پرځای، چي تر ظلم او سپکتیا لاندي ومروو.»
انځور: Mohammed Abed/AFP
د لوړي کچي فشار
د حماس ویاند خبري اژانسونو ته ویلي دي چي هر واري چي اسرائيل بیله خبرتیا پر غزه بمبار وکړي یو نیول سوی اسرائيلی به وژل کیږي. په داسي حال کي چی د اسرائيل د باندنیو چارو وزیر الی کوهن ګواښ وکړ چي دا ډول کړنی به هیڅ ونه بخښل سي. حماس پر اسرائيل باندی د برید پرمهال په لسهاوو اسرائيليان له ځان سره ژوندي بیولي دي.