په کانتینو او یا په طعام خوریو کې باید ډیره توجه وشي. که چیرې په کرونا اخته کس په مستقیمه توګه پر غاب او قاشق پنجه باندې ټوخی او یا پرنجی وکړي، دغه ویروس په ظرفونو باندې پاتې کیږي او که چیرې بل کس پرې لاس ووهي هغه ته تیریږي.
انځور: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
له وارداتي شیانو ویره؟
آیا مېندې او پلرونه د خپلو ماشومانو له پاره د لوبو د وارداتي سامان په هکله اندیښنه ولري؟ د خطرونو د ارزونې له پاره آلمانی انستیتوت، وایي چې تر اوسه د لوبو او نورو وارداتی وسایلو کې د کرونا موجودیت نه دی لیدل شوی. ویل کیږي چې د کرونا ویروس په یخه هوا لوړ رطوبت کې څو ورځې خطرناک پاتې کیږي.
انځور: picture-alliance/dpa/S. Gollnow
آیا پستي بستې په ویروس ککړي وي؟
د کرونا ویروس په مجموع کې پر وچو سطحو ډیره بقا نه لري. له هغه ځایه چې د انسان د بدن د باندې د دغه ویروس ثبات له نورو عواملو لکه چاپیریال، د تودوخې درجه او رطوبت سره تړاو لري، د خطرونو د ارزونې له پاره آلمانی انستیتوت په باور د پستې له لارې د دغه ویروس انتقال واقعي نه بریښي.
انځور: picture-alliance/dpa/M. Becker
کورني حیوانات؟
آیا کیدای شي له سپي څخه انسان ته ویروس انتقال شي او یا برعکس له انسان څخه سپي ته؟ که څه هم څیړونکو په کرونا ویروس د کورني حیواناتو د اخته کیدو په هکله ډیر کم حدس وهي، خو بیا یې هم په بشپړه توګه نه ردوي. کورني حیوانات په دغه ناروغۍ د اخته کیدو علایم نه لري، یعنې نه ناروغه کیږي، خو که چیرې په دغه ویروس اخته شي د دې امکان شته د تنفس او یا د بولو له لارې انتقال ومومي.
انځور: picture-alliance/dpa/AP/A. Tarantino
خطرناک سبزیجات؟
د خطرونو د ارزونې له پاره آلمانی انستیتوت، د ککړو خوراکي توکو له لارې د کرونا ویروس انتقال، نا احتمالي درجه بندي کړی. لا له دې لارې د اخته کیدو کوم مورد نه دی ثبت شوی خو د کرونا ویروس د رامنځ ته کیدو دمخه، اوس او یا وروسته د خوړو تر تیارولو دمخه په اساسي توګه د لاسونو پریمنځل یوه مهمه خبره ده. د کرونا ویروس د ګرمۍ پر وړاندې حساس دی، د خوراکي موادو ګرمول کولی شي د هغې د اخته کیدو خطر راکم کړي.
انځور: picture-alliance/Kontrolab/IPA/S. Laporta
یخ وهلي خواړه
د کرونا ویروسونو د سارس او مرس د ډولونو څخه دا خبره معلومه ده چې دغه ویرسونه د ګرمۍ پر وړاندې حساس دي خو د یخنۍ پر وړاندې مقاومت لري. دغه ویرسونه کولای شي د سانتي ګراد تر منفي ۲۰ درجو کې تر دوو کلونو پورې خطرناکه پاتې شدي. خو تر اوسه د دغه نوي ویروس په اړه نه دي لیدل شوي چې د یخ وهلي خوراکي موادو له لارې دي انسان ته انتقال شوی وي.
انځور: picture-alliance /imageBROKER/J. Tack
د وحشي حیواناتو خوړل منع دي!
د نوي کرونا ویروس کووید ۱۹، د دې سبب شوی چې د چین هیواد د وحشي حیواناتو خوړل منع کړي. ډیری داسې نښې نخښانې شته چې د کرونا دغه نوی ویروس له شوپرک څخه انسان ته انتقال شوې ده.
انځور: picture-alliance/Photoshot/H. Huan
انځورونه1 | 8
په ايټالیا کې هم شواهد همدا ډول دي. هلته هم د کرونا ناروغۍ له امله تر ښځو نارينه ډير مړه شوي دي. د رسمي ارقام له مخې، د ۷ ميلیونه نارينه سيګرت څښکونکو په مقابل کې ۵/۴ ميلیونه ښځينه سګرت څښکونکې شتون لري.
پروفيسوره ستيفانيک زیاتوي، احتمال لري چې د الکهولي مشروباتو استفاده هم پر ويروس د شخص مبتلا کيدو کې اغيز ولري.
په دې بره کې يو بل عامل، په صنعتي هيوادونو کې د ښځو نسبتا اوږده عمر سره تړاو لري. ښځې نه يوازې د نارينه و په پرتله ژوند ته ډيرې هيله مندې وي او ژوند کولو ته زياتې علاقمندې وي، دوی همدا ډول د جنيتکي لحاظه د نارينه و په پرتله قوي دفاعي سیستم هم لري. ميرمن ستيفانيک ټينګار کوي چې د ښځو بدن د عفونت لرونکو ناروغيو پر وړاند ښه مقابله کولی شی.
پروفيسورې ستيفانايک د ميامي په پوهنتون کې هم د کرونا د ۴۷۸۹ ناروغانو پر دوسيو باندې ازونې کړي دي. دغه ارزونې هم د هغې د تحقيق نتيجه تصديقوي. په دغو ارزونو کې مشخصه شوې ده چې په ټوله نړۍ کې د کرونا ناروغۍ له کبله په مړو شوو کسانو کې نارينه د ښځو په پرتله ۳ برابره ډير دي.
خو ميرمن ستفانيک بيا هم له احتياط څخه خبره کوي او وايي چې لا تر اوسه په کافي اندازه اپيدميولوژيک شواهد نشته چې قطعي نتيجه ورڅخه واخیستل شي. هغه وايي: «خو په ټولو هيوادونو کې ورته بهیر شتون لري او هغه دا دی چې نارينه د ښځو په مقايسه ډير مړه کيږي.»