د ماشومانو له پاره د ملګرو ملتونو مرستندويه سازمان، يونيسف، د ۲۰۱۸م کال د جنورۍ مياشتې څخه نيولې تر اګښت مياشتې پورې د يونان په ټاپوګانو کې نژدې ۷۰۰۰ ماشوم مهاجر او تنکي ځوانان راجستر کړي دي .په دې ترتيب هره مياشت ۸۵۰ تنه زیرسن مهاجر د آژه سمندر دغو ټاپوګانو ته رسيدلي دي. له دغو مهاجرو څخه ډيری ېې له ترکيې څخه د آژه سمندرګي دغو ټاپوګانو ته رسيدلي دي.
د آلمان په کلن ښار کې د يونسف ادارې دفتر وايي چې دغه ارقام ښيي چې د تيرکال همدې مودې په پرتله د کم سن مهاجرو په شمير کې ۳۲ سلنه ډيروالی رامنځ ته شوی دی.
د يونيسف د رپوټ په حواله، د مهاجرو شمير په ډيريدو سره په يو وخت کې، په کمپونو کې د ژوندانه وضعيت هم لا سخت او خطرناک شوی دی. د يونیسف په رپوټ کې راغلي: «اټکل کيږي چې د يونان په ټاپوګانو کې د موجوده شاوخوا ۲۰ زره او ۵۰۰ مهاجرو له ډلې څخه چې په هغو کې څه باندې ۵۰۰۰ يې ماشومان دي، ۸۰ سلنې ته يې د نوم ليکنې په لمړنيو او موقتي مرکزونو کې هستوګنځايونه ورکړل شوي خو دغه هستوګنځايونه غير صحي او له ګڼې ګوڼې ډک دي.
د کمپونو ناوړه او ناپاک ماحول
په ځينو ځایونو کې له يوه تشناب څخه تر ۷۰ پورې کسان کار اخلي. دغه کار په کمپ کې د بدبويۍ او نلونو د بنديدو لامل واقع کیږي چې د مهاجرو ژوند يې ستونزمن کړی دی.
يونيسف ليکي چې د يونان د قانون له مخې، مهاجر بايد په دغو کمپونو کې تر لوړ حد ۲۵ ورځو پورې وساتل شي، تر څو يې په دغې موده کې د استقبال او ثبتونې چارې تر سره شوي وي. خو دغه اداره وايي: «ځينې ماشومان له يو کال څخه ډيره موده کيږي چې په دغو د ګڼې ګوڼې ډګ هستوګنې په ځايونو کې چې لازم تجهيزات هم نلري، ژوند کوي.»
په يونيسف اداره کې د يونان د چارو مسئوله، لوسیو ملاندری، وايي چې ټول پناه غوښتونکي، په ځانګړې توګه ماشومان بايد پرته له ځنډه د يونان له ټاپوګانو څخه وچې ته وښکل شي. هغې ټينګار وکړ چې مهاجر بايد په مناسبو ځايونو کې هستوګن کړل شي همدا رنګه روغتيايي مرستو ته لاسرسی او د حقوقو څخه يې د ملاتړ يو مرجع ولري.
لږ ځای، ډير خلک
د يونيسف د رپوټ په حواله، د يونان د لسبوس ټاپو په«مويرا» کمپ کې له ۹۰۰۰ څخه ډير کسان ژوند کوي، په داسې حال کې چې دغه ځای يوازې د ۳۱۰۰ تنو له پاره جوړ شوی دي.
د بي پولې داکترانو سازمان د رپوټ له مخې په مويرا کمپ کې وضعيت تر ډيره حده خراب دی. نژدې يو په څلورمه برخه د ماشومانو او تنکيو ځوانانو چې دغه سازمان سره يې روغتيايي مرکې کړي دي، رواني ستونزې لري او حتې د ځانوژنې خطر په معرض کې قرار لري.
په يونان کې د دغه سازمان له مسئولان څخه دکلان باري وايي: «دغه ماشومان له هغو هيوادونو څخه راغلي چې جګړه په کې حاکمه ده چې له امله يې دوی شديد تاوتريخوالي او روحي ګوزارونه ليدلي دي.»
د ناروغيو خطر او لږ امکانات
د باري په وينا، دغه ماشومان دلته په موقتي هستوګنځايونو کې هم د ويرې، فشار او تاوتريخوالو سره مخ دي. سربيره پر دې د دوي د ناروغيدو امکان هم ډير ليدل کيږي. ډيري ماشومان د جلدي او اسهال ناروغيو څخه رنځ وړي.
د اکسفام مرستندويه سازمان هم د دغو مرکزونو پر وضعيت نيوکه کړې ده. د دغه سازمان په وينا د مهاجرو د پزيزش په مرکزونو کې د انسانانو لمړني حقونه په شديده توګه محدوديږي. مهاجر په کافي اندازه پاکو اوبو او روغتيايي خدماتو ته لاسرسی نه لري. دغه خطر په ځانګړې توګه ماشومان او ښځې ګواښي او د تاوتريخوالو او غلطې استفادې قرباني ګرځي.
له همدې امله، اکسفام د مهاجرو د ثبتونې د نوو مرکزونو د جوړيدو خبرداری ورکوي او وايي چې د اروپا د مهاجرت سياست بايد اصلاح شي.
مهاجرت پر موضوع زمونږ له آرشيف څخه يو انځور:
د يونان په ليسبوس ټاپو کې د مهاجرو د کړاونو ډک ژوند
د يونان په لیسبوس ټاپو کې ميشت مهاجر نور د سختيو ډک ژوند د دوام توان نه لري. ډیري موسسې چې له مهاجرو سره يې د روغتيا او نوري قانوني مرستې کولي، د مخه لا له دغه ځايه څخه وتلي دي.
انځور: DW/V. Haigesد آژه سمندرګي پر غاړه بند پاتي مهاجر
اروپا اعلان وکړ چې په يونان کې مهاجرو ته د رسيدګي په برخه کې بوديجه يې په اګست مياشت کې خلاصه شوه. تر هغې وروسته مهاجرو ته د رسيدګۍ ټول مسئوليت ته يونان په يوازې سر اوږه ورکړې ده. د دې تر څنګ، د لیسبوس مهاجرو د انتقال او يا بشري مرستو په برخه کې هم د هيڅ کوم مشخص پلان څرک نه ليدل کيږي.
انځور: DW/V. Haigesپه ليسبوس ټاپو کې د موريا په نوم د راجستر تر ټولو مهم مرکز او هغې ته ورته نور مرکزونه هم په دې نه شي توانيدلی چې حتي د تازه راتلونکو لږ شمير مهاجرو وضعيت ته هم سمه رسيدګي وکړي. دلته فشارونه خورا لوړ دي. موجوده بد وضعيت په چټکۍ سره د تاوتريخوالو سبب واقع کيږي. يوه روښانه بيلګه يې د مختلفو هيوادونو د اتباعو ترمنځ د لفظي او فزيکي شخړو رامنځ ته کيدل دي.
انځور: DW/V. Haigesله موريا څخه بهر په دغه ځای کې د شامپو او اوبو ډیر خالي بوتلونه او نور کثافات غورځول شوي دي. تر څنګ د دې چې په کمپ کې روغتيايي خدمتونو د کمښت ستونزه ده، خلک هم په دغه ځای کې د ژوند د يو ښه ماحول جوړولو په برخه کې پاتې راغلي دي.
انځور: DW/V. Haigesد يوې پياله چای توان هم نه شته
دغه اريتريايي مهاجر په خپله خيمه کې له دې بابته بخښنه غواړي چې د چاي تيارولو امکانات نه لري. هغه چې درې مياشتې مخکې ليسبوس ته راغلی دی له هماغه وخته راهيسې د خپلې پناه غوښتنې د ځواب په تمه دی. دی وايي: «دلته په موريا کې ډیري ستونزي دي». د مختلفو نژادونو خلکو ګډي خيمې په کمپ کې د اخ و ډبونه د رامنځ ته کيدو سبب واقع کيږي.
انځور: DW/V. Haigesيو افغان مهاجر د اعتراض په توگه د کارتن پر کاغذ ليکلي دي: موږ هم انسانان يوو، ژوي نه يوو، د موريا کمپ دوږخ دی. دغه افغان تر يوه کال زيات وخت کیږي چې د يونان په لیسبوس ټاپو کې د خپلې پناه غوښتني د ځواب په تمه شپې او ورځې تيروي. د معلوماتو نه ورکول، د کمپ بد وضعيت او بلاخره بيرته افغانستان ته د اخراج ويره هغه څه دي چې د مهاجرو ژوند يې تريخ او د روحي فشارونه سبب شوي دي.
انځور: DW/V. Haigesمهاجرت د اقتصادي ستونزو سبب
د سيمې يو تن اوسيدونکی له افغان مهاجر سره بحث کوي چې د مهاجرو د شتون له امله يونان ته د ۲۰۱۵م کال په پرتله ۷۵ سلنه لږ سيلانيان راځي. د يونان اقتصادي بحران هم په لیسبوس ټاپو کې د خراب وضعيت په رامنځ ته کيدو کې رول لرلی دی. له بلې خوا که څه هم د سيمې ډير اوسيدونکي له مهاجرو سره خواخوږي لري خو په ټوله کې په دې باور دي چې هيواد يې د اوږدې مودي له پاره د مهاجرو مقابله نه شي کولای.
انځور: DW/V. Haigesپه ليسبوس ټاپو کې رضاکاران خپلې هڅې کوي، په ځانګړې توګه د روغتيايي خدمتونو په برخه کې چې تر ټولو اړينه ده. آلمانۍ داکتره «يوتا مای والد» د دوو اونيو له پاره ليسبوس ته تللې، څو له مهاجرو سره روغتيايي مرستي وکړي. هغه وايي چې ډیري روغتيايي ستونزي په موريا کمپ کې د موجوده بد وضعيت له کبله رامنځ ته شوي دي. د کمپ اوسيدونکي تر ډيره له دردونو او زيانونو شکايت کوي او داکتران ورته د درد ضد درمل ورکوي.
انځور: DW/V. Haigesد موزايک ملاتړ کوونکی مرکز د مهاجرو له پاره يو ښه فرصت دی. دا ډول فعاليتونه د مهاجرو له پاره يوه ښه وقفه ده چې په دوامداره توګه د کمپ په بد حالت کې ژوند کوي. دغه ځای نه يوازي دا چې مهاجرو ته د څو ساعتونو له پاره خوښۍ وربخښي، تر څنګ دوي يوه اندازه پيسې هم په لاس راوړي، لکه دغه ايرانۍ ميرمن.
انځور: DW/V. Haigesد تازه راتلونکو مهاجرو څپې ادامه لري
هغه نوی مهاجر چې د ۲۰۱۵م کال له لومړيو څخه يونان ته راغلي، بايد انتظار وباسي، څو دوسيې يې وڅیړلي شي. خو په دې برخه کې د څيړنۍ ټکنی بهير او د يو ښه کاري پلان نه شتون د دې سبب شوی چې د ډيرو لږو دوسيو څيړني وشي. د مهاجرت نړيوالې ادارې په حواله په روان ۲۰۱۷م کال کې څه باندې ۱۴ زره مهاجر يونان ته راغلي دي. تيرکال يونان ته ۱۷۳ زره مهاجر راغلي ول، خو يوازې ۱۲۵۰۰ کسان يې ومنل.
انځور: DW/V. Haiges